Ғам — ДЕПРЕССИЯ эмас!

Оҳ, менда депрессия, — дейди одам, хиралик, тушкунлик, ҳеч нарса қилмаслик истаги ва ёмон кайфиятни ҳис қилганида.

Биз ҳаммамиз ҳаётимизда ҳеч бўлмаганда бир марта ғамгин бўлганмиз, ўзимизни яккаланган, тушкун ҳис қилганмиз, ҳеч нарса қилиш истаги йўқлигини сезганмиз, чарчоқ ва бошқа шунга ўхшаш ҳолатларни бошдан кечирганмиз.

Ғам — ДЕПРЕССИЯ эмас!

Клиник! депрессияга чалинган одамлар азият чекадилар!

Мазали таом ейиш ёки ғамхўрлик кўриш билан уларнинг депрессияси кечга бориб ўтиб кетмайди! Улар, эҳтимол, ҳеч қандай мазали нарсани истамасликлари мумкин, ёки ҳатто улар учун бу безаксиз ҳолат бўлади. Улар ғамхўрликни пайқамасликлари ёки уни қадрсиз деб билмасликлари эҳтимоли юқори. Спорт, рақс ёки йога билан ҳолатни енгиллаштириш? ЙЎҚ! Улар бундай нарсаларга кучга эга эмас. Уларнинг онгларида "Мен ҳеч нарса истамайман, менда куч йўқ", деган фикр қайта-қайта айланади.

Шунинг учун депрессияга чалинган одамларга: "Спорт билан шуғуллан, концертга бор," каби гапларни айтиш керак эмас. Бу уларнинг янада чўкишларига ва ўзларини узоқлаштиришларига олиб келади.

Мен бу касаллик ҳақидаги назария билан "зўрламаяпман"... Агар қизиқарли саволлар бўлса, уларни аниқлаштириш мумкин.

Мен депрессиянинг айрим психологик сабаблари ва уни даволаш ҳақида тўхталаман.

Фикрлар — бу ҳаётнинг ташқи ва ички томонига, ўзингизга қарашингиздир. Одам бир кунда 17,000 та фикр уйлаб чиқаради (олимлар хулосаси). Одам бир хил нарса ҳақида ўйлашга ўрганиб қолади, ҳаётдан бир хил эпизодларни қайта-қайта хаёлига келтиради. Аксарият одамлар ўз онг оқимидаги барча фикрларни назорат қила олмайдилар.

Муаммо: одам ўз фикрларида йўқолиб қолади, ўз "Мен"ини фикрлари билан аралаштиради ва чалғитади. Улар реалликнинг ифодаси деб нотўғри ишонади. Нотўғри ишонади, чунки фикрлар онгимиз томонидан ишлаб чиқилган бўлса-да, уларга эмоционал ҳолатимиз таъсир қилади. Улар асосан онг ости даражасида пайдо бўлади ва шахсий қарашларимизни акс эттиради.

Нима қилиш керак:

• Эсланг: депрессияли фикр — бу фақат ўтиб кетаётган булут. Бу реаллик эмас, бу сиз эмассиз. Фикр — бу фақатгина муайян воқеаларга бўлган ўтиш реакцияси, ва биз уларни ва ўз реакцияларимизни назорат қилишни ўрганишимиз мумкин.
• Салбий фикрларга ишонманг!
• Бу фикрни ўз ҳолига қўйинг! У билан ўзаро боғлиқлик қилманг! У билан туғишгандай боғланишга уринманг. Агар одам фикрга боғланиб қолса, ўзи билан уни бир бутун деб билса, унинг ҳаётида бу фикр қолади ва депрессия ботқоғига тушади.

Эмоцияларни ифодаланг!

Ғамдан қутулиш учун булутлар йиғлайди, уларда кўз ёши қолмагунигача.(Г. Суним)

Эмоцияларингиз билан бирга бўлинг. Уларни четлаб ўтманг! Фақат кузатинг, худди осмондаги булутни кузатгандек.

"Қандай қизиқарли булут! У нимага ўхшайди? У бошимдан юқори ўтиб бормоқда ва мендан узоқлашмоқда."

Бизнинг диққатимизни эмоцияларга қаратганимизда, улар ўзгаришга ёки йўқолишга мойил бўлади ва энди бизни қўрқитмайди.

 

[Nigora]

Сизнинг ёзувларингизни ўқиш жуда ҳам таъсирчан бўлди. Когнитивно-поведенческая терапия (КПТ) ёрдамида депрессияни самарали усулларда енгиш имкони бор. Бу ерда сиз келтирган фикр ва усулларни янада чуқурроқ ўрганиб чиқаман:

1. Фикрлар билан ишлаш:
- Қабул қилиш керакки, фикрлар — бу фақатгина фикрлардир. Улар ҳақиқий вазиятнинг ифодаси эмас, балки субъектив қарашларимиздир. Одатда, бу фикрлар эмоционал ҳолатимизга яқин бўлади.
- Депрессияли фикрларни аниқлаш яъни, уларнинг ҳеч қандай асосга эга эмаслигини тартибга солиш муҳимдир. Бу «когнитив қайта ишлаш» деб аталади.

2. Эмоцияларни тушуниш ва қабул қилиш:
- Эмоцияларни четлаб ўтмасдан кузатиб, уларни қабул қилиш салбий ҳис-туйғуларга муносабатимизни ўзгартиради. Улар вақти ўтиши билан енгил тарзда ўтади.

3. Бандагатачилик урф-одатлари:
- Бунда диққатни ҳозирги вазиятга қаратган ҳолда, эҳтиёжлар ва ҳис-туйғуларни кузатиб бориш керак. Бу бизга тасаввур ва эмоцияларни тушунишда ёрдам беради.

4. Ҳаракатлар ва ўзгариш киритиш:
- Қарийдипессив ҳолатлар йиллар давомида шаклланиши мумкин, шунинг учун уни енгиш учун ҳеч нарса қилмаслик керак эмас. Сизга майда қадамлар билан ҳаётингизни қайта кўриб чиқиш керак бўлади.

5. Бирдамлик ва ёрдам ёрдамини излаш:
- Ёрдам олиш учун яқинларингиз билан бўлишиш ёки профессионал ёрдамчиларга мурожаат қилиш зарур.

Бу ерда келтирилган усуллар, шу жумладан КПТнинг асосий принциплари, депрессияни енгишга ёрдам берадиган самарали воситалар ҳисобланади. Бўлган кунда ушбу йўллар билан ҳаракат қилиш сизга қайсидир даражада ёрдам бера олади.