Агар сиз доимо ўз зиммамга жуда кўп масъулият оламан, деб ўйласангиз, бу масъулиятнинг бир қисми аслида сизники эмас, бошқаларники бўлиши мумкин.
Кўпинча одамлар бундай йўл тутишади, чунки улар ташвиш ва ишончсизликни ҳис қилишади, атрофидагиларнинг ишончлилигига шубҳа қилишади.
Мухим нарса шуки: агар масъулият оғир буюмлар билан тўлган юкхалтасига ўхшаса, сиз ўз юкхалтасини ҳам, бошқаникини ҳам бир вақтда кўтаролмайсиз. Нима қадар кўпроқ масъулиятни зиммамизга оласак, шунча кўпроқ чарчаймиз ва ёки ўз вазифаларимизни, ёки бошқаларнинг ишини ташлаш хавфи пайдо бўлади.
Катта ёшда биз ўз шерикларимизни, ҳамкасбларимизни ёки дўстларимизни танлаймиз, лекин улар ўз вазифаларини бошқаларга ташлашга мойил бўлади, биз эса, ўз навбатида, уларни қабул қиламиз, чунки акс ҳолда муносабатлар бузилади, деб ўйлаймиз.
Баъзан бу ўтмишдаги тажрибалар туфайли ҳам юз беради, масалан, аввал бизга ишончсизлик қилганлар ва бундан қочиш учун биз атрофдаги вазиятларни назорат қилишга интиламиз.
Кўпинча одамлар бундай йўл тутишади, чунки улар ташвиш ва ишончсизликни ҳис қилишади, атрофидагиларнинг ишончлилигига шубҳа қилишади.
Мухим нарса шуки: агар масъулият оғир буюмлар билан тўлган юкхалтасига ўхшаса, сиз ўз юкхалтасини ҳам, бошқаникини ҳам бир вақтда кўтаролмайсиз. Нима қадар кўпроқ масъулиятни зиммамизга оласак, шунча кўпроқ чарчаймиз ва ёки ўз вазифаларимизни, ёки бошқаларнинг ишини ташлаш хавфи пайдо бўлади.
Нима учун биз бошқаларнинг масъулиятини оламиз?
Бундай ёндашув кўпинча болаликдан келиб чиқади. Агар болалигингизда ота-онангиз ишончли эмасдек туюлган бўлса, бу катта бўлганингизда ҳам шундай инсонларнинг атрофингизда бўлишига одат қилади.Катта ёшда биз ўз шерикларимизни, ҳамкасбларимизни ёки дўстларимизни танлаймиз, лекин улар ўз вазифаларини бошқаларга ташлашга мойил бўлади, биз эса, ўз навбатида, уларни қабул қиламиз, чунки акс ҳолда муносабатлар бузилади, деб ўйлаймиз.
Баъзан бу ўтмишдаги тажрибалар туфайли ҳам юз беради, масалан, аввал бизга ишончсизлик қилганлар ва бундан қочиш учун биз атрофдаги вазиятларни назорат қилишга интиламиз.
Бошқаларнинг масъулиятини ўз зиммамизга олишдан қандай воз кечиш мумкин?
Агар сиз бошқаларнинг масъулиятини ўз зиммамга олишдан воз кечмоқчи бўлсангиз, қуйидаги қадамларга амал қилинг:- Ўз одатларингизни англанг. Қачон ва нима учун бошқаларнинг вазифаларини ўз зиммамга оламан, деб ўзингиздан сўранг. Бу ҳақиқатда сизга тегишлими ёки ташвиш туфайлими?
- Атрофдаги инсонларга ишонишни ривожлантиринг. Агар сиз атрофдагилар сизга қарши иш тутади, деб ўйласангиз, аввало бу ҳақиқат ёки шунчаки қўрқув эканини аниқланг. Аста-секин вазифаларни ўз эгаларига қайтаринг ва улар қайта сизга ташламаётганини кузатинг.
- Ички ташвиш билан ишланг. Агар сиз назорат қилмасам, барча ишлар ёмон кетади, деб қўрқсангиз, психолог билан ишлаб, бу қўрқувнинг илдизларини тушунишга ҳаракат қилинг. Бу сизга ўз ишончсизлигингизни яхши тушунишга ёрдам беради.
- Йўқ деб айтишни ўрганинг. Агар кимдир ўз вазифасини сизга топширишга ҳаракат қилса, хушмуомалалик билан, лекин қатъийлик билан рад этишни ўрганинг.
- Ўз ишончингизни оширинг. Бошқаларнинг масъулиятидан воз кечганингизда, ўзингиз учун кўпроқ имкониятлар яратишингиз мумкин. Шахсий мақсадларингизга эътибор қаратиб, уларга эришишга ҳаракат қилинг.