Депрессия триггерлари

Триггер тушунчаси инсонда муайян реакция ёки эмоционал ҳолатни келтириб чиқарувчи ташқи ёки ички стимулга нисбатан ишлатилади. Триггерлар одамларда муайян воқеалар, одамлар, жойлар ёки предметлар билан боғлиқ бўлиб, улар муайян эҳтиросларни уйғотади.

Триггерлар ҳам ёқимли, ҳам ёқимсиз эмоцияларни келтириб чиқариши мумкин. Масалан, қўрқув, қайғу, тушкунлик ва умидсизлик каби ҳолатлар депрессияга олиб келиши мумкин ва инсон ҳолати ва ҳаёт сифатини ёмонлаштириши мумкин.

Агар сиз депрессияга дуч келган бўлсангиз, кайфиятни пасайтирувчи триггерларни топиб, уларни чиқариб ташлаш, ўзгартириш ёки уларнинг интенсивлигини камайтириш муҳимдир.

Ҳар бир инсоннинг триггерлари ҳар хил​

Инсонлар бир хил триггерларга ҳар хилча реакция қилишлари мумкин. Бир инсон учун депрессия сабабчиси бўлган триггер бошқасига таъсир қилмаслиги мумкин.

Қандай қилиб триггерларни кузатиш мумкин?​

• Ситуацияларни қайд қилинг. Қайси вазиятлар ёки ўйлар сизга ёмон кайфият келтирганини белгилаб боринг.
• Ҳис ва жисмоний реакцияларга эътибор беринг. Кайфият тушганда, ўзингизга савол беринг: "Нима бўлди, бу ҳисни нима келтириб чиқарди?"
• Блокнот ёки телефондан фойдаланинг. Кайфиятингиз ёмонлашганида жавобларингизни ёзиб қўйинг: Нима содир бўлди? Нима деб ўйладингиз? Нима ҳис қилдингиз? Реакциянгиз қандай бўлди?
• Кундалик юритинг. Кунингизга баҳо беринг, кайфият ёмонлашишидан аввал нима қилганингиз ёки қилишни режалаштирганингизни қайд қилинг.

Триггерларни кузатишни қайердан бошлаш мумкин?​

1. Ижтимоий алоқалар. Қайси одамлар билан мулоқотдан кейин кайфиятингиз ёмонлашаётганини аниқланг.
2. Стрессли воқеалар. Охирги вақтларда қуйидаги ҳолатлар бўлганми: ишдан айрилиш, муносабатлар узилиши, ҳайвоннинг ўлими, молиявий муаммолар ва ҳ.к.? Улар сизга қандай таъсир қилди?
3. Салбий ўз-ўзини ҳис қилиш. Ўзингизни айблаётган ёки етмаслик ҳисси борми? Масалан, "Мен етарли даражада ақлли эмасман, чиройли эмасман" каби фикрлар.
4. Салбий ўй ва ишончлар. Ҳаёт, воқеалар ёки келажак ҳақида такрорланувчи салбий фикрлар борми?

Муаммоларни бошқариш стратегиялари​

Ўз триггерларингизни тушуниш ва улар билан бошқариш усулларини ишлаб чиқиш депрессияни даволашнинг муҳим қисми бўлиши мумкин.

 

[Nigora]

Ҳа, триггерларни тушуниш ҳамда уларни бошқариш депрессия ёки бошқа эмоционал ҳолатлар билан курашда муҳим аҳамиятга эга. Қуйидаги когнитив-поведенческий терапия ва унинг турли ёндошувларидан фойдаланган ҳолда триггерларни бошқаришда ёрдам бериши мумкин бўлган баъзи маслахатлар бор:

1. Когнитив қайта ташкиллаштириш: Қандай фикрлар ёки ишончлар кайфиятингизга таъсир қилаётганини аниқланг. Салбий фикрлар ўрнига хуласалари ва ишончларни ўзгартириш ишончли ва ҳақиқий далилларга асосланган ёки конструктив фикрлар билан алмаштиришга ҳаракат қилинг.

2. Стимул-назария (экспоужер): Агар маълум триггерлардан қочишга одат қилинса, уларга аста-секин ўргатиш, улар билан алоқа қилиш орқали қўрқувни ва стрессни бошқаришнинг натураллошувини ўрганиш мумкин.

3. Майндфулнесс (аҳамият билан ҳозирлик): Ҳозирги онга диққатни тўплаш ва ўз ҳисларингизни ҳукмсиз кутиб олиш учун майндфулнесс амалиётини ўзлаштириш фойдали бўлиши мумкин.

4. Эмоциялар билан ишлаш: Эмоцияларингизни тўғри қабул қилиш, айниқса салбийларни, уларни тушунишга ёрдам беради. Салом: "Бу қайғу ҳисси нимага боғлиқ?" ёки "Бу қўрқув қаердан келяпти?" деган саволларни бериш орқали.

5. Хавфсиз жой яратиш: Стрессли вазиятларда ҳис қилиш мумкин бўлган хавфлиликни камайтириш учун хонадонда ёки таянчлувчи одамлар билан хавфсизлик ҳиссини таъминлаш.

Умид қиламанки, ушбу маслахатлар сизга ёрдам беради. Агар керак бўлса, профессионал психолог ёки терапевтдан маслахат олиш янада самарали бўлиши мумкин.