Депрессиянинг ҳаммага маълум бўлган белгиларидан ташқари, у яширин шаклда ҳам намоён бўлиши мумкин. Бу ҳолат маскировкаланган депрессия деб аталади. У "кулувчи депрессия" ёки соматизацияланган депрессия сифатида ҳам маълум.
Бу жараён кўпинча қуйидагича кечади:
Яширин депрессиянинг хусусиятлари
Маскировкаланган депрессияда одатда тушкун кайфият асосий белги сифатида намоён бўлмайди. Унинг ўрнига қуйидагича жисмоний белгилар пайдо бўлади:- Доимий заифлик ва чарчоқ.
- Ёмон уйқу ёки ортиқча уйқучанлик.
- Иштаҳа ўзгаришлари (камайиш ёки кўпайиш).
- Турли хил оғриқлар (қорин, юрак, бўғим ва бошқа жойларда).
Келиб чиқиши ва диагностика
Маскировкаланган депрессияга чалинган шахслар кўпинча ўз ҳис-туйғуларини инкор қилади ёки уларни тан олмайди. Шунинг учун улар оғриқлар сабабини топиш учун кўплаб шифокорларга мурожаат қиладилар. Афсуски, муаммонинг асосий сабаби психологик эканлигини тушуниш қийин бўлади.Бу жараён кўпинча қуйидагича кечади:
- Шахс ўзини ёмон ҳис қилади ва шифокорга боради.
- Ҳар қандай "нормага хилофлик" аниқланиб, даволаниш бошланади.
- Даволаш натижасиз бўлади ёки вақтинчалик яхшиланиш беради.
- Ташвиш ва ноумидлик кучаяди. Яна бошқа шифокорларга мурожаат қилинади.
Диққат қилиш лозим бўлган аломатлар
Маскировкаланган депрессия қуйидаги ташхислар орқали намоён бўлиши мумкин:- Юлғун ичак синдроми.
- Вегетососудистая дистония.
- Кардионевроз.
- Тушунарсиз жисмоний оғриқлар.
- Аёлларда менструал цикл бузилишлари (иккиламчи аменорея, дисменорея).
Нима қилиш керак?
- Профессионал ёрдамга мурожаат қилинг. Агар сиз узоқ вақтдан бери ўзингизни ёмон ҳис қилаётган бўлсангиз, даволаниш натижа бермаётган бўлса, ментал соғлиқ бўйича мутахассисга мурожаат қилишни ўйлаб кўринг.
- Психотерапияга эътибор беринг. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ВОЗ) депрессияни даволашнинг биринчи босқичида психотерапияни тавсия қилади. Хусусан, когнитив-поведенческая терапия (КПТ) энг самарали усуллардан бири ҳисобланади.
- Медикаментоз терапияга эҳтиёж бўлиши мумкин. Агар депрессия ўрта ёки оғир даражада бўлса, антидепрессантлар буюрилиши мумкин. Бунинг учун психиатрга мурожаат қилиш керак.
- Шахсий баҳолашни ўтказинг. "Бек шкаласи" бўйича тест ўтказиб кўринг. Натижани мутахассис билан муҳокама қилинг.