Bolalar Maydonchasidagi Vaziyat
Bir kuni bolalar maydonchasida bo'ldim. Yonimdagi skameykada bir ayol va uning 6 yoshli o'g'li o'tirgan edi. Bola ko'z yoshlari bilan to'lib, yig'lab o‘tirardi. Onasi esa jahli chiqqan holda dedi: "Yaxshi, o'tirgin bu yerda yig'la, hech kim ko'rmayotganida. Men sening bu histerikangdan charchadim". Bola yanada qattiqroq yig'ladi. Onasi chidab turolmadi va jahl bilan dedi: "Agar hozir yig'lashni to'xtatmasang, men bu yerdan ketaman". Bola lablarini tishladi va ko'z yoshlarini to'xtatishga harakat qildi. Onasining ikki do'sti, boshqa bolalarning onalari kelishdi. Ulardan biri kulimsirab: "Maksim, bu yerda nima uchun azob chekyapsan?" - dedi. Boshqasi esa sovuq ohangda: "Borasiz, o'ynashni davom ettirasiz, yig'lashni to'xtat". Bola uch ayoldan uzoqlashib, maydonchadagi o‘yin inshootiga chiqib, orqasini o‘girib yig'lashni davom ettirdi, ular ko'rmasliklari uchun.Agar bu vaziyat maktabda tengdoshlar orasida sodir bo'lganida, bu holat guruh bo'lib tahqirlash (bullying) deb atalgan bo'lardi. Yig'lash va boshqalarning zaifligini rad etish, agar bu bolalar orasida sodir bo'lsa, yomon holat hisoblanadi. Ammo bu kattalar va bolalar orasida sodir bo'lganda, bu tarbiya deb ataladi.
Bolaning Ichki Dunyosi
Men bu bola qanday sharmandalikni boshdan kechirayotganini tasavvur qildim. Onasi ikki do'sti bilan birga yig'layotgan o'g'lini rad etganida, bola kattalarga murojaat qilganida qanday his qilishi mumkin: "Men xotinim bilan muammolarim bor, uning ko'z yoshlariga toqat qila olmayman", "Bola yig'laganida unga zarba berishni xohlayman", "Ishda yuqori darajada xavotirdaman, dam ololmayman, qon bosimim va yurak muammolarim boshlandi".Onaning To'g'ri Reaksiyasi
Onaning yig'layotgan bolaga qanday munosabatda bo'lishi kerak edi?Birinchidan, onasi o'zining frustratsiyasini va charchoqligini tan olishi kerak edi. O'zi bilan bog'lanish, eri yoki do'stiga qo'ng'iroq qilib, dardini aytishi kerak edi. O'zining og'rig'ini anglab, bolaning his-tuyg'ulariga hamdardlik ko'rsata olardi: "Men sening xafa bo'lganingni eshitdim, keling bu yerda o'tiraylik va yig'lab olaylik, meni quchoqlab ol". Do'stlari kelganida ularning kinoyasiga qarshi: "Maksim charchagan va xafa bo'lgan, yig'lash bu normal holat".
Yig'lashning Muhimligi
Bugungi dunyoning shafqatsizligi qayerdan kelishini hayron bo'lamiz. Bu shafqatsizlikning ildizlari bog'lar, hovlilar va bolalar maydonchalarida, onalar bolani himoya qilish va unga rahm qilish kuchini topa olmagan joylarda kelib chiqadi.O'g'il bolalar ham qizlar kabi barcha his-tuyg'ularni his qilishlari mumkin. Ba'zi fikrlarga ko'ra, o'g'il bolalar qizlarga qaraganda sezgirroq tug'ilishadi va his-tuyg'ularni boshdan kechirish imkoniyatiga ega bo'lishlari kerak. Yig'lashni taqiqlash bola (odam)ni frustratsiyani to'plashga olib keladi va bu ko'pincha yuqori darajada tajovuzkorlikka yoki his-tuyg'ularni to'xtatishga, odamni befarq yoki tahqir qiladigan holga keltiradi. Yig'lash, biz nazorat qila olmaydigan yoki o'zgartira olmaydigan narsalarga moslashish uchun zarur bo'lgan tabiiy mexanizmdir.
Unutmaylik, insonning emotsional va jismoniy sog'lom bo'lishi uchun haftada kamida 15 daqiqa yig'lashi kerak degan fikr mavjud.
