Депрессиянинг биринчи белгилари қандай аниқланади?

Депрессия – бу шунчаки ёмон кайфият ёки вақтинчалик қайғу эмас. Бу жуда жиддий эмоционал ҳолат бўлиб, инсон ҳаётининг барча жиҳатларига чуқур таъсир қилиши мумкин. Унинг белгилари қанча эрта аниқланса, шунча тезроқ тикланиш жараёнини бошлаш ва зарур қўллаб-қувватлашни олиш мумкин. Лекин депрессияни оддий кайфият ўзгаришларидан қандай фарқлаш мумкин? Келинг, шулар ҳақида гаплашамиз.

Депрессия одатда секинлик билан бошланади ва кундалик ҳаётга сезилмасдан кириб келади. Биринчи босқичларда кўпчилик одамлар ўз ҳолатини чарчоқ, стресс ёки вақтнинг етишмаслиги билан боғлашади. Аммо агар муайян аломатлар бир неча ҳафта давом этса, бунга диққат қаратиш керак.

1. Доимий чарчоқ ва апатия ҳисси​

Депрессиянинг биринчи сигналларидан бири бу доимий чарчоқ ҳисси. Бу оддий чарчоқ эмас, балки ҳеч қандай дам олиш ёки ухлаш билан ҳам кетмайдиган ҳолат. Инсон аввал баҳра оладиган нарсаларга қизиқишни йўқотади: ҳобби, дўстлар билан мулоқот қилиш, иш. Апатия аста-секин кучаяди, шунингдек, энг оддий вазифалар – масалан, овқат тайёрлаш ёки сайр қилиш ҳам қийин бўлиб туюлади.

2. Уйқу ва иштаҳанинг ўзгариши​

Депрессия уйқу ва овқатланиш тартибига ҳам таъсир қилади. Инсон уйқусизликдан азият чекади, туннинг ўртасида уйғонади ёки, аксинча, жуда кўп ухлайди, аммо ҳали ҳам ўзини чарчаган ҳис қилади. Иштаҳа ҳам ўзгаради: кимдир кўп едилар, бошқалар эса овқатга қизиқишни йўқотиб, вазн йўқотади.

3. Доимий қайғу ёки умидсизлик ҳисси​

Қайғу табиий бир ҳис-туйғу, аммо депрессияда у доимий бўлиб қолади. Инсон чуқур ғам ёки ички бўшлиқни ҳис қилади, бунинг аниқ сабаби ҳам йўқ. Одатда хурсандчилик келтирадиган нарсалар, масалан, қуёшли кун ёки дўстлар билан учрашув, эндиликда завқ бермайди.

4. Концентрация ва хотира билан қийинчиликлар​

Депрессиянинг яна бир яширин, аммо муҳим белгиси – диққат билан боғлиқ муаммолар. Инсон одатий вазифаларга диққат қаратишда қийинчиликка учрайди, иш кўпроқ вақт олади, хотира ёмонлашади.

5. Айб ва паст ўзини баҳолаш ҳисси​

Депрессия ҳолатида бўлган инсон кўпинча ўзини ҳар қандай муваффақиятсизликларда айблайди. Бу ўтмишдаги хатолар ёки кундалик вазифаларга номувофиқлик ҳисси бўлиши мумкин.

6. Ҳайотий мазмунсизлик тўғрисидаги фикрлар​

Депрессиянинг энг хавфли белгиларидан бири бу – ҳаятий мазмунсизлик ёки ҳатто ўз жонига қасд қилиш ҳақидаги фикрлар. Бу бундай фикрларнинг мавжудлиги инсоннинг ёрдамга муҳтожлигини англатади.

Бу белгиларни кўрсатганда нима қилиш керак?Агар сизда ёки яқинларингизда шу каби аломатлар мавжуд бўлса, мутахассисга мурожаат қилиш жуда муҳим. Шунингдек, яқинларингиз билан мулоқот қилиш ёрдам бериши мумкин.

Тезкор ёрдам ва даво депрессияни енгишга ёрдам беради, шунинг учун белгиларни эрта аниқлаш тикланишни тезлаштиради.