Ғазаб — ижтимоий жиҳатдан кўпинча ёқимсиз ҳисобланадиган туйғу. Инсон ўзининг ғазабини бошқаларга сўзсиз тушунтирганда, бошқалар ундан узоқлашишга ҳаракат қилади. Шунинг учун кўплаб одамлар ғазабини инкор этишади ва уни қабул қилмасликка ҳаракат қилишади.
Шу билан бирга, ғазаб ва аччиқ кучли ва муҳим ҳис-туйғулар ҳисобланади. Агар инсон ўз ғазабини тан олса ва уни қабул қилса, психологлар буни соғлом ғазаб деб ҳисоблайдилар.
Бу жараён натижасида, бола ўз ғазабини босиб ўтказади ва уни ифодалаш имконидан маҳрум бўлади. Вақт ўтиши билан, катта бўлганида, бу инсон ўзидан норози бўлиш, ўзига танқидий қараш билан яшашга мойил бўлади.
Шу билан бирга, ғазаб ва аччиқ кучли ва муҳим ҳис-туйғулар ҳисобланади. Агар инсон ўз ғазабини тан олса ва уни қабул қилса, психологлар буни соғлом ғазаб деб ҳисоблайдилар.
Соғлом ғазабнинг намоёнлари
Соғлом тарзда ғазабни қабул қилган инсон қуйидаги сифатларни намоён қилади:- мақсадларини қатъият билан қўлга киритиш
- адекват ўзини баҳолаш ва ўз қадр-қимматини ҳис қилиш
- керак пайтда ёрдам сўраш
- "йўқ" дейишни билиш
- ўз чегараларини қўрқмасдан ҳимоя қилиш
- ўз ҳис-туйғулар ва жисмоний ҳиссиётларга ишониш
Нега одамлар ғазабни қабул қилишдан қўрқишади?
Кўпинча, одамлар ўз ғазабини қабул қилишдан қочишади, чунки улар назоратсиз ғазаб ўзига ёки бошқаларга зарар етказишидан қўрқишади. Бу каби ҳолларда мутахассис билан маслаҳатлашиш зарур. Назоратсиз ғазабни бошқаларга йўналтириш, бошқаларга зарар келтириш мумкин эмас.Ғазабни инкор қилиш сабаблари
Одатда, ғазабни инкор қилишнинг илдизи болалик даврига бориб тақалади. Бола ўз эҳтиёжлари қондирилмаганида, аввал қаршилик кўрсатади. Бу қаршилик ғазабга, сўнгра ярим-ярим ҳолатга олиб келади. Агар бола ҳануз муҳаббат ва ишонч кўрмаса, у итоаткорликка ўтиб кетади ва шу пайтда психологик жароҳат шаклланади.Бу жараён натижасида, бола ўз ғазабини босиб ўтказади ва уни ифодалаш имконидан маҳрум бўлади. Вақт ўтиши билан, катта бўлганида, бу инсон ўзидан норози бўлиш, ўзига танқидий қараш билан яшашга мойил бўлади.
Ғазабни қабул қилмаслик белгилари
- мунозаралардан қочиш
- ўз хоҳишларидан воз кечиб, бошқаларга ён бериш
- мақсадлардан воз кечиш
- депрессия
- хавотирланиш