Koʻplab tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, chekish inson organizmining deyarli barcha tizimlariga zarar yetkazadi va undan qutulish hatto mutaxassislarning professional yordami bilan ham qiyin. Chekish fiziologik va psixologik qaramlikni keltirib chiqaradi va ijtimoiy va madaniy omillar bilan chambarchas bogʻliq.JSSTning hisob-kitoblariga koʻra, sayyoramizda 15 yoshdan oshgan aholi orasida chekuvchilar soni uchdan bir qismini tashkil etadi. Bu koʻrsatkich yildan-yilga oʻsib bormoqda, shuning uchun chekishning oldini olish usullarini ishlab chiqish va joriy etish uchun tibbiyot sohasi xodimlari bilan bir qatorda ijtimoiy sohada ishlaydigan tarbiyachilar, pedagoglar va, albatta, psixologlar ham jalb qilinishi zarur.
O‘smirlik davrida chekish katta psixologik taʼsir ko‘rsatadi. Maktablarda bolalar orasida, oʻqishning soʻnggi yillariga yaqin, koʻplari allaqachon qoʻllarida sigaret tutib, darslar orasidagi tanaffuslarda chekib yurishadi. Chekmaydigan oʻquvchi oʻzini chekuvchi sinfdoshlari orasida noqulay his qiladi.
Toʻgʻri yoʻl esa farzandingizga iloji boricha koʻproq vaqtda toʻgʻri maʼlumot berishdir. Unga narsa oʻqitish emas, balki chekish kabi salbiy hodisaga nisbatan toʻgʻri munosabatni shakllantirish zarur.
Farzandingiz aktiv va passiv chekishning barcha zararlarini bilishi kerak.Oʻsmir sevimli film va serial qahramonlari ekranda sigaret tutib tursa ham, hayotda koʻpchiligi sogʻlom turmush tarzini olib borishini tushunishi kerak.Farzandingizni sport bilan shugʻullanishga jalb qilish zarur. Bu nafaqat foydali, balki chekishdan koʻra koʻproq qiziqarli ham boʻlishi mumkin.Farzandingizni tengdoshlari bosimiga qaramay oʻz fikrida qatʼiy boʻlishiga yordam berish kerak. Doʻstlar orasida sigaret chekmaslik yoki oq qargʻa boʻlishdan qoʻrqmaslik zarurligini tushuntirish kerak.Sigaretga sarflanadigan moliyaviy xarajatlarni hisoblab koʻring va bu pulni oʻziga yoqadigan boshqa narsalarga sarflash yaxshiroq ekanligini muhokama qiling.
Sport va faol hayot tarzi barcha yoshdagi odamlar uchun toʻgʻri tanlov boʻlsin.
Bolalar va o‘smirlar orasida chekishning oldini olish
Har birimizga bolalikdan chekishning zararli tomonlari haqida gapirishadi. Kimdir buni jiddiy qabul qiladi, kimdir esa ota-onalar va oʻqituvchilarning navbatdagi taʼlimoti sifatida eʼtiborsiz qoldiradi.O‘smirlik davrida chekish katta psixologik taʼsir ko‘rsatadi. Maktablarda bolalar orasida, oʻqishning soʻnggi yillariga yaqin, koʻplari allaqachon qoʻllarida sigaret tutib, darslar orasidagi tanaffuslarda chekib yurishadi. Chekmaydigan oʻquvchi oʻzini chekuvchi sinfdoshlari orasida noqulay his qiladi.
Farzandingiz chekishni boshlamasligi uchun nimalarni bilishi kerak
Maktablarda olib borilayotgan profilaktik tadbirlar qanchalik faol va sifatli oʻtkazilmasin, bolalarning kelajagi uchun asosiy masʼuliyat ota-onalar zimmasidadir. Tanbeh berish, jazolash, taqiqlash va cho‘ntak xarajatlarini nazorat qilish mumkin. Lekin bunday choralarning barchasi oʻz xatolarini toʻgʻirlashga urinishdir.Toʻgʻri yoʻl esa farzandingizga iloji boricha koʻproq vaqtda toʻgʻri maʼlumot berishdir. Unga narsa oʻqitish emas, balki chekish kabi salbiy hodisaga nisbatan toʻgʻri munosabatni shakllantirish zarur.
Farzandingiz aktiv va passiv chekishning barcha zararlarini bilishi kerak.Oʻsmir sevimli film va serial qahramonlari ekranda sigaret tutib tursa ham, hayotda koʻpchiligi sogʻlom turmush tarzini olib borishini tushunishi kerak.Farzandingizni sport bilan shugʻullanishga jalb qilish zarur. Bu nafaqat foydali, balki chekishdan koʻra koʻproq qiziqarli ham boʻlishi mumkin.Farzandingizni tengdoshlari bosimiga qaramay oʻz fikrida qatʼiy boʻlishiga yordam berish kerak. Doʻstlar orasida sigaret chekmaslik yoki oq qargʻa boʻlishdan qoʻrqmaslik zarurligini tushuntirish kerak.Sigaretga sarflanadigan moliyaviy xarajatlarni hisoblab koʻring va bu pulni oʻziga yoqadigan boshqa narsalarga sarflash yaxshiroq ekanligini muhokama qiling.
Chekishning oldini olish uchun profilaktika tadbirlari doimiy boʻlishi kerak
Chekishning oldini olish boʻyicha faol va muntazam harakatlar turli darajalarda olib borilishi zarur:- Bolalik davridan boshlab chekishning oldini olish.
- Ommaviy axborot vositalarini jalb qilgan holda chekishga qarshi keng koʻlamli targʻibot tadbirlarini oʻtkazish.
- Chekmaydiganlarni chekishni boshlashdan tiyilishiga ragʻbatlantirish dasturlarini ishlab chiqish.
- Passiv chekishni kamaytirish uchun jamoat joylarida chekishni taqiqlash.
- Chekishni tashlashga qaror qilganlarga psixologik yordam koʻrsatish.
Sport va faol hayot tarzi
Chekishdan voz kechish qarorini qabul qilish oson emas. Lekin sport bilan shugʻullanish "baxt gormonlari"ni ishlab chiqarishni ragʻbatlantiradi va stress holatini, vaznni kamaytirishni, oʻzini qadrlashni oshirish kabi muammolarni hal qilishga yordam beradi.Sport va faol hayot tarzi barcha yoshdagi odamlar uchun toʻgʻri tanlov boʻlsin.
