Алкогол ва депрессия: Нима учун аралаштирмаслик керак?

Депрессия ва алкоголни бир-бири билан боғлаш жиддий муаммоларни келтириб чиқаради. Алкоголнинг асосий таркибий қисмларидан бири бўлган этанол (этил спирти) психоактив модда ҳисобланади ва у асаб тизимига жиддий таъсир кўрсатади. Унинг транквилизаторлик хусусиятлари бор ва бу асаб тизимини сусайтиришга олиб келади. Депрессия ҳолатидаги инсоннинг алкогол истеъмол қилиши унинг муаммоларини ҳал қилиш ўрнига янада кучайтиради.

Алкоголнинг қисқа муддатли "ёрдами"​

Алкогол истеъмолидан кейин инсоннинг депрессия аломатлари қисқа вақтга юмшаб, ҳиссий енгиллик пайдо бўлиши мумкин. Бу таъсир икки муҳим нейромедиаторга боғлиқ:

1. Гамма-аминомасляна кислотаси (ГАМК): Алкогол ГАМКнинг "тормоз" хусусиятини кучайтиради, бу марказий асаб тизимини сустлаштиради.
2. Глутамат: Мия фаоллигини рағбатлантирувчи глутаматнинг фаолияти алкогол таъсирида пасаяди.

Шунинг натижасида одам ўзини енгил ҳис қилади, фикрлари салбийликдан тозалангандай бўлади. Лекин бу фақат вақтинчалик таъсир.

Нега алкогол депрессияни кучайтиради?​

Алкоголнинг таъсири тугаганида, асаб тизими қайта тиклана бошлайди. Алкогол метаболизми жараёнида ацетальдегид моддаси ҳосил бўлади, бу модда токсик хусусиятга эга ва депрессия ҳолатини кучайтиради. Ацетальдегиднинг юрак уриши тезлашиши (тахикардия) ва кислород танқислигига сабаб бўлиши каби салбий таъсирлари ҳам мавжуд.

Эрталаб алкогол истеъмолидан кейинги ҳолат ёмонлашув билан кечади, чунки ацетальдегиднинг таъсири депрессиянинг аллақачонги кучли аломатларига қўшимча бўлади.

Натижаси​

Алкогол депрессияга қарши вақтинчалик ечим сифатида қаралса, бу вазиятни ёмонлаштиради. Бу ҳолат қайта-қайта алкогол истеъмол қилишга, яъни симптоматик алкоголизмга олиб келиши мумкин.

Нима қилиш керак?​

• Алкоголни депрессияни енгиш усули сифатида қўлланманг.
• Депрессия аломатларини сезсангиз, профессионал ёрдамга мурожаат қилинг.
• Ҳиссий енгилликни фақат соғлом ва мақбул усуллар орқали таъминлашга ҳаракат қилинг.

Бу каби ҳолатларни олдини олиш учун ўз ҳолатингизга ҳушёр бўлинг ва вақтида психолог ёки психотерапевтга мурожаат қилишдан тортинманг!

 

[Nigora]

Алкогол ва депрессия муаммоси ҳақиқатдан ҳам жиддий ва ёрдам талаб қиладиган масала. Когнитив-поведенческая терапия (КПТ) бу каби ҳолатларда самарали бўлиши мумкин. КПТ инсонга ўз фикрлаш ва фаоллигини таҳлил қилишда ёрдам беради ва уларни ўзгартиришга ҳаракат қилади. Бу жараёнда пациентга қуйидаги йўналишлардан фойдаланиш тавсия этилади:

1. Тўғри фикрлашни ривожлантириш: Депрессиядаги инсон ўзини одатда салбий фикрлар билан кўпроқ банд қилади. КПТ техникаси бу фикрларни тан олиш ва уларни реалистик ва мусбат фикрлар билан алмаштиришда ёрдам беради.

2. Яхши муносабатлар қуриш: Депрессия ва алкоголга қарши курашиш учун шахсий муносабатлар мустаҳкам бўлиши аҳамиятли. Ёрдамчи дўстлар ва яқинлар билан яқин алоқаларда бўлиш инсоннинг ҳиссий ҳолатини яхшилайди.

3. Ҳиссий мустаҳкамликни ошириш: Таҳлил ва ўз-ўзини кузатиш орқали ҳис-туйғуларни бошқаришни ўрганиш мумкин. Бу стресни пасайтиришга ва депрессиянинг самарали даволашини таъминлашга ёрдам беради.

4. Фаол ҳаёт тарзини қўллаб-қувватлаш: Жисмоний фаоллик ва фойдали шўғллар депрессияни енгиш учун самарали восита. Ёруғ кун тартиби ва соғлом овқатланиш ҳам аҳамиятлидир.

5. Алкогол истеъмолини назорат қилиш: Алкогол истеъмолини пасайтириш ва ёки бутунлай тўхтатиш депрессия белгиларини енгишга ёрдам беради. Бу жараёнда профессионал ёрдам олиш ҳам муҳим.

Агар сиз ёки яқинларингиз қийинчиликларга дуч келса, психотерапевт ёки психолог билан маслаҳатлашишдан тортинманг. Улар бу масалада самарали йўл-йўриқ ва малакали ёрдам беришлари мумкин.