Негативни тушунчалар: қандай қилиб хавотирдан қутулиш ва ишончни топиш мумкин?

Агар сиз ўзингизда ишончсизлик ҳиссини сезиб, бу сизда хавотир уйғотса, ёлғиз эмассиз. Кўпчилик бу каби муаммоларга дуч келади.

Мен, руҳий терапевт сифатида, бу ҳис-туйғулар билан қандай курашиш мумкинлигини сиз билан бўлишмоқчиман.

Негатив тушунчалар — бу ақлий бузилишлар бўлиб, улар биз ва атрофимизни қандай қабул қилишимизни шакллантиради. Масалан, сиз: "Мен ҳеч қачон муваффақиятга эриша олмайман" ёки "Менга ҳеч ким ёқмайди" деб ўйлашингиз мумкин. Бу фикрлар салбий ўтмиш тажрибасидан, масалан, дўстлар/танишлар танқиди ёки омадсизликлардан келиб чиқиши мумкин. Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, бу каби тушунчалар хавотир ва депрессия ҳолатига олиб келиши мумкин, чунки улар бизга янги танишлар ва имкониятлардан қочишга мажбур қилади.

Негатив фикрларни енгиш учун техникалар

1. Негатив фикрни англаш
   
   • Савол беринг: "Ҳозир қайси фикр мени хавотирга ёки ноқулайликка соляпти?" Масалан: "Мен ҳеч қачон яхши иш тополмайман."
2. Бу фикрни ёзиб қўйинг
   
   • Уни кундалик ёки қоғозга қайд қилинг. Бу сизга уни объектив равишда кўришга ёрдам беради.
3. далилларни аниқланг
   
   • Қоғозни иккига бўлиб, биринчи сутунда бу фикрни қувватловчи далилларни ёзинг, иккинчи сутунда эса бу фикрни инкор этувчи далилларни қайд қилинг.
4. Альтернатив тушунтиришларни таҳлил қилинг
   
   • Мавжуд вазиятга бошқача ёндашиш мумкинлигини ўйланг. Масалан: "Менда яхши кўникмалар ва тажриба бор, мен муваффақиятга эриша оламан."
5. Негатив фикрни қайта баҳолаш
   
   • Таҳлил асосида янада мувозанатли фикрни шакллантиринг.
6. Техникани амалга оширинг ва такрорланг
   
   • Бу техникани мунтазам равишда қўлланг, негатив фикрлар пайдо бўлганида.

Бу усулларни мунтазам қўллаш орқали сиз хавотирдан халос бўлишингиз ва ўзига бўлган ишончингизни мустаҳкамлашингиз мумкин.