Ичида қолган ғазаб — инсонда тўпланиб борадиган энг хавфли ва вайрон қилувчи ҳис-туйғулардан бири ҳисобланади. Аввал қараганда бу унчалик ҳам қўрқинчли эмасдек туюлиши мумкин, чунки инсон кучли салбий ҳисни ҳис қилади ва уни сақлашга ҳаракат қилади. Лекин, бундай ғазабни ичида тутиш жиддий психологик ва жисмоний муаммоларга олиб келиши мумкин.
Яна бир усул — ғазабингизни самарали йўлда ифода этишни ўрганишдир. Бундай ҳолларда ичидаги ҳисларни ўзингиз учун тан олиш муҳим. Масалан, ресторанда хизмат кўрсатишдан мамнун эмассиз. Бу ҳолат сизда қандай ҳисларни уйғотяпти? Агар ишингиздаги мижоз сизга ҳар хил ножўя гаплар айтса, ғазабни тўплаш ўрнига унга қандай самарали жавоб беришингиз ҳақида ўйлаб кўриш керак.
Нега ичида қолган ғазаб хавфли?
Агрессия бизда ўз-ўзини ҳимоя қилиш, тирик қолиш ва эҳтиёжларимизни қондириш учун зарур ҳис ҳисобланади. Биздаги биохимик жараёнлар шундай ташкилланганки, шахсий чегараларимиз бузилганда, хавф туғилганда ёки эҳтиёжларимиз қондирилмаганда, белгиланган гормонлар ишлаб чиқилади. Лекин биз унинг таъсирига жавоб бермасак, у энергияни ичида тутади. Шунинг натижасида биз ортиқча ташвиш ҳис қила бошлаймиз ёки касалликлар: юқори қон босими, ошқозон муаммолари, теридаги тўкилишлар каби аломатлар пайдо бўлади.Ичидаги ғазабни қандай бартараф этиш мумкин?
Аксарият одамлар ғазабни "йўқ қилиш"га уринишади — алкогол, интернетда овунчоқ қидириш, тамаки чекиш, ортиқча емоқлик ёки телевизор кўриш каби усуллар билан. Лекин бу фақат вақтинчалик ҳалдир ва аслида ҳис-туйғулар ичда қолаверади.Яна бир усул — ғазабингизни самарали йўлда ифода этишни ўрганишдир. Бундай ҳолларда ичидаги ҳисларни ўзингиз учун тан олиш муҳим. Масалан, ресторанда хизмат кўрсатишдан мамнун эмассиз. Бу ҳолат сизда қандай ҳисларни уйғотяпти? Агар ишингиздаги мижоз сизга ҳар хил ножўя гаплар айтса, ғазабни тўплаш ўрнига унга қандай самарали жавоб беришингиз ҳақида ўйлаб кўриш керак.
Ғазабни қандай бошқариш мумкин?
- Эмоцияларнинг манбасини топинг: Ғазабнинг манбасини топиш ва унга тўғри муносабатда бўлиш, уни юксалтирмасдан ифодалаш имкониятини беради.
- Эҳтиёжларингизни билинг: Агарда муаммони очиқ айтиш мумкин бўлмаса, буни ўзингизга тан олинг ва қандай қилиб ўз-ўзингизни қўллаб-қувватлашингиз мумкинлигини ўйланг.
- Ёрдам сўрашдан қўрқманг: Ғазаб бошқарилмай қолса, психологга мурожаат қилиш орқали ички низоларни ўрганиш ва уларни ҳал қилиш йўлларини топиш мумкин.