G‘azab va boshqa salbiy hissiyotlar hayotimizning bir qismi bo‘lib, ulardan butunlay qochishning iloji yo‘q. Biroq, g‘azabni to‘g‘ri boshqarish va uni konstruktiv tarzda ifodalash imkoniyati mavjud. Agar g‘azabni nazorat qilishni o‘rganmasak, bu holat o‘zimizga va atrofdagilarga zarar yetkazishi mumkin. Ushbu maqolada g‘azabni boshqarish bo‘yicha samarali maslahatlar bilan tanishamiz.
G‘azabning sabablari
G‘azabning paydo bo‘lishi turli sabablarga bog‘liq bo‘lishi mumkin:- Og‘riq – Jismoniy yoki ruhiy og‘riq g‘azabni keltirib chiqarishi mumkin.
- Boshqa his-tuyg‘ular – Afsus, uyat yoki qo‘rquv kabi his-tuyg‘ular g‘azabga olib kelishi mumkin.
- Nohaqlik – Adolatsizlik, aldanish yoki hurmatsizlik ham g‘azabning sabablaridan biri bo‘lishi mumkin.
G‘azabni boshqarish qoidalari
G‘azabni boshqarish uchun quyidagi asosiy qoidalarga rioya qilish kerak:- G‘azabni nazorat qilish qarorini qabul qiling – G‘azabni boshqarishga qaror qilish, o‘zgarishlar kiritish uchun muhim birinchi qadamdir.
- Barqaror o‘zini baholash – O‘z-o‘zini baholash mustahkam bo‘lishi kerak. O‘zingizga ishonchli poydevor yarating.
- Jismoniy faollik – Sport bilan shug‘ullanish g‘azabni boshqarish uchun yaxshi profilaktik vositadir.
- Oldindan belgilangan belgilarni tanib oling – G‘azabning yaqinlashayotgan belgilarini oldindan tanib olishga harakat qiling.
- Yangi fikrlash usullarini o‘rganing – Bizning his-tuyg‘ularimiz fikrlarimizning aksidir.
- Sabr va qabul qilish – Hamma narsa siz xohlaganidek bo‘lishi kerak emasligini qabul qiling.
- Zarbaning kuchini kamaytiring – O‘z-o‘zingizga tinchlantiruvchi gaplar ayting.
- Atrofdagilarga talablaringizni kamaytiring – Atrofdagilardan mukammallikni kutmang.
- Oqlash – Odamlarning salbiy harakatlarini to‘g‘ri tushunishga harakat qiling.
- Hamjihatlik san'ati – Vaziyatni boshqa odamning ko‘zi bilan ko‘rishga harakat qiling.
- Hazil va kulgi – Yaxshi hazil vaziyatni yumshatishi mumkin.
- Natija vaqt o‘tishi bilan keladi – G‘azabni boshqarish ko‘nikmalari vaqt talab etadi.
G‘azabni boshqarish texnikasi
- G‘azabni tan oling – "Men juda g‘azablandim" deb tan oling.
- STOP texnikasidan foydalaning – G‘azab ko‘tarilayotganini his qilganingizda, "STOP" deb ayting va 5-10 soniya kuting.
- Chuqur nafas oling – Bu yurak urishini tiklashga yordam beradi.
- Obidchining o‘rniga qo‘ying – Obidchining o‘rniga qo‘yish orqali rahm-shafqat hissini rivojlantirishga harakat qiling.
- Bir nechta reaktsiya variantini tanlang – To‘g‘ri qaror qabul qilish uchun bir nechta variantni ko‘rib chiqing.
- Yechim taklif qiling – Muammoni hal qilish uchun bir nechta yechim taklif qiling.