Сиз тез-тез ғазабланасизми?
Келинг, бу ҳақда гаплашайлик ва уни бошқариш мумкинми ёки йўқми, кўриб чиқайлик. Аввал бошдан:- Ҳис ва ҳаяжонларимиз нормал ва қонунийдир.
- Уларга қанчалик чуқур киришни танлашимиз мумкин.
- Қандай жавоб бериш кераклигини танлаш.
- Улар учун қандай ўрин ажратиш кераклигини аниқлаш.
Ғазаб ва унинг сабаблари
Ғазаб бу қадимий ва табиий ҳимоя механизми бўлиб, инсон ҳаётини сақлаб қолиш учун керакли бўлган жавобдир. Ғазаб танани "уруш ёки қочиш" ҳолатига олиб келади ва стресс гормонларини ошириб юборади.Ғазабнинг фойдали ва зарарли жиҳатлари
Ғазаб инсонга ўз эҳтиёж ва истакларини баён этишга ёрдам беради. Аммо, бу туйғу доимий ҳолатга айланиб қолса, у саломатликка салбий таъсир кўрсатиши ва атрофдаги одамлар учун номақбул бўлиши мумкин.Кўп ҳолларда, ғазабни куч ёки таъсир этишнинг белгиси деб ҳисоблашади, лекин бу, аслида, муаммони ҳал қила олмасликнинг ифодасидир. Ғазаб кўпинча бошқаларни қўрқитиш ёки уларни ўз хоҳишларимизга мос келадиган шаклда ҳаракат қилишга мажбур қилиш учун ишлатилади.
Қандай ҳолларда ғазаб пайдо бўлади?
Ғазаб кўпинча биз кутган нарсаларнинг реалликка мос келмаслиги билан боғлиқ:- Боланинг ўқишда яхши натижа кўрсатмаслиги.
- Ўз вақтида уйга қайтмаган жуфт.
- Ҳар доим кутган мукофотни олмаслик.
Ғазабнинг таъсирини камайтириш ва бошқариш усуллари
Ғазабни назорат қилиш учун айрим самарали усулларни қўллаш мумкин:Визуал усул
Ҳолат ёки инсонни ўзгармас факт сифатида қабул қилинг.Аудио усул
Ғазаб пайдо бўлганида ўзингизга "ТОХТА" деб айтиш орқали турли фикрлар ва ҳислар оқимини тўхтатинг.Кинестетик усул
Ғазабни жисмоний фаолиятга айлантиринг. Масалан, чўққайиш, муштлаб ёки бадантарбия қилиш орқали ғазабдан халос бўлинг. Бу жисмоний фаолият, айниқса, ўзига ишонадиган ва сезгир одамлар учун самарали бўлиши мумкин.Маслаҳатлар:
- Ҳар доим ўзингизга "СТОП" деб айтинг.
- Уни бошқа техника билан бирлаштиринг, масалан, чуқур нафас олиш ёки мушакларни боғлаш.
Хулоса
Ғазабни сезган заҳоти уни тушуниш, таниш ва назорат қилиш катта аҳамиятга эга. Сиз уни бошқаришда қодирсиз ва бу билан ўзингизга ва атрофдагиларга соғлом муносабатни сақлаб қоласиз.Психикангизга ва яқинларингизга ғамхўрлик қилинг.