Кўп аёллар учун она бўлиш даври энг муҳим, интиқиб кутилган, аммо шунча қийинчиликларга тўла давр ҳисобланади. Кичик фарзанди бўлган она нима нарсалардан қўрқади ва ушбу қўрқувлар чарчашга олиб келиши мумкинми?
Ваҳима нормал ҳолат
Қўрқув бизнинг хавфсизлигимизни таъминлаш учун зарур, айниқса янги ҳаёт учун жавобгарлик пайдо бўлган вақтда. Чақалоқ туғилгандан кейин онада янги ваҳималар пайдо бўлади.Ёш оналар кўпроқ нималардан қўрқишади?
- Болани бирон нарсага жароҳат етказиб қўйиш ёки синиб кетиши мумкинлигидан.
- Болага ёмон нарса содир бўлишидан.
- Боласи доим оч қолиши ёки унинг сути болага ёқмаслигидан.
- Болани ёлғон тушунмаслик ёки нега йиғлаётганини билмасликдан.
- "Ёмон она" бўлиб қолишдан.
- Турмуш ўртоғидан узоқлашиш ва унинг қизиқишини йўқотиб қўйишдан.
Ваҳималар ва она чарчашига қандай боғлиқ?
Она чарчаши — бу руҳий ва жисмоний ҳаддан ташқари чарчаш ҳолати бўлиб, бунда онада боладан узоқлашиш истаги ва унга нисбатан салбий туйғулар пайдо бўлади. Кўпинча она бўлиш юқори даражадаги хавотир ва ваҳима билан боғлиқ бўлиб, керакли ёрдамсиз бу ҳолат чарчашга олиб келиши мумкин.Она чарчашига сабаб бўладиган омиллар:
- Онадаги шахсий хавотирнинг юқори даражада бўлиши.
- "Идеал она" образига мос келиш истаги.
- Шахсий етилмаганлик ва она бўлишга тайёр эмаслик.
- Ёрдамсизлик (турмуш ўртоқ, ота-она, дўстлар).
- Доимий оилавий низолар.
- Молиявий қийинчиликлар ва иқтисодий барқарорсизлик.
- Она бўлишга ўрганолмаслик.
- Онадаги травматик тажрибалар.
- Фарзанд кўришга деструктив сабаблар ("вақт ўтиб кетяпти", "керак", "турмуш ўртоғим хоҳлади", "онам невара сўрайди" ва ҳ.к.).
Чарчаш шахснинг қуйидаги даражаларда намоён бўлади:
- Эмоционал: доимий чарчоқ, бефарқлик, қизиқишнинг йўқолиши, ғазаб чиқишлари, айб туйғуси, қаттиққўллик.
- Когнитив: эсдан чиқариш, хотирада бўшлиқлар.
- Соматик: иштаҳа ўзгариши, бош оғриқлари, кўнгил айниш.
Эмоционал чарчашни олдини олиш учун тавсиялар
- Турмуш ўртоғингиз билан яқинликни йўқотманг, унинг ёрдамини қабул қилинг.
- Ўзингиз ва муносабатлар учун вақт ажратинг.
- "Идеал она" бўлишга уринишни бас қилинг, болага бахтли она керак.
- Қувват ва ресурс манбаларини изланг.
- Замонавий уй-рўзғор ёрдам воситаларидан фойдаланинг.
- Болани тарбиялаш ва ривожлантириш ҳақида китоблар ўқинг ва фойдали видеоларни кўринг, бу сизнинг хавотирингизни камайтиради.