Қандай қилиб болалар билан ишлаш мумкин?
Танишим бўлган болалар психологи яқинда қуйидаги танқидий фикрни эшитиб, жуда ранжиди: «Қандай қилиб сиз болаларни маслаҳат бера оласиз, агар ўзингизда бола бўлмаса?» Бу каби саволлар болалар билан ишлайдиган психологлар учун анъанавий. Шундай экан, бу фикрларни қанчалик ҳаққоний эканлигини ўйлаб кўрамиз.
Фикрнинг бевафолиги
Келинг, бу фикрни бошқа кўринишда тасаввур қилайлик: жинсий касалликларни даволайдиган психиатрнинг шизофренияси бўлиши шартми? Ахир шизофренияни даволаш учун шизофреник бўлиш керакми? Ёки уролог мочеполовой тизим касалликлари билан курашиш учун ўзида ўша касалликка дуч келиши керакми?
Бу мисол «Қандай қилиб болалар билан ишлайсиз, агар болангиз бўлмаса?» деган саволнинг қанчалик бевафо ва аҳамиятсиз эканлигини кўрсатади.
Болалар психологининг вазифаси
Болалар психологи болаларнинг ривожланиш хусусиятларини ўрганади, турли ёшдаги болалар билан ишлаш техникасини ўзлаштиради, диагностика ва психологик ёрдам кўрсатади. Шунинг учун психологнинг шахсий ҳаёти ёки болалари борми-йўқми, бунинг маслаҳат ва касбий малака билан боғлиқлиги йўқ.
Ота-она муносабатлари
Афсуски, агар болалар бўлиши мутахассисликнинг кафолати бўлганида эди, жуда ажойиб бўларди, аммо бу нарсалар бир-бирига бевосита боғлиқ эмас. Агар сиз бу ҳақда шубҳалансангиз, мактабда, боғчада ёки шифохонада ишлаб кўринг, шунда баъзи ота-оналарнинг ҳақиқий феъл-атворига гувоҳ бўласиз.
Реакция ва эътирозлар
Бу каби саволларни асосан мутахассисни камситишга ёки ўз ота-она сифатидаги обрўсини кўрсатишга уриниб айтишади. Ҳатто бу гаплар мутахассис болалар тарбияси ҳақида мулойим тавсиялар берганда пайдо бўлиши мумкин.
Ота-онанинг эгоси ва психологнинг ўрни
Энг катта хатолик шундаки, ота-она тарбия услуби ўзгартирилиш кераклигини эшитганида, у шундай саволлар билан мутахассисга мурожаат қилади. Шунинг учун болалар психологи бўлишга қарор қилсангиз, бундай муносабатларга тайёр бўлинг.
Танишим бўлган болалар психологи яқинда қуйидаги танқидий фикрни эшитиб, жуда ранжиди: «Қандай қилиб сиз болаларни маслаҳат бера оласиз, агар ўзингизда бола бўлмаса?» Бу каби саволлар болалар билан ишлайдиган психологлар учун анъанавий. Шундай экан, бу фикрларни қанчалик ҳаққоний эканлигини ўйлаб кўрамиз.
Фикрнинг бевафолиги
Келинг, бу фикрни бошқа кўринишда тасаввур қилайлик: жинсий касалликларни даволайдиган психиатрнинг шизофренияси бўлиши шартми? Ахир шизофренияни даволаш учун шизофреник бўлиш керакми? Ёки уролог мочеполовой тизим касалликлари билан курашиш учун ўзида ўша касалликка дуч келиши керакми?
Бу мисол «Қандай қилиб болалар билан ишлайсиз, агар болангиз бўлмаса?» деган саволнинг қанчалик бевафо ва аҳамиятсиз эканлигини кўрсатади.
Болалар психологининг вазифаси
Болалар психологи болаларнинг ривожланиш хусусиятларини ўрганади, турли ёшдаги болалар билан ишлаш техникасини ўзлаштиради, диагностика ва психологик ёрдам кўрсатади. Шунинг учун психологнинг шахсий ҳаёти ёки болалари борми-йўқми, бунинг маслаҳат ва касбий малака билан боғлиқлиги йўқ.
Ота-она муносабатлари
Афсуски, агар болалар бўлиши мутахассисликнинг кафолати бўлганида эди, жуда ажойиб бўларди, аммо бу нарсалар бир-бирига бевосита боғлиқ эмас. Агар сиз бу ҳақда шубҳалансангиз, мактабда, боғчада ёки шифохонада ишлаб кўринг, шунда баъзи ота-оналарнинг ҳақиқий феъл-атворига гувоҳ бўласиз.
Реакция ва эътирозлар
Бу каби саволларни асосан мутахассисни камситишга ёки ўз ота-она сифатидаги обрўсини кўрсатишга уриниб айтишади. Ҳатто бу гаплар мутахассис болалар тарбияси ҳақида мулойим тавсиялар берганда пайдо бўлиши мумкин.
Ота-онанинг эгоси ва психологнинг ўрни
Энг катта хатолик шундаки, ота-она тарбия услуби ўзгартирилиш кераклигини эшитганида, у шундай саволлар билан мутахассисга мурожаат қилади. Шунинг учун болалар психологи бўлишга қарор қилсангиз, бундай муносабатларга тайёр бўлинг.