Нега баъзи одамлар доим жавобсиз севгини бошдан кечиришади ва бу одатдан қандай қутулиш мумкин

Жавобсиз севги ўзаро севгидан кўра анча тез-тез учрайди. Баъзи маълумотларга кўра, тўрт баробар кўп учрайди.Баъзи одамлар жавобсиз севгидан яна ва яна азоб чекишади. Илгари буни сеҳргарлик, лаънат ва ёлғизлик нишони деб ҳисоблашган. Замонавий психологияда бунга нисбатан кўпроқ рационал тушунтиришлар мавжуд.Илм-фан жавобсиз севгининг сабаблари ва бундан чиқиш йўлларини қандай тушунтиришини кўриб чиқамиз.

Жавобсиз севги турлари​

Психологлар фикрича, жавобсиз севги — бу универсал инсон тажрибасидир. Буни турли даврлардаги адабиётчилар ҳам тасвирлаб беришган: қадимги рим шоири Кармина Катуллдан тортиб Юсуф Бродскийгача, Гёте ва унинг "Ёш Вертернинг изтироблари"дан тортиб замонавий ёзувчи Иэн Макьюэннинг "Несокрушимая любовь" асарларигача.

Жавобсиз севги турларини тадқиқотчилар турли хилда бўлиши мумкин деб таъкидлашади:

1. Қўл етмас кимсаларга бўлган севги. Машҳур мусиқачи, спортчи ёки кино юлдузига бўлган қизиқиш — улар билан романтик алоқалар қуриш имконияти жуда кам. Агар севгили билан учрашиш имконияти бўлса ҳам, муносабатлар ҳеч қачон тенг бўлмайди. Максимум, бир кечалик алоқага умид қилиниш мумкин.
2. Тайинли бўлмаган севги. Яқин атрофдаги кимсадан севиш мумкин, лекин ҳис-туйғуларни ошкор қилмаслик ва муносабатларни янги босқичга олиб чиқмаслик мумкин. Бундай севгининг турли сабаблари бўлиши мумкин: ишончсизлик, рад этилишдан қўрқиш, ижтимоий танқиддан қўрқиш, ахлоқий танлов.
3. Қайси бир собиқ шерикка бўлган севги. Қайси бир сабабларга кўра ажрашганларнинг бири собиқ шеригини ҳали ҳам севиши мумкин. Уларнинг ҳис-туйғулари ҳатто янада кучайиши мумкин. Бу психологлар томонидан frustration attraction, яъни "ҳаяжонли норозилик" деб аталади.
4. Нотенг севги. Муносабатлар бор, лекин фақатгина бир шерикни севгини дейиш мумкин. Бу асимметрия икки турда бўлиши мумкин: миқдорий ва сифатли. Миқдорий асимметрия — бу бир шерикнинг ҳис-туйғуларининг кўпроқ бўлиши. Сифатли асимметрия — бу муносабатлар шерикларнинг кутишларига мос келмаслиги.

Нега одамлар жавобсиз севгини бошдан кечиришади​

Жавобсиз севги баъзида муносабатларнинг ривожланиш босқичи бўлиши мумкин: бир шерик аллақачон севиб қолган бўлса, иккинчиси ҳали йўқ, лекин вақт ўтиши билан ўзаро қизиқиш пайдо бўлади. Аммо баъзида жавобсиз севги одатга айланиб қолиши мумкин: киши доим қайта-қайта ўзини қизиқтирмаган кимсаларга севгини туяди.

Бу муаммонинг энг машҳур концепцияси боғлиқлик назариясидир. Америка психологлари Жон Боулби ва Мэри Эйнсворт томонидан ишлаб чиқилган бу назарияга кўра, болаликдаги ота-она билан муносабатлар келажакдаги романтик муносабатларни шакллантиради.

Боғлиқликнинг тўрт тури бор:

1. Ишончли боғлиқлик. Қизиқувчан ва тинч болалар ота-оналарининг меҳри ва ғамхўрлигига ишонади ва шуни кутишади.
2. Ташвишли боғлиқлик. Ота-оналарининг вақт-вақти билан мажнун ёки ёпиқ бўлган болалар бундай боғлиқликка эга. Улар ота-оналаридан узоқда ўзларини ишончсиз ҳис қилишади.
3. Четлатувчи боғлиқлик. Меҳрсиз, совуқ ота-оналарнинг болалари. Улар ҳам ҳис-туйғуларни боғлашдан қочишади.
4. Ташвишли-четлатувчи боғлиқлик. Бундай болалар бир вақтнинг ўзида ота-онасига ёпишиб, мустақилликни ҳам излашади.

Жавобсиз севгидан қандай қутулиш мумкин​

Агар сиз қайта-қайта жавобсиз севгини бошдан кечирсангиз, бу одатни ўзгартиришга уриниш лозим. Аввало, ўз тажрибангизни таҳлил қилиш муҳимдир. Мисол учун, бир неча саволларга жавоб бериш мумкин:

• Қанчалик тез-тез жавобсиз севгини бошдан кечираман?
• Қандай шароитларда жавобсиз севгини туяман?
• Жавобсиз севгини туйган одамларим нима умумий жиҳатларга эга?
• Жавобсиз севги туйганда қандай ҳис-туйғуларни туяман?
• Жавобсиз севги туйганда қандай ҳаракатлар қиламан?

Шунингдек, қуйидаги чора-тадбирларни амалга ошириш мумкин:

• Боғлиқлик услубини ўзгартириш. Бу мумкин ва камида қисман ўзгариш мумкин.
• Маҳаллий муҳитни ўзгартириш. Мос шерикларни топиш учун янги дўстлар орттириш ва ижтимоий алоқаларни кенгайтириш лозим.
• Ҳис-туйғуларни бошқаришни ривожлантириш. Худди шу ҳис-туйғулар ўзини назорат қилиш ва эмоционал барқарорлик билан боғлиқдир.
• Мулоқотни ўрганиш. Мулоқот қилиш қobiliyati муҳимдир.
• Ҳис-туйғуларни намойиш қилиш. Севги туйиш учун ҳис-туйғуларни кўрсатиш керак.
• Инициатива кўрсатиш. Бундай жараёнда илгари қадам қўйиш керак.
• Чегараларда қолиш. Агар инициатива таъқибга айланса, бу шерикни четлатиши мумкин.
• Психотерапия ўтиш. Психотерапевт билан ишлаш ўзингизни яхшироқ тушунишга ёрдам беради.

Жавобсиз севгидан қутулиш ва мустаҳкам муносабатларни қуриш учун ушбу кўрсатмаларни амалга ошириш муҳимдир.