Алкоголизмни даволашда психологик ёндашув: Муаммони тушуниш ва психоэмоционал сабабларни ҳал қилиш — реабилитация жараёнининг асосий жиҳатлари ҳисобланади. Бу жараён комплекс ва босқичма-босқич амалга оширилади.
Даволанишнинг биринчи қадами — муаммонинг борлигини тушуниш. Бу жуда муҳим босқич, чунки ўз қарамлигини тан олишсиз соғайиш йўлида қадам ташлаш қийин. Кўпчилик мунтазам ичиш одати жиддий оқибатларга олиб келиши мумкинлигини англамайди. Психологлар беморларга уларнинг эмоционал ҳолати ва алкогол истеъмоли ўртасидаги боғлиқликни кўрсатишга ёрдам беради.
2. Психоэмоционал сабаблар.
Алкоголизм кўпинча чуқур психологик муаммолар билан боғлиқ. Психотерапия бундай муаммоларни англаш ва ҳал қилишда ёрдам беради. Бу нафақат алкогольга қарамликни енгишга, балки инсоннинг ички муаммоларини ҳал қилишга ҳам ёрдам беради.
3. Соғлом турмуш тарзини шакллантириш.
Соғлом ҳаётга йўналтирилган ёндашувни ривожлантириш терапиянинг муҳим қисмидир. Бу нафақат алкоголдан воз кечишни, балки янги қизиқишлар, севимли машғулотлар, жисмоний ҳолатни яхшилаш ва ижтимоий муҳитни ўзгартиришни ҳам ўз ичига олади. Шунингдек, бу соғлом турмуш тарзи билан нафақат жисмоний, балки эмоционал фаровонликни ҳам тиклашдир.
4. Эрта аралашув.
Даволанишни иложи борича эртароқ бошлаш муваффақиятли реабилитациянинг кафолатидир. Замонавий даволаш усуллари қарамликнинг дастлабки босқичларида курашишга имкон беради, бу эса жиддий оқибатлар хавфини сезиларли даражада камайтиради.
5. Махфийлик ва ёрдамнинг мавжудлиги.
Махфий даволаниш имкониятини ажратиш кўплаб одамларга уят ва ёрдам сўрашдан қўрқишни енгишга ёрдам беради. Махфийлик кўпчилик учун жуда муҳимдир, чунки бу уларни ёрдамга мурожаат қилишга, танқид ва ҳукмдан қўрқмасликка ундайди.
6. Масъулият ва қўллаб-қувватлаш.
Алкоголизм касаллик бўлишига қарамай, инсон ўз ҳаракатлари учун масъулиятни тушуниши керак. Оила ва жамиятнинг қўллаб-қувватлаши даволаш ва реабилитация жараёнида ҳал қилувчи аҳамиятга эга. Қулай ва қўллаб-қувватловчи муҳит яратиш муваффақият имкониятини сезиларли даражада оширади.
7. Тиниқ ҳаёт.
Соғлом, алкоголсиз ҳаёт — қарамликдан халос бўлишнинг энг яхши йўли. Бу интизом ва куч сарфлашни талаб қилади, аммо натижалар бунга арзийди.
Хулоса: Ҳар бир алкоголизм ҳолати ўзига хосдир, шунинг учун даволаш ҳар бир беморнинг шахсий шарт-шароитларини ҳисобга олган ҳолда индивидуал тарзда бўлиши керак. Алкоголизмга чалинган одамларга ҳурмат билан муносабатда бўлиш ва уларни соғайиш истагида қўллаб-қувватлаш муҳимдир. Жамият ҳар бир кишига керакли ёрдам ва қўллаб-қувватлашни тақдим этиши лозим.
Асосий қадамлар:
1. Муаммони англаш.Даволанишнинг биринчи қадами — муаммонинг борлигини тушуниш. Бу жуда муҳим босқич, чунки ўз қарамлигини тан олишсиз соғайиш йўлида қадам ташлаш қийин. Кўпчилик мунтазам ичиш одати жиддий оқибатларга олиб келиши мумкинлигини англамайди. Психологлар беморларга уларнинг эмоционал ҳолати ва алкогол истеъмоли ўртасидаги боғлиқликни кўрсатишга ёрдам беради.
2. Психоэмоционал сабаблар.
Алкоголизм кўпинча чуқур психологик муаммолар билан боғлиқ. Психотерапия бундай муаммоларни англаш ва ҳал қилишда ёрдам беради. Бу нафақат алкогольга қарамликни енгишга, балки инсоннинг ички муаммоларини ҳал қилишга ҳам ёрдам беради.
3. Соғлом турмуш тарзини шакллантириш.
Соғлом ҳаётга йўналтирилган ёндашувни ривожлантириш терапиянинг муҳим қисмидир. Бу нафақат алкоголдан воз кечишни, балки янги қизиқишлар, севимли машғулотлар, жисмоний ҳолатни яхшилаш ва ижтимоий муҳитни ўзгартиришни ҳам ўз ичига олади. Шунингдек, бу соғлом турмуш тарзи билан нафақат жисмоний, балки эмоционал фаровонликни ҳам тиклашдир.
4. Эрта аралашув.
Даволанишни иложи борича эртароқ бошлаш муваффақиятли реабилитациянинг кафолатидир. Замонавий даволаш усуллари қарамликнинг дастлабки босқичларида курашишга имкон беради, бу эса жиддий оқибатлар хавфини сезиларли даражада камайтиради.
5. Махфийлик ва ёрдамнинг мавжудлиги.
Махфий даволаниш имкониятини ажратиш кўплаб одамларга уят ва ёрдам сўрашдан қўрқишни енгишга ёрдам беради. Махфийлик кўпчилик учун жуда муҳимдир, чунки бу уларни ёрдамга мурожаат қилишга, танқид ва ҳукмдан қўрқмасликка ундайди.
6. Масъулият ва қўллаб-қувватлаш.
Алкоголизм касаллик бўлишига қарамай, инсон ўз ҳаракатлари учун масъулиятни тушуниши керак. Оила ва жамиятнинг қўллаб-қувватлаши даволаш ва реабилитация жараёнида ҳал қилувчи аҳамиятга эга. Қулай ва қўллаб-қувватловчи муҳит яратиш муваффақият имкониятини сезиларли даражада оширади.
7. Тиниқ ҳаёт.
Соғлом, алкоголсиз ҳаёт — қарамликдан халос бўлишнинг энг яхши йўли. Бу интизом ва куч сарфлашни талаб қилади, аммо натижалар бунга арзийди.
Жамиятни хабардор қилиш ва қўллаб-қувватлаш
Алкоголизмнинг хавфлари ҳақида жамиятни мунтазам хабардор қилиб туриш ва уни олдини олиш усулларини ўргатиш жуда муҳимдир. Таълим дастурлари бу борада ҳал қилувчи роль ўйнаши мумкин. Ҳар бир инсон алкоголизмни даволаш мумкинлигини ва ёрдам сўраш табиий ҳолат эканлигини билиши керак.Хулоса: Ҳар бир алкоголизм ҳолати ўзига хосдир, шунинг учун даволаш ҳар бир беморнинг шахсий шарт-шароитларини ҳисобга олган ҳолда индивидуал тарзда бўлиши керак. Алкоголизмга чалинган одамларга ҳурмат билан муносабатда бўлиш ва уларни соғайиш истагида қўллаб-қувватлаш муҳимдир. Жамият ҳар бир кишига керакли ёрдам ва қўллаб-қувватлашни тақдим этиши лозим.