Консультацияларимда ота-оналардан тез-тез эшитаман: ўзларини нохақ ҳис қилишларига қарамай, сўзлари ёки ҳаракатларидан афсусланиб, ота-она бу ҳиссиётларни ичида сақлайди, лекин боладан кечирим сўрамайди. Сабаблари ҳар хил: кимдир ўз обрўсини йўқотишдан қўрқади, агар нотўғри эканлигини тан олса, фарзанди олдида ўз кучини йўқотишидан хавотирда бўлади. Бошқалар эса, агар айбини тан олса, бола барибир уни кечирмайди ёки уни ундан узоқлаштиради, деб ўйлашади.
Кечирим сўраш нима учун муҳим?
Хатоларни тан олиш одати
Агар сиз боладан кечирим сўрасангиз, сиз унга хато қилиш табиий эканлигини ва ҳаракатларингиз учун масъулиятни зиммасига олиш муҳимлигини кўрсатасиз. Бу бола ичида соғлом ахлоқий қадриятларни шакллантиради ва уни ҳалол ва масъулиятли бўлишга ўргатади.
Ҳурматни шакллантириш
Сиз боладан кечирим сўраш орқали унинг ҳиссийотларини ҳурмат қилаётганингизни кўрсатасиз. Бу болага ўзини хавфсиз ва ишончли ҳис қилишига ёрдам беради ва ота-онаси билан алоқалари янада мустаҳкамланади.
Ишончни тиклаш
Агар сиз сўзларингиз ёки ҳаракатларингиз учун афсуслансангиз, сизнинг болангиз билан муносабатларингиз зарар кўриши мумкин. Кечирим сўраш — бу ишончни қайта тиклашнинг ва болага соғлом муносабатларни давом эттиришни истаганингизни кўрсатишнинг йўли.
Тўғри хатти-ҳаракатни ўргатиш
Боладан кечирим сўраш орқали сиз унга хатоларни тан олиш ва кечирим сўраш нормал эканлигини ўргатасиз. Агар сиз нега шундай қилганингизни тушунтирсангиз, у сизни тушуниб, сизни кечириши осонроқ бўлади.
Боладан қандай кечирим сўраш керак?
Кечирим сўраш нима учун муҳим?
Хатоларни тан олиш одати
Агар сиз боладан кечирим сўрасангиз, сиз унга хато қилиш табиий эканлигини ва ҳаракатларингиз учун масъулиятни зиммасига олиш муҳимлигини кўрсатасиз. Бу бола ичида соғлом ахлоқий қадриятларни шакллантиради ва уни ҳалол ва масъулиятли бўлишга ўргатади.
Ҳурматни шакллантириш
Сиз боладан кечирим сўраш орқали унинг ҳиссийотларини ҳурмат қилаётганингизни кўрсатасиз. Бу болага ўзини хавфсиз ва ишончли ҳис қилишига ёрдам беради ва ота-онаси билан алоқалари янада мустаҳкамланади.
Ишончни тиклаш
Агар сиз сўзларингиз ёки ҳаракатларингиз учун афсуслансангиз, сизнинг болангиз билан муносабатларингиз зарар кўриши мумкин. Кечирим сўраш — бу ишончни қайта тиклашнинг ва болага соғлом муносабатларни давом эттиришни истаганингизни кўрсатишнинг йўли.
Тўғри хатти-ҳаракатни ўргатиш
Боладан кечирим сўраш орқали сиз унга хатоларни тан олиш ва кечирим сўраш нормал эканлигини ўргатасиз. Агар сиз нега шундай қилганингизни тушунтирсангиз, у сизни тушуниб, сизни кечириши осонроқ бўлади.
Боладан қандай кечирим сўраш керак?
- Ҳис-туйғуларингизни изҳор қилинг ва самимий бўлинг. Масалан, "Сенга бақирганимдан жуда афсусдаман... / Шундай қилганимдан уяламан..." деб бошланг.
- Боладан сўранг ва уни тингланг. Масалан, "Мендан хафа бўлдингми? Мен сени тушунаман..." Бу унинг ҳиссиётларини тан олиш учун муҳимдир.
- Хатонгизни тан олинг. Масалан, "Шундай қилишим керак эмас эди... Менинг сўзларим дағал эди, мени кечир, афсусдаман..."
- Нега бундай қилганингизни тушунтиринг. Масалан, "Мен ишда жуда хафа бўлган эдим, сен айбдор эмассан..."
- Агар имкони бўлса, вазиятни яхшилаш йўлларини таклиф қилинг. Масалан, "Менга ўзимни бошқариш осон эмас, лекин мен ўзим устида ишлаяпман..."