Дисциплина ва кечиктириш одати : душманлар ёки иттифоқчилар?

Дисциплина одатда ташкилотчилик, тартиб, интизом ва мақсадларга эришиш билан боғлиқ тушунчалар билан бирга тушунилади. Прокрастинация эса аксинча, вақт йўқотиш ва имкониятларни қўлдан чиқаришга олиб келувчи тўсиқ сифатида қабул қилинади. Аммо бу икки тушунча ҳақиқатан ҳам бир-бирига қарши туришадими ёки уларни иттифоқчи сифатида қабул қилишимиз мумкинми?

Кечиктириш одати ва унинг сабаблари​

Прокрастинацияни одатда муҳим вазифаларни кейинга қолдириш тенденцияси сифатида тавсифлайдилар. Бу қуйидаги ҳолларда рўй бериши мумкин:

• Мураккаб бўлиб кўринган ишларга киришиш;
• Амалий ҳаракат режаси аниқ эмаслиги;
• Эмоционал юкланиш ҳолатлари.

Кўп ҳолларда, прокрастинация биз ўз имкониятларимизни ошириб юборганимизни ёки кўп вазифаларни бир вақтда бажаришга ҳаракат қилаётганимизни кўрсатади. Бундан ташқари, аниқ ҳаракат режаси бўлмаслиги ҳам прокрастинацияга олиб келади. Шунинг учун прокрастинацияни душман сифатида эмас, балки асабийлик ёки қаттиқ чарчоқнинг индикатори сифатида қабул қилиш муҳимдир. Бу, балки, дам олиш вақти келганлигини билдиради.

Дисциплина ва унинг роли​

Дисциплина — бу ташқи шароитлардан қатъи назар ҳаракат қила олиш қобилиятидир. Дисциплинанинг асоси маълум ҳаракат режасини тузиш ва унга амал қилишдир. Бу эса бизга белгиланган мақсадларга етишишда ёрдам беради. Бироқ, ортиқча интизом одамни қаттиқликка ва чарчоққа олиб келиши мумкин. Агар одам ўз ҳаракатларида жуда қаттиқ бўлса ва дам олишга вақт ажратмаса, ҳатто энг кичик оғиш ҳам омадсизлик сифатида қабул қилиниши мумкин. Бу эса, ўз навбатида, прокрастинацияни кучайтириб юбориши мумкин.

Дисциплина ва кечиктириш одати: Иттифоқчи бўлиши мумкинми?​

Бир қарашда, бу икки тушунча душман бўлиб кўринади. Лекин яқиндан қараганда, улар иттифоқчи бўлиши мумкин. Масалан, соғлом интизом бизга вақтни бошқаришни ва вазифаларни шундай тақсимлашни ўргатади, ки улар бажарилиши мумкин бўлади ва ортиқча юк келтирмайди. Прокрастинация эса, аксинча, бизга дам олиш ва ҳаракат режасини қайта кўриб чиқиш кераклигини эслайдиради.

Муҳим жиҳат шундаки, ҳар иккиси ўртасида мувозанат бўлиши лозим. Дисциплина бизга олға силжишда ёрдам беради, прокрастинация эса танаффус зарурлигини эслатиб туради. Биз ўзимизни тинглаб, энергиямизни бошқара олишни ўрганишимиз керак, шунда ҳар икки куч фойдали бўлади.

Кечиктириш одати ва уни енгишда коучингнинг роли​

Коучинг прокрастинациянинг сабабларини аниқлашга ва уни енгиш стратегиясини ишлаб чиқишга ёрдам беради. Коуч мижознинг ички тўсиқлари ва чекловчи эътиқодларини аниқлаб, уларнинг вазифаларни кечиктиришига сабаб бўлган омилларни кўради. Коуч мижоз билан биргаликда унинг ўзига хос хусусиятларини, энергия даражасини ва ҳақиқий мақсадларини ҳисобга олган ҳолда шахсий режа яратади.

Хулоса​

Дисциплина ва прокрастинация ўзимизга бўлган муносабатимизда икки муҳим жиҳатдир. Иккаласини ҳам ўрганиб, улардан тўғри фойдаланиш мумкин. Мақсад — ўзимизни тинглаб, бу икки жиҳатдан мувозанатда фойдаланишдир. Дисциплина ва прокрастинация иттифоқчи бўлганда, биз ўзимизга осонлик билан эришамиз ва ҳаётимиз янада шовқинли ва муваффақиятли бўлади.