Нима учун кўпчилик аёллар алкоголизми даволаб бўлмайди деб ўйлайди?

Алкоголизм – бу жиддий муаммо бўлиб, эркаклар ҳам, аёллар ҳам ундан азият чекади. Бироқ аёллар алкоголизми ҳақида кўплаб стереотиплар ва нотўғри фикрлар мавжуд. Шундай нотўғри тушунчалардан бири шундаки, аёлларда алкоголизм даволаб бўлмайди, деган фикр. Ушбу мақолада биз ана шу нотўғри қарашларнинг сабабларини ҳамда муваффақиятли даволаш омилларини кўриб чиқамиз.

1. Ижтимоий стереотиплар​

1.1. Гендер роллари

Жамият одатда эркак ва аёлларга нисбатан маълум роль ва кутилмаларни белгилайди. Аёллар кўпроқ ҳассос ва ғамхўр сифатида қаралади, бу эса уларнинг қарамлик муаммосини нотўғри талқин қилишга олиб келади. Аёлда алкоголизм кузатилганда, бу унинг "аёл ролини" бажара олмаётганлиги сифатида қабул қилинади ва натижада салбий фикр-мулоҳазалар кучаяди.

1.2. Идеал аёл образи

Маданиятда "идеал" аёл сифатида қабул қилинган образлар мавжуд: у ғамхўр она, муваффақиятли мутахассис. Алкоголизм ушбу идеал тушунчага зид келади ва бу, натижада, аёлда қарамлик борлигини жамиятнинг рад этишига олиб келади.

2. Маълумотнинг етишмаслиги​

2.1. Аёллар алкоголизми ҳақида нотўғри тушунчалар

Аёллар алкоголизми ҳақида кўплаб нотўғри тушунчалар мавжуд, масалан:

• Аёллар камроқ алкоголизмга мойил деган афсона: Тадқиқотлар аёллар алкоголга тезроқ қарам бўлиши мумкинлигини кўрсатмоқда.
• Аёллардаги алкоголизм унчалик хавфли эмас деган афсона: Аслида эса аёлларда алкоголизмдан келиб чиқадиган оқибатлар эркакларникидан кам эмас.

2.2. Тадқиқотларнинг чекланганлиги

Аёллар алкоголизми бўйича илмий тадқиқотлар камроқ ўтказилган, бу эса аёллардаги қарамлик хусусиятларини етарлича тушуниб етмасликка олиб келади.

3. Психологик омиллар​

3.1. Ҳиссий жароҳатлар

Аёллар кўпроқ руҳий жароҳатлар, масалан, зўравонлик ёки яқинларини йўқотиш каби ҳолатларга дуч келадилар, бу эса қарамликка олиб келиши мумкин. Бу эса даволаш жараёнининг узоқ давом этишига ва мураккаблигига нисбатан нотўғри қарашни кучайтиради.

3.2. Ёрдам сўрашдан қўрқув

Кўплаб аёллар ёрдам сўрашдан қўрқади, чунки улар ҳукм қилиниши ёки ёмон гаплар эшитишдан қўрқадилар, бу эса қарамликка давоси йўқ, деб қарашга сабаб бўлади.

4. Биологик омиллар​

4.1. Генетик мойиллик

Тадқиқотлар генетик омиллар алкоголизмнинг ривожланишига таъсир қилиши мумкинлигини кўрсатади. Оила тарихида алкоголизм бор бўлса, бу қарамликка мойилликни оширади.

4.2. Физиологик фарқлар

Аёллар тана оғирлиги камроқ бўлгани ва метаболизми эркакларникидан фарқ қилгани учун алкоголнинг таъсирига кўпроқ сезгир бўладилар. Бу эса даволаш жараёнининг вақт ва эътиборни кўпроқ талаб қилишга нисбатан нотўғри қарашларни кучайтиради.

5. Даволашдаги мураккабликлар​

5.1. Махсус ёрдамга кириш имконияти

Ҳар бир тиббий марказ аёлларга мослаштирилган даволаш дастурларини таклиф этавермайди. Бу эса аёлларнинг ўзларини тушунилмай қолётганликларини ҳис қилишларига олиб келади.

5.2. Қўшимча руҳий касалликлар

Аёллар кўпроқ қўшимча руҳий касалликлар, масалан, депрессия ёки хавотир билан дуч келадилар, бу эса даволаш жараёнини мураккаблаштиради ва умидсизлик ҳиссини кучайтиши мумкин.

Нега аёллар алкоголизмидан даволанишлари мумкин?​

Физик жиҳатлар​

• Метаболизм ва биокимё: Аёллар алкогол таъсирига сезгирроқ бўлишлари мумкин, лекин уларнинг организмлари тўғри даволаш орқали тикланишга қодир.
• Генетик мойиллик: Генетик омиллар қарамликни ривожлантириши мумкин, аммо улар қарамликни белгиловчи асосий омил эмас.

Психологик жиҳатлар​

• Психотерапия: Психологик ёрдам, хусусан, когнитив-бехавориал терапия, аёлларга қарамликка олиб келувчи омиллар ва ҳис-туйғуларни енгиб ўтишда ёрдам беради.
• Бошқа касалликларни даволаш: Депрессия ёки хавотир каби руҳий касалликларни даволаш уларнинг қарамликдан халос бўлишини осонлаштиради.

Ижтимоий жиҳатлар​

• Жамият кўмаги: Кўмак гуруҳлари, масалан, Аноним Алкоголиклар, тажриба алмашиш ва ёрдам олиш учун хавфсиз муҳитни таъминлайди.
• Оила ёрдами: Оила ва дўстларнинг ёрдами тикланиш жараёнида муҳим роль ўйнайди.

Хулоса​

Аёлларда алкоголизмни даволаш имконияти мавжуд бўлиб, бу жараёнда индивидуал эҳтиёж ва ҳолатлар ҳисобга олинади.