Дистимия – депрессиянинг енгил шаклими?

Ёмон кайфиятда бўлиш — бу нормал ҳолат. Ҳар биримиз турли ҳаёт эпизодларини бошдан кечирамиз ва турли психоэмоционал ҳолатларда бўламиз. Бироқ, узоқ давом этадиган ёмон кайфият дистимия деб номланган сурункали депрессив ҳолатнинг бир тури бўлиши мумкин.

Дистимия ва депрессия: қандай фарқлари бор?

Дистимия ва депрессия ўзаро яқин алоқадор бўлиб, уларнинг ўхшашликлари кўп. Бироқ, уларнинг фарқларини тушуниб олиш муҳим. Депрессиянинг асосий учта симптоми мавжуд:

1. Кайфиятнинг барқарор равишда тушиши (ташқи сабабларсиз),
2. Илгари завқ берган фаолиятларга қизиқиш ва қувонч йўқолиши,
3. Кучсизлик ва чарчоқ.

Қўшимча симптомлар қуйидагилардир: ҳаётга салбий қараш, паст ўзини баҳолаш, қўрқув, айбдорлик, фойдасизлик ҳисси, когнитив қобилиятларнинг пасайиши, уйқусизлик ёки гиперсомния, иштаҳанинг пасайиши ёки ошиши, оғирликнинг кескин ўзгариши.

Депрессия ташхиси қўйиш учун камида икки ҳафта давомида учта асосий симптом ва камида учта қўшимча симптом бўлиши керак.

Дистимия ташхиси қандай қўйилади?

Дистимия ҳолатида депрессив эпизодлар камида икки йил давом этади, ва нормал кайфият даврлари бир неча ҳафтадан ошмайди. Бунда гипомания ёки мания эпизодлари кузатилмайди. Депрессив даврларда қуйидаги симптомлардан камида учтаси кузатилади:

• Ҳаётга ва келажакка пессимистик қараш,
• Ўтмишдаги воқеалар ва хавотирларга чўмиб кетиш,
• Жамиятдан четланишга интилиш,
• Ёғочланиш,
• Илгари завқли бўлган ишларга қизиқиш йўқолиши,
• Либидо пасайиши,
• Ўзига ишончсизлик ва ижтимоий фаолликнинг камайиши.

Қисқача айтганда, дистимия ҳолатида депрессия симптомлари камроқ намоён бўлади ва ўткир эмас. Бу ҳолат инсоннинг хусусияти сифатида қабул қилиниши мумкин. Бироқ, бу нормал ҳолат эмас.

️ Дистимияни даволамаслик натижасида оғирроқ депрессия симптомлари пайдо бўлиши мумкин.

Ҳар тўртта ҳолатдан учтасида дистимияга чалинган одамларда бошқа сурункали физиологик касалликлар ва психологик муаммолар кузатилади.

Болаларда дистимия

Дистимия болаликда ҳам пайдо бўлиши мумкин. Шунинг учун ота-оналар болаларининг психологик ҳолатига эътиборли бўлишлари зарур. "У фақат жуда жиддий" ёки "у доим ғамгин" деган фикрлар боланинг характери сифатида қабул қилинмаслиги керак. Агар болада узоқ вақт давомида тушкунлик ҳолати кузатилса, мутахассисга кўрсатиш керак.