Ҳаммамиз яхши, меҳрибон бўлишни ва атрофдагиларга ёрдам беришни истаймиз. Лекин, бундай "яхшилик" ўз эҳтиёжларимизни ва шахсий чегараларимизни қурбон қилишга олиб келса нима бўлади?
Ўзингизга ғамхўрлик қилиш ва ўзингизни қурбон қилиш ўртасидаги чегара қаерда?
Агар "йўқ" дейишни билмасак ва чегаралар ўрнатмасак, ўзимиз қурбон бўламиз. Биз ўз вақти ва энергиямизни бошқаларга берамиз ва охирида бўшаб, чарчаб, бахтсиз ҳолатда қоламиз.
Бошқаларга зарар келтириб ўз-ўзингизга ёрдам бериш ортиқча жисмоний ва эмоционал чарчоққа олиб келади.
Чегаралар йўқлигида учрайдиган 4 кенг тарқалган муаммолар:
1. Ортиқча юкланиш ва ёнғин:
Ҳар бир одамга ёрдам беришга ҳаракат қилишдан биз ўз устимизга ортиқча юк оламиз. Бу эса, доимий чарчоқ, заифлик ва ҳорғинлик ҳиссини пайдо қилади.
2. Ўз-ўзини қадрлашнинг тушиши:
Чегаралар ўрнатилмаганида биз ўз қимматимизни йўқотамиз. Бизнинг бахтимизга ҳақли эканлигимизга шубҳа қиламиз ва ҳатто зарур бўлган ишлардан ҳам бош тортишда айбдорлик ҳис қиламиз.
3. Муносабатларда муаммолар:
Чегаралар йўқ бўлса, биз манипуляция қурбони бўлишимиз мумкин. Бошқалар биздан фойдаланади ва бизнинг манфаатларимизни ҳимоя қила олмаймиз. Бу эса, келишмовчиликлар, хафа бўлиш ва муносабатлардан ноқониқликка олиб келади.
4. Эркинликни йўқотиш:
"Йўқ" дейишни билмаслик, ўз хоҳишларимизни амалга ошириш имкониятини йўқотишга олиб келади. Биз бошқаларнинг хоҳишларига бўйсунамиз, ўз хоҳишларимиз эмас. Оқибатда ўз эркинлигимизни ва бахт ҳиссини йўқотамиз.
Нима қилиш керак?
1. Ўз чегараларингизни англанг:
Сизнинг эҳтиёжларингиз ва чегараларингиз қимматли эканлигини тушунинг. Ўзингизга ва эҳтиёжларингизга ҳурмат билан муносабатда бўлишга ҳақлисиз.
2. Чарчоқ сигналларини сезинг:
Ортиқча иш ва масъулиятни қабул қилиб олганда, танамиз ва онгимиз
стресс ва ташвиш билан сигнал юборади. Бу белгиларни таний билиш муҳим.
3. "Мулойим йўқ"ни ўрганинг:
Рад этиш учун доимо қаттиқ бўлиш шарт эмас. Мулойим ва ҳурмат билан айтилган "йўқ" сўзи шахсий чегараларни сақлаб қолишга ёрдам беради.
4. Ўз эҳтиёжларингизни унутманг:
Сиз ўзингизга нисбатан меҳрибон ва ҳурматли бўлишга ҳақлисиз. Бу сизга ўзингизни кучли ва бахтиёр ҳис қилишга ёрдам беради.
5. Бошқаларнинг реакцияларидан қўрқманг:
Агар муносабатлар ҳурматга асосланган бўлса, яқинларингиз сизнинг чегараларингизни тушунишга ҳаракат қилади.
Чегаралар ҳаётдаги мувозанатни сақлашнинг калити:
Чегараларни ҳимоя қилиш ва уларни амалга ошириш билан сиз ўзингизни бахтлироқ, эркинроқ ва мувозанатли ҳис қилишни бошлайсиз.
