Nega biz yig'laymiz
Ba'zilar filmning ta'sirli sahnasidan yig'lab yuborishi mumkin, boshqalar esa og'ir ajralish vaqtida ham o'zlarini tutishga harakat qiladi. Yig'i - bu kuchli hissiy to'lqinlarga tabiiy fiziologik javob bo'lib,
stressni kamaytiradigan asosiy mexanizmdir. Biz qayg'u, afsuslanish, ayb, uyat, xafa bo'lish, hayratlanish, sevinch kabi kuchli hissiyotlarni boshdan kechirganimizda yig'laymiz. Bu jarayon orqali asab tizimimiz o'zini muvozanatda saqlaydi.
Nega yig'lashni taqiqlaymiz?
Ko'p odamlar kuchli hissiyotlarni boshdan kechirganlarida yig'lashni istasalar ham, o'zlarini tutishga harakat qiladilar. Bu holatning sabablari turli xil bo'lishi mumkin:
- Doimiy stress: Yig'ilgan hissiyotlar tana ichida to'planib, ichki muvozanatni buzadi.
- Anhedoniya: Qiziqish va zavqlanish qobiliyatining yo'qolishi. Bu depressiyaning belgisi bo'lishi mumkin.
- Psixologik travma: Ilgari boshdan kechirilgan jismoniy yoki hissiy zo'riqishlar hissiyotlarni ifodalashni qiyinlashtirishi mumkin.
- Stereotiplar va o'rnatmalar: Yig'lashni zaiflik belgisi deb hisoblaydigan ijtimoiy stereotiplar, ayniqsa erkaklar uchun.
Yig'lashni taqiqlashning zararlari
Hissiyotlarni bostirish katta zarar keltirishi mumkin. Hissiyotlarni to'liq ifodalamaslik va ularni ichimizda saqlash katta energiya talab qiladi va oxir-oqibat psixosomatik kasalliklarga olib kelishi mumkin.
Qanday qilib o'zimizga yig'lashga ruxsat berishimiz mumkin?
Hissiyotlarni bostirish odatini bir zumda o'zgartirish qiyin. Quyidagi usullar yordamida asta-sekin yig'lashni o'rganish mumkin:
- Hissiyotlarni anglash va tan olish: Kuchli hissiyotlarni boshdan kechirganingizda ularni aniqlashga harakat qiling.
- Tana bilan o'zini qo'llab-quvvatlash: O'zingizni quchoqlash yoki boshdan silash orqali o'ziga dalda berish.
- Ichki bola amaliyoti: O'z bolalikdagi suratlaringizni ko'rib, o'sha vaqtdagi hissiyotlaringizni qayta yashashga harakat qiling.
- Tana kuchlanishini oshirish: Hissiyotlarni tanangizda qaysi joyda his qilayotganingizni aniqlang va bu mushaklarni kuchliroq siqib, keyin bo'shashtiring.
Agar bu usullar yordam bermasa, psixolog bilan maslahatlashish tavsiya etiladi. Mutaxassis sizga hissiyotlarni anglash va ifodalashni o'rganishga yordam beradi.
