Ҳар доим уйдаман, хамма нарсадан қўрқаман. Социофобия.

Кўпгина одамлар ҳаётини худди "ПУЧОҚ" сингари ҳис қилишади. Ёлғизлик, ижтимоий мулоқотлардан қўрқиш ва ташқи дунё жуда хавфли эканлиги ҳисси социофобия билан дуч келганлар учун таниш ҳолатдир. Социофобия – бу умумий тарқалган бузилиш бўлиб, одамлар ўзларини ўз пучоғига қамалган сингари ҳис қилишади.

Социофобия нима?
Социофобия ёки ижтимоий ташвишли бузилиш – бу одам ижтимоий ҳолатларда бошқалар томонидан баҳоланиш ёки танқид қилиниши мумкинлигига бўлган кучли қўрқув билан тавсифланадиган руҳий ҳолатдир.

Асосий белгилари:

• Ижтимоий ҳолатларда ташвиш ёки ваҳима ҳис қилиш.
• Мулоқотдан, айниқса нотаниш муҳитда одамлар билан алоқадан қочиш.
• Қўрқувнинг жисмоний кўринишлари: терлаш, титроқ, юрак уришининг тезлашиши.
• Ўзингизни ва қобилиятларингизни ҳақорат қилишга оид салбий фикрлар.

Социофобия қуйидаги сабабларга кўра пайдо бўлиши мумкин:

• Генетик мойиллик: оилада ташвишли бузилишларнинг мавжудлиги.
• Болаликдаги салбий тажрибалар: масхара қилиш, ёшдошлар томонидан танқид ёки босим.
• Шахсий хусусиятлар: паст ўзини баҳолаш, перфекционизм ёки бошқаларнинг баҳосига юқори ҳассослик.

Социофобия ҳаёт сифатига жиддий таъсир кўрсатиши мумкин. У тўсқинлик қилади:

• Ижтимоий алоқаларни ўрнатиш ва сақлашда.
• Жамоат ҳаётида ва касбий фаолиятда иштирок этишда.
• Мулоқотдан ва янги таассуротлардан лаззат олишда.

Социофобияни енгиш: илк қадам.

Социофобияни енгишнинг биринчи қадами – муаммони тан олишдир. Бу қийин бўлиши мумкин, аммо сиз ёлғиз эмаслигингизни ва кўплаб одамлар ҳам шундай қийинчиликларга дуч келаётганини тушуниш муҳимдир.

Ўз-ўзини ёрдамга олиш шуларни ўз ичига олади:

• Ҳис-туйғулар дафтарини юритиш: ўз ҳис-туйғуларингиз ва фикрларингизни ёзиб боринг, қўрқувларингизни яхшироқ тушуниш учун.
• Огоҳлик амалиёти: медитация ва нафас олиш машқлари ташвиш даражасини пасайтиришга ёрдам беради.

Оддий машқлардан бошланг, улар сизга аста-секин комфорт ҳудудингиздан чиқишга ёрдам беради.

Бу қуйидагилар бўлиши мумкин:

• Мулоқотга қадам қўйиш: масалан, қўшнилар билан саломлашиш ёки бегонага комплимент айтиш.
• Гуруҳдаги машғулотларда ёки курсларда иштирок этиш, бу ерда янги одамлар билан хавфсиз муҳитда танишиш мумкин.

Усуллар ва техникалар.

Когнитив-бихевиораль терапия (КБТ) – социофобияни даволашнинг самарали усули. У ижтимоий ҳолатлар билан боғлиқ салбий фикр ва хатти-ҳаракатларни ўзгартиришга ёрдам беради. КБТ ўз ичига олади:

• Салбий фикрларни аниқлаш ва рад этиш.
• Ижтимоий ҳолатларда экспозиция орқали аста-секин қатнашиш.

Баъзи машқлар, бу ёрдам бериши мумкин:

• "Ижобий автосуггестия" амалиёти: ўзингизга ижобий баёнотлар такрорланг.
• Ролли ўйинлар: дўст ёки терапевт билан ижтимоий ҳолатларни ўйнаб чиқинг.

Қўллаб-қувватловчи тармоқ яратиш муҳим аҳамиятга эга. Буни қуйидагича амалга ошириш мумкин:

• Яқинлар ва дўстлар билан ҳис-туйғуларингиз ҳақида гаплашинг.
• Қўллаб-қувватлаш гуруҳларига ёки онлайн ҳамжамиятларга қўшилинг, бу ерда тажрибалар билан ўртоқлашиш ва қўллаб-қувватлов олиш мумкин.

Ижтимоий мулоқотларга қадамлар.

Кичик қадамлардан бошланг:

• Одамлар билан мулоқот қилишингиз мумкин бўлган тадбирларда иштирок этиш, лекин босим сезмаслик.
• Ўзингиз қатнашадиган ҳолатлар мураккаблигини аста-секин оширинг.

Ўхшаш қизиқишлари бўлган одамларни қидиринг:

• Қизиқишлар клублари ёки гуруҳларига қўшилинг.
• Ижтимоий тармоқлардан фойдаланиб якдил одамларни топинг.

Ҳар бир кичик ғалаба катта муваффақиятга қадамдир. Ҳатто аҳамиятсиз бўлиб кўринган ютуқларингизни нишонланг. Бу ўзингизга ишончингизни мустаҳкамлашга ва олдинга ҳаракат қилишда давом этишга ёрдам беради.

Атрофимиздаги дунё имкониятлар ва қўллаб-қувватловчи одамлар билан тўла.

Кичик қадамлар қилинг ва жамиятда ривожланинг.