Бугун мен: "Алкогол ичувчилар оиласида вояга етган болалар кимлар?" деган мавзуга тўхталмоқчиман.
Алкогол ичувчилар оиласида вояга етган болалар (ВДА) — бу болалик даврларини бир ёки бир неча алкоголга қарам ота-оналар билан ўтказган инсонлар. Бироқ, бу атама энди нафақат алкоголга қарам оилалардан келганлар, балки бошқа дисфункционал оилалардан чиққан шахслар учун ҳам ишлатилади.
Бундай оилаларга қуйидагилар киради:
Асосий тикланиш босқичлари:
Агар сизда ВДА белгилари сезилса, унутмангки, ўзингизни таниб бориш ва ўзингиз устида ишлаш орқали ўзингиз билан ва атрофдагилар билан соғлом муносабатлар ўрнатишни ўрганишингиз мумкин.
Алкогол ичувчилар оиласида вояга етган болалар (ВДА) — бу болалик даврларини бир ёки бир неча алкоголга қарам ота-оналар билан ўтказган инсонлар. Бироқ, бу атама энди нафақат алкоголга қарам оилалардан келганлар, балки бошқа дисфункционал оилалардан чиққан шахслар учун ҳам ишлатилади.
Бундай оилаларга қуйидагилар киради:
- ота-оналар руҳий касалликларга чалинган,
- ҳаддан ташқари диний бўлганлар,
- ишга қарам ёки ҳиссий жиҳатдан бефарқ бўлганлар.
ВДА шахсияти қандай шаклланади?
Бу инсонлар болалик даврларида кўпинча беқарор ва хавфли яшаш шароитларига дуч келган. Ота-оналарнинг ҳиссиёт ва ҳаракатларидаги беқарорлик болаларда олдиндан айтиб бўлмайдиганлик ва хавф ҳиссини уйғотган. Бу болалар ўзларини ота-оналарининг кайфиятига мослаштиришни ўрганиб, уларнинг розилигини олиш учун ўзларига яраша қарамлик шакллантирадилар.ВДА характерининг асосий хусусиятлари
Тони А., ВДА ўз-ўзига ёрдам гуруҳи асосчиларидан бири, ушбу одамларнинг хос хусусиятларини таърифлайди:- Низо қўрқуви: ВДА ҳар қандай ҳолатда низолардан қочишга ҳаракат қилади.
- Ўзига паст баҳо: ВДА кўпинча ўзини етарли даражада яхши деб ҳис қилмайди.
- Перфекционизм: Бегуборлик ВДА учун ҳимоя механизмларидан бирига айланади.
- Қарамалик: ВДА учун бошқаларнинг эҳтиёжларини қондириш ўз эҳтиёжларидан кўра муҳимроқ.
- Чегараларни белгилашда қийинчиликлар: ВДА ўз чегараларини билмайди ва “йўқ” дейишни ўрганмаган.
Қийинчиликлардан чиқиш йўллари
Кўп ВДА учун тикланишнинг дастлабки қадамлари муаммони тан олиш ва қўллаб-қувватлаш гуруҳларида қатнашишдир. Бундай гуруҳларда улар ўхшаш ҳикояларга эга инсонларнинг қўллаб-қувватлашини ҳис қилишлари ва ўз ҳис-туйғуларини очиқ айтишлари мумкин.Асосий тикланиш босқичлари:
- Муаммони англаш: Ўтмиш ҳозирги замонга таъсир кўрсатишини тан олиш.
- Ўз устида ишлаш: Терапия ёки ўз-ўзига ёрдам гуруҳлари орқали янги ҳаёт тарзини ўрганиш.
- Ўзига ишончни ривожлантириш: Ўз қадр-қимматини ва ютуқларини англаш орқали аста-секин ўз-ўзини ҳурмат қилишни ошириш.
- Чегараларни белгилаш: Айбдорлик ҳис қилмасдан “йўқ” дейишни ўрганиш.
Агар сизда ВДА белгилари сезилса, унутмангки, ўзингизни таниб бориш ва ўзингиз устида ишлаш орқали ўзингиз билан ва атрофдагилар билан соғлом муносабатлар ўрнатишни ўрганишингиз мумкин.