Балким асосий муаммо менинг «ҳали бирга бўлишни тушунмагандим»да бўлса керак.Мен меланхолик ва етарлича мулоқотчил бўлмаганлигим туфайли қарши жинс билан етарлича тажриба олмаганман. Ҳаммаси бир неча муносабатларга боғлиқ: 2011 йилдан буён давом этаётган муносабатлар, уларнинг танаффусида эса яна бир муҳимсиз муносабатлар бўлган. Буни тушуниб етганим биринчи режалаштирилмаган ҳомиладорлик ҳақидаги хабар билан бирга келди.
Ҳозирда бизда икки режалаштирилмаган бола ва муносабатларда муаммолар бор. Қизимга, унинг айтишича, етарлича эътибор, муҳаббат, ҳурмат ва паспортдаги штамп етишмаяпти. Мен унга нисбатан махсус муҳаббатни сезмайман — балки кўпроқ боғлиқликни. Менга эркинлик керак, кенг маънода, қарши жинс билан ўзаро муносабатларда. Бу ерда ҳам секста муаммолар қўшилади: турли темпераментлар, истаклар, мумкин бўлган нарсаларнинг чегаралари.
Ҳафсала пир бўлаётганини ҳис қиляпман. Ҳаётдан қониқиш йўқлигини сезяпман, гўёки жуда муҳим бир қисмни йўқотганман ва уни қайтариш мумкин эмас. Баъзи пайтларда ажралиб кетиш истаги пайдо бўлади. Лекин шу билан бирга рационал қисм буни қабул қилмайди, чунки унга кўп вақт ва куч сарфланган. Шунингдек, болаларнинг мавжудлиги ҳам ўз ролини ўйнайди: ажралишдан кейин муносабатларнинг ёмонлашиши потенциал равишда қийинчиликлар туғдиради ва ажралишнинг мувофиқлигини ўйлашга мажбур қилади.
Муаммо шундаки, доим ўзингизни бахтли ҳис қилиш мумкин эмас. Ҳаётда доим бирор нарса содир бўлади, бу бизга қайғу ёки хавотир, ғазаб ёки беҳоллик, хафа бўлиш ёки оғриқ туғдиради.
Экзистенциал-гуманистик терапияда мавжудлик тушунчаси бор: бу биз хоҳлаймизми-йўқми, ҳаётимизда мавжуд бўлган нарса. Бундай мавжудликлардан бири — эркинлик. Биз яхши тузилган ва структураланган оламда яшамаймиз. Бу ерда аниқ тўғри танлов ва мутлақ тўғри жавоблар йўқ.
Эркинлик бизга масъулият юклайди. Биз ҳаётимиз, ҳаракатларимиз ва танловларимиз учун жавобгармиз. Ва асосий муаммо шундаки, биз амалга ошираётган ҳар қандай танлов бизга умуман ёқмайдиган оқибатларга олиб келиши мумкин. Ва бундай оқибатлар юз берганда, руҳимиз бунга курашишга уринади, бизга ўтмишда бошқача йўл тутганимизда қандай яхши бўлишини кўрсатади.
Бир машқ бор, у қадриятлар ва устуворликларни аниқлашга ёрдам беради. Тасаввур қилинг, сизга олти ой яшаш қолган. Ҳис-туйғулар, ҳислар, фикрлар ва образларига эътибор қаратинг. Нима қилишни хоҳлайсиз? Нима энг муҳим туюлади? Нимадан воз кечиш мумкин, ва нимадан ташқари, ҳаётингизнинг охирги куни нимадан иборат бўлади? Балким, шундай қилиб, сиз ўз саволингизга жавоб топасиз.
Ҳозирда бизда икки режалаштирилмаган бола ва муносабатларда муаммолар бор. Қизимга, унинг айтишича, етарлича эътибор, муҳаббат, ҳурмат ва паспортдаги штамп етишмаяпти. Мен унга нисбатан махсус муҳаббатни сезмайман — балки кўпроқ боғлиқликни. Менга эркинлик керак, кенг маънода, қарши жинс билан ўзаро муносабатларда. Бу ерда ҳам секста муаммолар қўшилади: турли темпераментлар, истаклар, мумкин бўлган нарсаларнинг чегаралари.
Ҳафсала пир бўлаётганини ҳис қиляпман. Ҳаётдан қониқиш йўқлигини сезяпман, гўёки жуда муҳим бир қисмни йўқотганман ва уни қайтариш мумкин эмас. Баъзи пайтларда ажралиб кетиш истаги пайдо бўлади. Лекин шу билан бирга рационал қисм буни қабул қилмайди, чунки унга кўп вақт ва куч сарфланган. Шунингдек, болаларнинг мавжудлиги ҳам ўз ролини ўйнайди: ажралишдан кейин муносабатларнинг ёмонлашиши потенциал равишда қийинчиликлар туғдиради ва ажралишнинг мувофиқлигини ўйлашга мажбур қилади.
Нима қилиш кераклиги ҳақида қарор қабул қилиш
Қачондир деярли ҳар бир инсон ҳаётдан қониқмаслик ҳиссини бошдан кечиради. Кўпинча биз ўз ҳис-туйғуларимизга тушунтириш топиш учун атрофимиздаги одамларни айблашга мойил бўламиз: шериклар, болалар, ота-оналар. Бизга шундай туюладики, агар ҳаётимизда улар бўлмаса, биз анча бахтли бўлар эдик.Муаммо шундаки, доим ўзингизни бахтли ҳис қилиш мумкин эмас. Ҳаётда доим бирор нарса содир бўлади, бу бизга қайғу ёки хавотир, ғазаб ёки беҳоллик, хафа бўлиш ёки оғриқ туғдиради.
Экзистенциал-гуманистик терапияда мавжудлик тушунчаси бор: бу биз хоҳлаймизми-йўқми, ҳаётимизда мавжуд бўлган нарса. Бундай мавжудликлардан бири — эркинлик. Биз яхши тузилган ва структураланган оламда яшамаймиз. Бу ерда аниқ тўғри танлов ва мутлақ тўғри жавоблар йўқ.
Эркинлик бизга масъулият юклайди. Биз ҳаётимиз, ҳаракатларимиз ва танловларимиз учун жавобгармиз. Ва асосий муаммо шундаки, биз амалга ошираётган ҳар қандай танлов бизга умуман ёқмайдиган оқибатларга олиб келиши мумкин. Ва бундай оқибатлар юз берганда, руҳимиз бунга курашишга уринади, бизга ўтмишда бошқача йўл тутганимизда қандай яхши бўлишини кўрсатади.
Истакларингизни тушуниш учун нима қилиш керак
Аслида эркин ҳаётда қониқмаслик йўқолишининг ҳеч қандай кафолати йўқ. Менимча, ҳар қандай қарор — айниқса, оилада қолиш ёки уни тарк этиш каби муҳим қарорларни, ўзингиз билан яхши алоқада бўлган ҳолда қабул қилиш керак. Бу учун истакларингиз, интилишларингиз ва мажбуриятларингизни чуқур англашингиз муҳим. Шунингдек, мавжуд ҳолатга ўз ҳиссангизни ва амалга ошираётган танловингиз учун жавобгарлигингизни тушуниш зарур.Бир машқ бор, у қадриятлар ва устуворликларни аниқлашга ёрдам беради. Тасаввур қилинг, сизга олти ой яшаш қолган. Ҳис-туйғулар, ҳислар, фикрлар ва образларига эътибор қаратинг. Нима қилишни хоҳлайсиз? Нима энг муҳим туюлади? Нимадан воз кечиш мумкин, ва нимадан ташқари, ҳаётингизнинг охирги куни нимадан иборат бўлади? Балким, шундай қилиб, сиз ўз саволингизга жавоб топасиз.
Қарор қабул қилиш учун қўшимча маслаҳатлар
- Ҳис-туйғуларни ёзиб олинг: Ҳис-туйғуларингизни тўғридан-тўғри ёзиб олиш, уларни тушуниш ва улар билан ишлашга ёрдам беради.
- Яқинлар билан маслаҳатлашинг: Яқин дўстлар ёки оила аъзолари билан суҳбатлашинг, уларнинг фикри ва маслаҳатларини эшитинг.
- Тажрибали мутахассис билан ишлаш: Психолог ёки психотерапевт билан ишлаш, истакларингизни аниқлаш ва қарор қабул қилиш жараёнини енгиллаштиради.
- Ҳақиқий мақсадларни аниқлаш: Ҳаётингизнинг ҳақиқий мақсадлари ва устуворликларини аниқлаш, қарор қабул қилишда муҳимдир.
- Ўзингизнинг ички ҳис-туйғуларингизни тингланг: Ҳар қандай қарор қабул қилишдан олдин, ўзингизнинг ички ҳис-туйғуларингизни тингланг ва уларга қулоқ солинг.
O'z his-tuyg'ularingizni tushunish
O'zingizni baxtsiz his qilayotgan paytlar, ko'pincha bu his-tuyg'ularingizni chuqurroq tushunishingiz kerakligini anglatadi. Bu his-tuyg'ularni inkor qilish yoki undan qochish o'rniga, ularni qabul qilish va ulardan nimani o'rganishingiz mumkinligini o'ylab ko'rish foydali bo'lishi mumkin. Bu jarayonda quyidagi savollarni o'zingizga berib ko'ring:- Men aynan nima uchun o'zimni baxtsiz his qilyapman?
- Bu his-tuyg'ular qayerdan kelib chiqyapti?
- Men nimani o'zgartira olaman, nima ustidan nazorat qilolmayman?