Депрессия — бу кўпчилик дуч келадиган ҳолат. Бу шунчаки ёмон кайфият ёки мотивациянинг йўқлиги эмас. Бу кундалик ҳаётни янада қийинлаштирадиган жиддий ҳиссий бузилишдир. Агар ўзингизни салбий фикрлар ва ҳис-туйғулар тузоғига тушиб қолганингизни ҳис қилсангиз, яхшиси мутахассисга мурожаат қилиш керак, лекин шу орада ўзингизга мустақил ёрдам беришнинг бир неча усулларини синаб кўришингиз мумкин.
- Кўп одамлар ўз ҳис-туйғуларини инкор қилишга ёки уларнинг аҳамиятини камайтиришга ҳаракат қилишади. Ўзингизга эслатиб турингки, ўзингизни ёмон ҳис қилиш одатий ҳолат ва сиз бу борада ёлғиз эмассиз. Ҳис-туйғуларингизни тан олинг. Фикр ва ҳис-туйғуларингизни ёзиб олинг. Бу сизни нималар безовта қилаётганини тушуниб олишга ёрдам беради.
- Кун тартиби — назоратни тиклашга ёрдам беради. Ҳар куни бир вақтда туришга ва ётишга ҳаракат қилинг, овқатланиш ва машғулотларингизни режалаштиринг. Аниқ режа сизнинг фикрларингиз ва ҳаракатларингизни тартибга солишга ёрдам беради.
- Жисмоний фаоллик — кайфиятни яхшилашнинг ажойиб усули. Спорт залига ёзилиш ёки профессионал спорт билан шуғулланиш шарт эмас. Очиқ ҳавода юриш, енгил машқлар ёки севимли мусиқангиз остида рақсга тушиш — буларнинг барчаси бахт гормонлари бўлган эндорфинлар даражасини оширишга ёрдам беради.
- Озиқ-овқат бизнинг кайфиятимизга таъсир қилади. Рационингизга кўпроқ янги мевалар, сабзавотлар, ёнғоқлар ва тўлиқ донли маҳсулотларни қўшишга ҳаракат қилинг. Шакар ва сунъий қўшимчаларни ортиқча истеъмол қилишдан сақланинг, чунки бу сизнинг ҳолатингизни ёмонлаштириши мумкин.
- Ўзингизни ёпиб қўйманг. Ўз ҳис-туйғуларингиз билан яқинларингиз ёки дўстларингиз билан бўлишинг. Очиқ суҳбат сизнинг ҳолатингизни енгиллаштириши ва ҳаётга янги фикрлар ва нуқтаи назар бериши мумкин. Ҳатто дўстингиз билан оддий учрашув ҳам сизга куч бахш этади.
- Алкогол ва наркотиклардан сақланинг. Гарчи алкоголь ёки наркотиклар депрессияни енгишга ёрдам берадигандек туюлса-да, аслида улар вазиятни янада ёмонлаштириши мумкин. Бу моддалар вақтинча зўриқишни камайтиради, лекин охир-оқибат янада кучли тушкунликка олиб келиши мумкин.
- Сизга аввал қувонч бағишлаган нарсаларни эслашга ҳаракат қилинг. Ижодкорлик билан шуғулланинг. Бу расм чизиш, китоб ўқиш, боғдорчилик ёки бошқа бирор нарса бўлиши мумкин — ўзингизга ёқадиган нарсалар билан шуғулланишга рухсат беринг. Бу сизга салбий фикрлардан чалғитишга ёрдам беради ва ҳаётингиздаги ижобий лаҳзаларни эслашга сабаб бўлади.
- Онглилик техникалари (масалан, mindfulness) сизга ҳозирги онга эътибор қаратишга ва ташвишларни камайтиришга ёрдам беради. Медитация қилишни, нафас олиш машқларига вақт ажратишни синаб кўринг ёки шунчаки жим бўлиб, ўйлаш учун вақт ажратинг.
- Агар ўзингиз мустақил равишда бу ҳолатни енгиб ўтиш қийин бўлса ва ҳеч нарса ёрдам бермаса, кечиктирманг ва мутахассисларга мурожаат қилинг.