Giperseksuallik — bu odam tomonidan boshqarilishi qiyin bo'lgan va ko'pincha qarama-qarshi jins vakillariga nisbatan kuchli jinsiy aloqaga intilishdir. Bu hodisa ayollarda ham, erkaklarda ham uchraydi, lekin xorijiy sexologlarning kuzatuvlariga ko'ra, giperseksual ayollar va erkaklar nisbati hozirda taxminan 3:1 ni tashkil etadi.
Muammo shundaki, ham ayollar, ham erkaklar o'zlarining bu muammolarini yaxshi tushunishadi, lekin bu jinsiy istak va impulslarni boshqarishda qiynalishadi. Bu muammo doimiy jinsiy aloqa haqidagi fikrlar va majburiy jinsiy fantaziyalar bilan yanada kuchayadi.
Jinsiy aloqalar bu istaklarni to'liq qondira olmaydi yoki faqat qisqa muddatga qondiradi, shundan so'ng bu istaklar yana kuchli qaytadi. Ko'p jinsiy aloqalar, doimiy hamkorlarning o'zgarishi yoki masturbatsiya ham bu kuchli ehtirosni qondira olmaydi.
Muammo shundaki, ham ayollar, ham erkaklar o'zlarining bu muammolarini yaxshi tushunishadi, lekin bu jinsiy istak va impulslarni boshqarishda qiynalishadi. Bu muammo doimiy jinsiy aloqa haqidagi fikrlar va majburiy jinsiy fantaziyalar bilan yanada kuchayadi.
Jinsiy aloqalar bu istaklarni to'liq qondira olmaydi yoki faqat qisqa muddatga qondiradi, shundan so'ng bu istaklar yana kuchli qaytadi. Ko'p jinsiy aloqalar, doimiy hamkorlarning o'zgarishi yoki masturbatsiya ham bu kuchli ehtirosni qondira olmaydi.
Giperseksual xatti-harakatlarning sabablari:
- Tug'ma giperseksuallik: Bu holatning eng keng tarqalgan sababi bo'lib, bunday holatlarning taxminan 70% ini tashkil etadi. Tug'ma giperseksuallik erta yoshda paydo bo'ladi. Qizlarda bu qiziqish 4-5 yoshdan boshlanadi, bu vaqtda bolaning jinsiy identifikatsiyasi shakllanadi. Ba'zi holatlarda, qizlar allaqachon o'z jinsiy qiziqishlarini bildiradi, masalan, bolalar bog'chasida, bu holatlarda ota-onalar va tarbiyachilar tomonidan ehtiyotkorlik talab qilinadi.
- Erta yoshdagi jinsiy zo'ravonlik: Bu qizlarda giperseksuallikning muhim sabablaridan biridir. Bu holat ko'pincha kattaroq yigitlar yoki kattalar tomonidan amalga oshiriladi. Bunday jinsiy zo'ravonlik qizlarga og'ir psixologik zarba beradi va ularning keyingi hayotida giperseksuallik sifatida namoyon bo'lishi mumkin.
- Psixik kasalliklar: Ruhiy kasalliklar bilan og'rigan ayollar va erkaklarda giperseksuallik kuzatilishi mumkin. Bu holat odatda shizofreniya, shaxsiyatning turli buzilishlari va boshqa psixik kasalliklar bilan bog'liq.
- Endokrin tizimi va gormonal o'zgarishlar: Gormonlarning ortiqcha miqdori ortiqcha jinsiy qo'zg'alishga olib kelishi mumkin. Bu holat tibbiy testlar yordamida aniqlanadi va tegishli dorilar yordamida davolanadi.
- Gipofiz-gipotermik tizim kasalliklari: Bu holatda gipofizda turli xil o'smalar mavjud bo'lishi mumkin. Bu muammo odatda MRT orqali aniqlanadi va keyinchalik nevrolog yoki neyroxirurglar tomonidan davolanadi.
- Past o'zini o'zi baholash: Ayrim sexologlar past o'zini o'zi baholash natijasida giperseksual xatti-harakatlarning namoyon bo'lishini sabab sifatida ko'rsatishadi. Bu holatda ayol yoki erkak o'zining jinsiy qadr-qimmatini oshirish uchun ko'proq jinsiy aloqa qilishga intiladi.
Giperseksuallikni qanday davolash mumkin:
- Endokrin tizim yoki gormonal buzilishlar bilan bog'liq bo'lganlar uchun: Shifokor tomonidan belgilangan dori-darmonlarni qabul qilish kerak.
- Gipofiz-gipotermik tizim kasalliklari bilan bog'liq bo'lganlar uchun: Nevrolog yoki neyroxirurglarning davolashiga sabr bilan yondashish kerak.
- Erta yoshda jinsiy zo'ravonlikka duch kelganlar uchun: Psixoterapiya kursini o'tish tavsiya etiladi.
- Tug'ma giperseksuallik: Bu holat xorijiy mutaxassislarning fikriga ko'ra, juda qiyin davolanadi, ba'zan esa umuman davolanmaydi. Biroq, psixoterapiya yordamida bunday holatni tuzatish mumkin.