Hijolatlik – bu odam o'zining nomaqbul, noto'g'ri yoki tanqidga sabab bo’luvchi harakatlarini anglaganda paydo bo'ladigan og'riqli his. Bu jamoat yoki shaxsiy muhitda paydo bo'lishi mumkin, chunki inson o'z harakatlarini axloqiy yoki ijtimoiy me'yorlarga mos emas deb hisoblaydi. Hijolatlikning asosiy xususiyati chuqur o'zini tanqid qilish, o’zidan g’azablanish hisoblanadi. Bu o'zini nomukammal deb his qilishga olib keladi. Hijolatlik ko'pincha jamoat vaziyatlari bilan bog'liq bo'lib, bu yerda odam o'zini kulgiga yoki tanqidga duchor bo'lganini his qiladi.
Uyatchanlik esa, ko'pincha ijtimoiy vaziyatlarda qo'rquv va noqulaylik hissi sifatidatushiniladi. Bu boshqa odamlarning salbiy bahosidan qo'rqish bilan bog'liq his. Uyatchanlik, hijolatlikdan farqli o'laroq, odatda chuqur o'zini tanqid qilishni o'z ichiga olmaydi, balki diqqat markazida bo'lish yoki begona odamlar bilan muloqot qilishdan noqulaylik his etish natijasidir. Bu holat odatda erta bolalikda paydo bo'ladi, ammo bugungi kunda barchada ushbu muammo bor.Asosiy farqlar
1. Paydo bo'lish sabablari:
- Hijolatlik o'zining noto'g'ri xatti-harakatlaridan norozi bo’lish, yoki ijtimoiy me'yorlarga mos kelmasligini anglashdan kelib chiqadi.
- Uyatchanlik esa boshqa odamlarning salbiy bahosidan qo'rqishdan kelib chiqadi.
2. Hislarning namoyon bo'lishi:
- Hijolatlik ko'pincha odam o'zini aybdorligini his qilgan vaziyatdan qochish istagi bilan namoyon bo'ladi.
- Uyatchanlik esa qizarish, terlash va ko'z bilan aloqa qilishdan qochish kabi jismoniy belgilar bilan namoyon bo'ladi.
3. Xatti-harakatlarga ta'siri:
- Hijolatlik uzoq muddatli o'zini tanqid qilish va o'zini past baholashga olib kelishi mumkin.
- Uyatchanlik odatda vaqtinchalik bo'lib, muayyan vaziyatlarga bog'liq.
Buni yodda tuting!
Bu farqlarni tushunish muhim, chunki ular o'z hislarini yaxshiroq tushunishga va samarali kurashishga yordam beradi. Bu hislarning tabiatini anglash o'zaro munosabatlarni yaxshilash va hissiy intellektni rivojlantirishga yordam beradi. Ushbu hissiy holatlarni tushunish o'zini va boshqalarni yaxshiroq tushunishga yordam beradi, bu esa hissiy intellekt va sog'lom o'zaro munosabatlarning asosiy elementidir.
Hijolat bo’lish va uyatchanlik - har bir inson boshdan kechiradigan tabiiy hissiyotlar ekanligini anglash muhim. Ular bizning atrof-muhit va o'zimiz bilan o'zaro munosabatlarimizda muhim rol o'ynaydi. Ushbu hislar va ularning farqlarini ongli ravishda anglash ularni boshqarishda va yengishda yordam beradi.
Oxirgi tahrirlash: