Ижтимоий тармоқлар ҳаётнинг бир қисми сифатида
Ижтимоий тармоқлар ва мессенжерлар кундалик ҳаётнинг муҳим қисмига айланиб улгурди. Улар орқали биз мулоқот қиламиз, фотосуратлар билан бўлишамиз, янгиликлар оламиз ва ҳатто бизнес учун мижозларни жалб қиламиз. Ҳозирги кунда одамларнинг аксарияти бу рақамли дунёдан ажралганини тасаввур қилиш қийин.
Боғлиқлик белгилари
Ижтимоий тармоқлар ва мессенжерларга боғлиқлик доимий равишда телефон ёки компьютерда бўлишда намоён бўлади. Ҳатто шахсий учрашувда ҳам кўпчилик телефонини кўринишда тутиб, хабарларни кузатиб туради. Ижтимоий тармоқларга кириш имконияти бўлмаганда, кўп ҳолатларда асабийлик ва хавотир пайдо бўлади.
Боғлиқлик сабаблари
Мессенжерлар ва ижтимоий тармоқларга боғлиқликнинг асосий сабаблари қуйидагилар бўлиши мумкин:
- Тасдиқ олиш истаги;
- Яккаликдан қутулиш хоҳиши;
- Ўз-ўзини қадрлашни оширишга интилиш;
- Ҳақиқийликдан қочиш ёки салбий ҳис-туйғулардан қутулиш зарурати.
Симптомлар ва оқибатлар
Симптомлар ичида асабийлик, кайфият ўзгаришлари, муҳим маълумотларни ўтказиб юборишдан қўрқиш, диққатни жамлашда қийинчиликлар ва уйқуда муаммолар бор. Оқибатлар соғлиққа ва руҳий ҳолатга салбий таъсир этади: кўриш қобилияти ёмонлашади, уйқу сифатсизланади, хавотирли ҳолатлар ва импулсив ҳаракатлар пайдо бўлади. Ўсмирлар ўқишда қийинчиликка дуч келиши ва муваффақиятга эришишга бўлган мотивацияни йўқотиши мумкин.
Боғлиқликни енгиш усуллари
Самарали усуллар орасида когнитив-бихавиористик терапия, оилавий ва гуруҳий машғулотлар, ва зарур бўлганда
депрессия ва хавотирли ҳолатларга қарши дори-дармон терапияси бор. Шунингдек, соғлом турмуш тарзини ривожлантириш, ижтимоий тармоқлардаги вақтни чегаралаш, реал ҳаётдаги алоқалар ва қизиқишлар орқали кучлироқ ёрдам бериш муҳим.
Боғлиқликнинг олдини олиш
Боғлиқликни олдини олишга қаратилган комплекс ёндашув нафақат психотерапевтик ишларни, балки яқинлар ёрдамини ҳам ўз ичига олади. Бир сеансда боғлиқликдан халос бўлиш қийин, аммо психолог билан мунтазам ишлаш орқали мустаҳкам ва ижобий натижаларга эришиш мумкин.
