Motivatsiya – bu bizning ichki kompasimiz bo'lib, u istaklar va imkoniyatlar labirintida yo'nalish topishga yordam beradi. U bizga nimani xohlayotganimizni aytib beradi va harakat qilishga undaydi.
Misol: Siz til imtihonidan yaxshi baho olasiz va bu sizni o'rganishni davom ettirishga undaydi. Ammo! Agar siz tilni faqat baho uchun o'rgansangiz, baho olganingizdan so'ng, keyingi o'rganishga bo'lgan qiziqishingizni yo'qotishingiz mumkin.
Ichki motivatsiya: Ichkaridan, bizning qadriyatlarimiz, qiziqishlarimiz va maqsadlarimizdan kelib chiqadi.
Misol: Siz boshqa mamlakatning madaniyati bilan qiziqasiz, asarlarni original tilida o'qishni xohlaysiz, ona tili bo'lgan odamlar bilan muloqot qilishni xohlaysiz – bularning barchasi tilni o'rganishga bo'lgan motivatsiyangizni oshiradi.
Bundan tashqari, motivatsiyani quyidagi omillar susaytirishi mumkin:
Motivatsiya Mexanizmi
Keling, bu mexanizmning qanday ishlashini batafsil ko'rib chiqaylik:- Anglash: Motivatsiyaning asosi bizning ehtiyojlarimiz va istaklarimizni tushunishdan iborat.
Misol: Siz dunyo bo'ylab sayohat qilishni, turli mamlakatlardan odamlar bilan muloqot qilishni orzu qilasiz, shuning uchun yangi til o'rganishni xohlaysiz. - Impuls: Biz nimani xohlayotganimizni anglaganimizda, harakat qilishga turtki paydo bo'ladi.
Misol: Siz til kurslariga yozilasiz, darsliklar sotib olasiz va birinchi so'zlar va iboralarni o'rganishni boshlaysiz. - Limbik tizim: Biz ijobiy his-tuyg'ularni boshdan kechirganimizda, limbik tizim bizni baxt gormonlari bilan mukofotlaydi, bu esa motivatsiyani kuchaytiradi va farovonlik hissini beradi. Ammo limbik tizim bizning qo'rquvlarimiz, muvaffaqiyatsizliklarimiz va salbiy his-tuyg'ularimizga ham sezgir bo'lib, o'z-o'ziga bo'lgan ishonchni susaytirishi mumkin.
Ichki va Tashqi Motivatsiya
Tashqi motivatsiya: Tashqi manbalardan qo'llab-quvvatlanadi: maqtov, mukofotlar. Qisqa masofada yordam beradi, lekin uzoq muddatli motivatsiyani o'rnini bosa olmaydi.Misol: Siz til imtihonidan yaxshi baho olasiz va bu sizni o'rganishni davom ettirishga undaydi. Ammo! Agar siz tilni faqat baho uchun o'rgansangiz, baho olganingizdan so'ng, keyingi o'rganishga bo'lgan qiziqishingizni yo'qotishingiz mumkin.
Ichki motivatsiya: Ichkaridan, bizning qadriyatlarimiz, qiziqishlarimiz va maqsadlarimizdan kelib chiqadi.
Misol: Siz boshqa mamlakatning madaniyati bilan qiziqasiz, asarlarni original tilida o'qishni xohlaysiz, ona tili bo'lgan odamlar bilan muloqot qilishni xohlaysiz – bularning barchasi tilni o'rganishga bo'lgan motivatsiyangizni oshiradi.
Nega Motivatsiyani Yo'qotamiz?
Biz boshlagan narsani tez-tez tashlashimizning asosiy sabablaridan biri – motivatsiyani yo'qotishdir. To'siqlarga duch kelganimizda yoki maqsad erishib bo'lmaydigan darajada ko'ringanda, o'z kuchimiz va kurashning maqsadga muvofiqligiga shubha qila boshlaymiz. Yaqinda entuziazmla boshlangan ish og'ir majburiyatga aylanadi.Bundan tashqari, motivatsiyani quyidagi omillar susaytirishi mumkin:
- Noreal muddatlar: Ambitsiyali, lekin amalga oshirib bo'lmaydigan maqsadlar umidsizlikka olib keladi.
- Natijaning yo'qligi: Natijalarni ko'rmasdan, qiziqishni yo'qotamiz.
- Moyillik: Zerikarli kundalik ish motivatsiyani o'ldiradi.
- Qo'llab-quvvatlashning yetishmasligi: Yolg'izlik va yaqinlar qo'llab-quvvatlashining yo'qligi motivatsiyani susaytiradi.
- Muvaffaqiyatsizlik yoki g'alabadan qo'rqish: Ba'zan odamlar tanqid va baholashdan, yutuqlar bilan birga keladigan mas'uliyatdan qo'rqishadi.
- Noqulay muhit: Tilni mashq qilish imkoniyati yo'q bo'lgan muhit yoki rag'bat yo'qligi demotivatsiyaga olib keladi.
- Shaxsiy xususiyatlar: Perfektsionizm, past o'z-o'zini baholash, prokrastinatsiyaga moyillik ham motivatsiyaga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin.
Xulosa
Motivatsiya – bu bizning ichki kompasimiz bo'lib, hayotdagi maqsad va istaklarimizga erishishda muhim rol o'ynaydi. Motivatsiyani yo'qotishning sabablarini tushunib, biz o'z oldimizga qo'ygan maqsadlarga erishish uchun zarur choralarni ko'rishimiz mumkin. Realistik maqsadlar qo'yish, o'zimizni qo'llab-quvvatlash va ijobiy muhit yaratish orqali motivatsiyani saqlab qolish mumkin.
Oxirgi tahrirlash: