Депрессия фақатгина қайғу ёки ғам эмас, ҳар бир тури ўзига хос белгиларга эга. Депрессиянинг турли таснифлари мавжуд, келинг уларнинг айримлари билан танишайлик ва сиз учун қайси бири мос келишини билиб олайлик.
1. Депрессив бузилиш: Классик манфий ҳолат
Бу депрессия ҳар қандай ҳолатни оғир ва жиддий кўринишга олиб келади. Бундай ҳолатда инсон чуқур қайғуни ҳис қилиши ва ҳар қандай фаолиятга қизиқишини йўқотиши мумкин. Бу турли аломатлар билан намоён бўлади: уйқу бузилиши, кайфият тушиши ва ёлғизликка интилиш.
2. Дистимия: Узоқ муддатли қайғу
Дистимия кучли қайғу ва тушкунлик билан эмас, балки давомийлик билан ажралиб туради. Бу ҳолат йиллар давомида сақланиши мумкин. Унда инсон ҳаётга қизиқишни йўқотади, лекин бу кайфият ўзига хос жарким қайғу эмас, балки узоқ муддатли бир аҳволдир.
3. Сезонли аффектив бузилиш: Ҳаво шароитига боғлиқ
Бу турдаги депрессия йил фаслларига боғлиқ бўлиб, одатда қиш фаслида пайдо бўлади ва кунлар узайганда, кун ёруғлиги кўпайганда енгилади. Бу фаолият, кайфият ва энергиянинг пасайиши билан кечади.
4. Биполяр депрессия: Икки қарама-қарши ҳолат
Биполяр бузилиш (БАР)да инсон кайфияти икки қарама-қарши ҳолатга тушади. Бир вақтда инсон жуда яхши кайфиятда бўлса, бошқа вақтда чуқур тушкунликда бўлиши мумкин. Бу икки ҳолат ўртасидаги катта фарқ инсоннинг ҳолатига катта таъсир қилади.
5. Послеродов депрессияси: Ота-оналикнинг оғирлиги
Послеродов депрессияси фарзандли бўлган аёлларда кўп учрайди. Бу ҳолат жуда кучли ва узоқ вақт давом этувчи чарчоқ, тушкунлик ва ўзини йўқотганлик ҳиссини келтириб чиқаради.
6. Тиббий ҳолатларга боғлиқ депрессия
Баъзи касалликлар депрессия билан ҳамроҳ бўлиши мумкин. Бу касалликлар орасида гипотиреоз, юрак хасталиклари ва неврологик касалликлар бор. Шунингдек, баъзи тиббий дориларнинг қабул қилиниши ҳам депрессияга сабаб бўлиши мумкин.
7. Предменструал дисфория бузилиши: Ҳар ойги қайғу
Бу турдаги депрессия ПМС билан боғлиқ бўлиб, айрим аёлларда кучли депрессив ҳолатни келтириб чиқаради. Ушбу ҳолат қисқа муддатли бўлади.
8. Алкоголь ва наркотиклар:
Алкоголь ва наркотик моддалар депрессиянинг асосий сабабларидан биридир. Уларнинг ҳар қандай дозаси организм учун хавфли ва депрессияни кучайтиради.
Ҳар бир тури ўзига хос белгилар ва омиллар билан ажралиб туради, шундай экан, агар сиз ёки яқинларингиз бундай ҳолатни ҳис қилсангиз, мутахассисга мурожаат қилиш зарур.
1. Депрессив бузилиш: Классик манфий ҳолат
Бу депрессия ҳар қандай ҳолатни оғир ва жиддий кўринишга олиб келади. Бундай ҳолатда инсон чуқур қайғуни ҳис қилиши ва ҳар қандай фаолиятга қизиқишини йўқотиши мумкин. Бу турли аломатлар билан намоён бўлади: уйқу бузилиши, кайфият тушиши ва ёлғизликка интилиш.
2. Дистимия: Узоқ муддатли қайғу
Дистимия кучли қайғу ва тушкунлик билан эмас, балки давомийлик билан ажралиб туради. Бу ҳолат йиллар давомида сақланиши мумкин. Унда инсон ҳаётга қизиқишни йўқотади, лекин бу кайфият ўзига хос жарким қайғу эмас, балки узоқ муддатли бир аҳволдир.
3. Сезонли аффектив бузилиш: Ҳаво шароитига боғлиқ
Бу турдаги депрессия йил фаслларига боғлиқ бўлиб, одатда қиш фаслида пайдо бўлади ва кунлар узайганда, кун ёруғлиги кўпайганда енгилади. Бу фаолият, кайфият ва энергиянинг пасайиши билан кечади.
4. Биполяр депрессия: Икки қарама-қарши ҳолат
Биполяр бузилиш (БАР)да инсон кайфияти икки қарама-қарши ҳолатга тушади. Бир вақтда инсон жуда яхши кайфиятда бўлса, бошқа вақтда чуқур тушкунликда бўлиши мумкин. Бу икки ҳолат ўртасидаги катта фарқ инсоннинг ҳолатига катта таъсир қилади.
5. Послеродов депрессияси: Ота-оналикнинг оғирлиги
Послеродов депрессияси фарзандли бўлган аёлларда кўп учрайди. Бу ҳолат жуда кучли ва узоқ вақт давом этувчи чарчоқ, тушкунлик ва ўзини йўқотганлик ҳиссини келтириб чиқаради.
6. Тиббий ҳолатларга боғлиқ депрессия
Баъзи касалликлар депрессия билан ҳамроҳ бўлиши мумкин. Бу касалликлар орасида гипотиреоз, юрак хасталиклари ва неврологик касалликлар бор. Шунингдек, баъзи тиббий дориларнинг қабул қилиниши ҳам депрессияга сабаб бўлиши мумкин.
7. Предменструал дисфория бузилиши: Ҳар ойги қайғу
Бу турдаги депрессия ПМС билан боғлиқ бўлиб, айрим аёлларда кучли депрессив ҳолатни келтириб чиқаради. Ушбу ҳолат қисқа муддатли бўлади.
8. Алкоголь ва наркотиклар:
Алкоголь ва наркотик моддалар депрессиянинг асосий сабабларидан биридир. Уларнинг ҳар қандай дозаси организм учун хавфли ва депрессияни кучайтиради.
Ҳар бир тури ўзига хос белгилар ва омиллар билан ажралиб туради, шундай экан, агар сиз ёки яқинларингиз бундай ҳолатни ҳис қилсангиз, мутахассисга мурожаат қилиш зарур.