Сиз депрессия орқали қариндошларингиз билан муносабатлардаги чегараларингизни қайта кўриб чиққанингизни айтдингиз. Депрессия баъзи ҳолларда дисфункционал йўл билан қандайдир муаммоларга дуч келиш воситаси бўлиши мумкин. У сизга нима беради? Қандай эҳтиёжингизни қондиришга ёрдам беради?
Депрессия симптомлари ҳар бир инсонда турлича намоён бўлиши ва ўзига хос даражада кучли бўлиши мумкин. Қуйида диққат қилиш керак бўлган асосий белгилари келтирилган:
1. Қизиқиш ва лаззатланишнинг йўқолиши
Депрессиянинг энг кенг тарқалган симптомларидан бири — бу аввал лаззат олиб келган ёки муҳим бўлган фаолиятларга қизиқишнинг йўқолиши. Инсон хобби, дўстлар билан мулоқот қилиш ёки касбий фаолиятдан завқ олишни тўхтатиши мумкин.
2. Доимий ғамгинлик ёки бўшлиқ ҳисси
Депрессия кўпинча чуқур ғамгинлик, қайғу ёки эмоционал бўшлиқ ҳисси билан бирга бўлади, уларни назорат қилиш қийин бўлиши ва кун давомида узоқ вақт давом этиши мумкин.
3. Энергетик ўзгаришлар
Энергия даражасининг ўзгариши депрессиянинг кўп учрайдиган белгиси. Бу жисмоний ёки ақлий юкламалардан кейин ҳам чарчоқ ҳисси ва энергиянинг тушиши, шунингдек, уйқусизлик ёки, аксинча, ортиқча уйқу эҳтиёжи билан намоён бўлиши мумкин.
4. Ўзини қадрсиз сезиш ва айбдорлик ҳисси
Депрессия инсонда ўзини фойдисиз деб ҳис қилиш, айбдорлик ва ўзига нисбатан танқидий қараш туйғуларини келтириб чиқариши мумкин, ҳатто кичик хатолар ёки омадсизликлар учун ҳам.
5. Концентрация ва қарор қабул қилишда қийинчиликлар
Депрессиянинг когнитив симптомлари орасида диққатни жамлашда, қарорлар қабул қилишда ва маълумотларни ёдда сақлашда қийинчиликлар бўлиши мумкин. Бу иш қобилиятига ва кундалик вазифаларга салбий таъсир кўрсатиши мумкин.
6. Жисмоний симптомлар
Депрессия кўпинча жисмоний симптомлар билан ҳам бирга бўлади, масалан, бош оғриғи, қорин оғриғи, мушаклардаги зўриқиш ёки ҳазм қилиш муаммолари, улар тиббий жиҳатдан изоҳланмаслиги мумкин.
7. Вазн ўзгаришлари
Иштаҳа ва вазн ўзгаришлари ҳам депрессия билан боғлиқ бўлиши мумкин. Айрим одамларда иштаҳанинг йўқолиши ва вазннинг тушиши кузатилиши мумкин, бошқаларда эса иштаҳанинг ортиши ва вазннинг кўпайиши.
Қўшимча диагностика учун "Бекнинг депрессия шкаласи" онлайн тестини топширишингиз мумкин. Лекин энг яхши ечим — бу аниқ диагностика учун шифокор — психиатрга мурожаат қилишдир. Ўзингизга ғамхўрлик қилинг
Депрессия симптомлари ҳар бир инсонда турлича намоён бўлиши ва ўзига хос даражада кучли бўлиши мумкин. Қуйида диққат қилиш керак бўлган асосий белгилари келтирилган:
1. Қизиқиш ва лаззатланишнинг йўқолиши
Депрессиянинг энг кенг тарқалган симптомларидан бири — бу аввал лаззат олиб келган ёки муҳим бўлган фаолиятларга қизиқишнинг йўқолиши. Инсон хобби, дўстлар билан мулоқот қилиш ёки касбий фаолиятдан завқ олишни тўхтатиши мумкин.
2. Доимий ғамгинлик ёки бўшлиқ ҳисси
Депрессия кўпинча чуқур ғамгинлик, қайғу ёки эмоционал бўшлиқ ҳисси билан бирга бўлади, уларни назорат қилиш қийин бўлиши ва кун давомида узоқ вақт давом этиши мумкин.
3. Энергетик ўзгаришлар
Энергия даражасининг ўзгариши депрессиянинг кўп учрайдиган белгиси. Бу жисмоний ёки ақлий юкламалардан кейин ҳам чарчоқ ҳисси ва энергиянинг тушиши, шунингдек, уйқусизлик ёки, аксинча, ортиқча уйқу эҳтиёжи билан намоён бўлиши мумкин.
4. Ўзини қадрсиз сезиш ва айбдорлик ҳисси
Депрессия инсонда ўзини фойдисиз деб ҳис қилиш, айбдорлик ва ўзига нисбатан танқидий қараш туйғуларини келтириб чиқариши мумкин, ҳатто кичик хатолар ёки омадсизликлар учун ҳам.
5. Концентрация ва қарор қабул қилишда қийинчиликлар
Депрессиянинг когнитив симптомлари орасида диққатни жамлашда, қарорлар қабул қилишда ва маълумотларни ёдда сақлашда қийинчиликлар бўлиши мумкин. Бу иш қобилиятига ва кундалик вазифаларга салбий таъсир кўрсатиши мумкин.
6. Жисмоний симптомлар
Депрессия кўпинча жисмоний симптомлар билан ҳам бирга бўлади, масалан, бош оғриғи, қорин оғриғи, мушаклардаги зўриқиш ёки ҳазм қилиш муаммолари, улар тиббий жиҳатдан изоҳланмаслиги мумкин.
7. Вазн ўзгаришлари
Иштаҳа ва вазн ўзгаришлари ҳам депрессия билан боғлиқ бўлиши мумкин. Айрим одамларда иштаҳанинг йўқолиши ва вазннинг тушиши кузатилиши мумкин, бошқаларда эса иштаҳанинг ортиши ва вазннинг кўпайиши.
Қўшимча диагностика учун "Бекнинг депрессия шкаласи" онлайн тестини топширишингиз мумкин. Лекин энг яхши ечим — бу аниқ диагностика учун шифокор — психиатрга мурожаат қилишдир. Ўзингизга ғамхўрлик қилинг