Bugungi kunning dolzarb muammolaridan biri bolalarning gadjetlarga qaramligi hisoblanadi. Gadjetlar — inson hayotini osonlashtirish uchun yaratilgan texnik vositalar bo'lsa-da, ularning foydasi ko'pincha zararli oqibatlarga olib keladi. Ayniqsa, bolalarda gadjetlarga qaramlik rivojlanishi jiddiy xavflarni keltirib chiqaradi.
Gadjetlarga Qaramlikning Belgilari
Bolalarda gadjetlarga qaramlik quyidagi belgilar bilan ifodalanadi:- O'yin dunyosiga kirib ketish, tovushlar va yorqin rangli effektlarga qiziqish;
- Natijaga erishish uchun harakatlarni ko'p marta takrorlash;
- Mantiqsiz qiyinchilik darajalarini bosib o'tish;
- Bir xil to'siqlarni yengish va yo'ldagi to'siqlarni yo'q qilish.
Bolaning Gadjetga Qaramligini Qanday Aniqlash Mumkin?
Agar bolangiz gadjetlarga qaram bo'lsa, quyidagi belgilarni sezishingiz mumkin:- Bola real hayotga qiziqishni yo'qotadi: o'yinchoqlar bilan o'ynamaydi, ota-onasi va tengdoshlari bilan muloqot qilishdan qochadi.
- Ota-onalar bilan munosabatlar ikkinchi darajaga o'tadi, va bola o'yin dunyosida vaqt o'tkazishni afzal ko'radi.
- O'yin va multfilmlar vaqtini cheklashga urinish bolada kuchli norozilik, isteriya va xafachiliklarni keltirib chiqaradi.
Psixik Zararning Belgilari
Bolaga psixik zarar yetganligini quyidagi belgilar orqali bilish mumkin:- Ochiq og'iz, bu nerv tizimi zaifligi tufayli tananing xatti-harakatlarini nazorat qilishning buzilishini ko'rsatadi.
- Harakatlarni amalga oshirayotganda tilning chiqarilishi. Masalan, bola planshet tugmalarini bosayotganda yoki rasm chizayotganda tilini chiqarib qo'yishi
Zamonaviy Gadjetlarning Xavflari
- Ko'z kasalliklari:
- Yaqinlik
- Kon'yunktivit
- Immun tizimining zaiflashishi:
- Nafas olish ritmining buzilishi
- Yurak ritmining buzilishi
- Kislorod yetishmovchiligi
- Qomatning buzilishi
Internetga Qaram Bolalardagi Depressiv Belgilar
Amaliy psixologlar internetga qaram bo'lgan bolalarda emotsional psixologik holatlar sohasidagi depressiv buzilishlarning uch asosiy sababini ajratib ko'rsatadilar:- Kompyuter o'yinlariga doimiy ehtiyoj va ushbu ehtiyojning to'liq qondirilishi.
- Kompyuter o'yinlariga bog'lanishning amaliy foydasizligini tushunish va bu qiziqishni to'xtatib bo'lmaslik.
- "Men - haqiqiy" va "men - virtual" o'rtasidagi nomuvofiqlik natijasida o'ziga nisbatan noto'g'ri munosabat.