Menga yangi ish taklif qilishdi va ikki xodimi bor bo‘lgan bo‘lim boshlig‘i bo‘lishim kerak edi.
Men yangi ish joyiga o‘tdim. Juda tezda, jamoa meni qabul qilmasligini tushundim: xodimlar faqat rasmiy ravishda gaplashishdi, ishlarning o‘tkazilishi ham shunday qilib o‘tkazildiki, kompaniyaning norasmiy qoidalari haqida tasavvur berilmadi. Natijada men bir qator xatolar qildim, bu xatolar uchun javobgarlikni boshlig‘imga tan oldim va o‘z nuqtai nazarimni tushuntirdim, lekin menga ishonch yo‘q edi.
Bir necha oy ishlaganimdan so‘ng, hamkasblarim meni qasddan aybdor qilish uchun vaziyat yaratishdi va rahbarim meni shantaj va bosim orqali o‘z xohishim bilan ariza yozishga majbur qildi. Shu bilan birga, u yangi ish qidirishimda menga tavsiya berishga tayyorligini aytdi — nega bunday qilganini tushunmayman, psixologning fikri qiziq.
Ha, muhim: yangi kompaniyaning madaniyati xodimlarning aybdorlik prezumpsiyasi va ishni cheksiz qayta ishlashni talab qiladi, to boshliq qabul qilmaguncha. Aslida sizning fikringiz va tajribangiz hech kimni qiziqtirmaydi.
Menda tashvish va stress darajasi oshdi. Men yomon uxlay boshlaganligimni tushunaman. Yangi ish qidirishning noaniqligi va muddatidan qo‘rqish mavjud. O‘zimning mutaxassis sifatida qobiliyatimdan shubhalanyapman.
Mojaro davomida men uning boshlovchisi bilan gaplashishga harakat qildim — bu men kelishimdan oldin mening o‘rnimni bajargan sobiq vazifani bajaruvchi — o‘z pozitsiyamni tushuntirdim, lekin biz kelisha olmadik. Muloqotga chiqish u uchun zaiflik sifatida qabul qilindi va menga qarshi fitna uyushtirishni boshladi.
Hamkasblar bilan munosabatlar professional o‘z-o‘ziga bahoga qanday ta’sir qilishi mumkin
Ishni yo‘qotish yoqimsiz vaziyat. Ammo munosabatlar tufayli ishni yo‘qotish ikki hissa yoqimsizroqdir. Yangi ish topish har doim xavf-xatarlar, noaniqlik hissi va o‘z kuchlariga shubhalanish bilan bog‘liq, lekin, xayriyat, bu vaqtinchalik jarayon bo‘lib, uni shunchaki boshdan kechirish kerak.Men fikrlarni o‘qishni bilmayman, shuning uchun, afsuski, murakkab munosabatlarga qaramay, rahbaringiz sizga yaxshi tavsiya berishga tayyor bo‘lganining sababini tushuntirib bera olmayman. Ammo men kausal attribusiya xatosi deb ataladigan fenomen mavjudligini aniq bilaman.
Bu fenomenning mohiyati shundaki, biz boshqa odamlarning xatti-harakatlarini baholashda shaxsiy omillarning ahamiyatini oshirib yuborishga va tashqi sharoitlarning ta’sirini kamaytirishga moyilmiz. Oddiy misol: agar siz kech qolsangiz, buni ataylab qilmaganligingizni aniq bilasiz. Vaqtni hisoblamaganingiz, tirbandlikka tushganingiz - kech qolishga millionta sabab bor.
Ammo agar do‘stingiz uchrashuvga kechiksa, xayolingizga shunday fikr keladi: "U meni kamsitishni xohladimi? Balki, uni nimadir ranjitdimmi?" Uning buni ortida hech qanday niyat bo‘lmasdan qilganligini tan olish qiyin.
Menda siz hamkasblaringizning sizga bo‘lgan salbiy munosabatini shaxsiy va professional xususiyatlaringiz bilan bog‘layotganingiz haqida taassurot qoldi. Ammo, ehtimol, bu unchalik emas: katta ehtimol bilan vaziyatga tashqi omillar ta’sir ko‘rsatgan. Ehtimol, vazifani bajaruvchi siz egallagan lavozimga intilgan yoki kompaniyadagi ko‘pchilik bu lavozimni orzu qilgan va "ko‘chadan" odamni olish qaroridan g‘azablangan — biz aniq sababini bila olmaymiz, ammo deyarli aniq ayta olamizki, gap sizda emas.
Hamkasblar sizning sifatlaringizni baholashga vaqtlari yo‘q edi: siz jamoada ko‘p vaqt ishlamadingiz — va bu vaqt ichida ularning e’tibori "joyni yana bo‘shatish" vazifasiga qaratilgan edi. Ularning sizga bo‘lgan nafrati siz qanday odam yoki professional ekanligingizga asoslanishi mumkin emas, chunki ular buni bilmaydi.
Sizni "attribusiya xatosi" iborasi bezovta qilmasin — bu siz qandaydir xato qilganligingizni anglatmaydi. Bu kognitiv buzilish bo‘lib, barcha odamlarga bir xil darajada bo‘lmasa ham, ta’sir qiladi.
Siz bu voqeadan keyin kamroq professional bo‘ldingizmi? Yo‘q. Siz boshqalar bilan muloqot qilishni bilmaydigan odam bo‘lib qoldingizmi? Yo‘q. Boshqalarning siz haqingizdagi fikrlari sizni o‘zgartirmaydi. Sizning professional va kommunikativ ko‘nikmalaringiz, sizning erkinligingiz va insoniy qadr-qimmatingiz faqat sizga tegishli, va tashqi dunyo kuchlari ularni sizdan tortib ololmaydi.
Tashvishdan qanday qutulish va o‘ziga ishonchni qaytarish mumkin
Sizning xatingizda aniq savol yo‘q, lekin, agar men to‘g‘ri tushungan bo‘lsam, hozirda siz yuqori tashvish va uning oqibatlari — uyqudagi qiyinchiliklar va o‘zingizga ishonchsizlik bilan duch kelmoqdasiz.Tashvishingiz qanchalik kuchli va u hayotingizning qaysi sohalarini qamrab olganligini baholash muhim. Buning uchun siz bir necha marta kunduzda tashvish darajasini 0 dan 10 gacha baholashingiz kerak: uyg‘onganingizdan keyin, tinchlik paytida, stress paytida, uxlashdan oldin.
Bu sizning subyektiv shkalangiz, faqat o‘z his-tuyg‘ularingizga tayaning. Agar tashvish kun davomida doimiy ravishda yuqori bo‘lsa, dam olish paytlarida kamaymasa va ish topganingizdan keyin o‘tib ketmasa, psixiatrga farmakologik yordam so‘rash uchun murojaat qilish kerak.
Ammo agar tashvish faqat ish qidirish bilan bog‘liq vaziyatlarda kuchayib, hayotingizning boshqa sohalarini bloklamasa, siz tinch holatda uyg‘onsangiz va uyqudagi qiyinchiliklar hayot sifatiga katta ta’sir qilmasa, bu vaziyat tashvishi bo‘lib, sizning holatingizda bu mutlaqo normal.
Ehtimol, u ish topganingizdan keyin o‘tib ketadi, hozircha esa sizni sport, meditatsiya, yoga, nafas olish texnikalari, uxlashdan oldin rituallar, issiq vannalar kabi ko‘plab usullar bilan qo‘llab-quvvatlashingiz mumkin.
Aytgancha, sizning xatingizda jamoaning sizni qabul qilmaganiga katta e’tibor qaratilgan, lekin o‘zingizdan so‘rang, sizga bunday jamoa qanday? Sizga bunday korporativ madaniyatga ega kompaniyada ishlash qanchalik mos keladi? Bunday sharoitlarda uzoq vaqt qolish sizga qanday ta’sir qilishi mumkin edi?
Agar hatto qisqa muddatli o‘zaro ta’sir bu muhit bilan tashvish, uyqudagi qiyinchiliklar va o‘zingizga ishonchsizlikka olib kelgan bo‘lsa — sizni ketishga majbur qilganingiz hatto yaxshilikka emasmi?