Оила фақат қариндошлик билан боғланган гуруҳ эмас. Бу – ҳар бир аъзонинг шахс сифатида шаклланишига таъсир қилувчи турли ўзаро муносабатлар, ҳислар ва роллар тизимидир. Анъанавий тасаввурларда асосан оналарнинг меҳр ва ғамхўрликлари, боланинг тарбияси ва ривожланишидаги роллари эътиборга олинади. Аммо отанинг ўрни ҳам бундан кам эмас, у боланинг руҳий ва ижтимоий ривожланишига катта таъсир қилади. Қуйида отанинг бола ҳаётидаги муҳим роли ва унинг онанинг роли билан қандай боғлиқ эканлигини чуқурроқ ўрганамиз.
Кўплаб тадқиқотлар отанинг боланинг психик ва эмоционал ҳолатига катта ҳисса қўшишини кўрсатган. Ота-она ҳар бири ўзига хос вазифаларни бажаради, бироқ уларнинг ёндашувлари ва таъсирлари фарқли бўлиши мумкин. Ота кўпинча бола учун муҳофаза ва ижтимоий меъёрларни тушунтирувчи шахс сифатида кўрилади. У болада мустақиллик ва ишончни шакллантиришга йўналтирилган ёндашувни қўллаши мумкин.
Ота ва бола ўртасидаги эмоционал боғлиқлик ҳам жуда муҳим. Тадқиқотлар кўрсатишича, оталари билан яхши муносабатда бўлган болалар кейинчалик эмоционал муаммолар билан осонроқ кураша олишади. Ота болага турли хил эмоционал тажрибаларни таклиф қилади, бу эса барқарор шахсият шаклланишига ёрдам беради.
Ота боланинг ижтимоийлашувида муҳим роль ўйнайди. У болага жинсий роллар ва ижтимоий меъёрлар ҳақидаги илк тушунчаларни беради. Мисол учун, ота тарбия ва оилавий ғамхўрликда фаол иштирок этганида, ўғил болалар кейинчалик самимий ва ғамхўр шерик бўлиш эҳтимоли юқори бўлади.
Ота боланинг жисмоний ва эмоционал ривожланишига катта ҳисса қўшади. У билан ўйинлар, спорт машғулотлари боланинг ижтимоий кўникмаларини ривожлантиришга ёрдам беради. Шунингдек, отанинг қиз болага бўлган эътибори унинг ўз-ўзига бўлган ишончини оширади ва анъанавий гендер стереотипларини енгиб ўтишга ёрдам беради.
Отанинг эмоционал зийраклиги тўғридан-тўғри боланинг эмоционал ривожланишига таъсир қилади. Ота ўз ҳис-туйғуларини очиқ намоён қилиб, болага уларни тушуниши ва назорат қилишини ўргатади.
Ота боланинг ҳаётида фаол иштирок этган ҳолатлар боланинг руҳий ва эмоционал ривожланишидаги муҳим омиллардир. Масалан, бир оилада ота ҳар куни қизига дарсларида ёрдам беради, бу нафақат унинг академик ривожланишига, балки эмоционал ўсишига ҳам ёрдам беради.
Отанинг психологик роли
Кўплаб тадқиқотлар отанинг боланинг психик ва эмоционал ҳолатига катта ҳисса қўшишини кўрсатган. Ота-она ҳар бири ўзига хос вазифаларни бажаради, бироқ уларнинг ёндашувлари ва таъсирлари фарқли бўлиши мумкин. Ота кўпинча бола учун муҳофаза ва ижтимоий меъёрларни тушунтирувчи шахс сифатида кўрилади. У болада мустақиллик ва ишончни шакллантиришга йўналтирилган ёндашувни қўллаши мумкин. Эмоционал боғлиқлик
Ота ва бола ўртасидаги эмоционал боғлиқлик ҳам жуда муҳим. Тадқиқотлар кўрсатишича, оталари билан яхши муносабатда бўлган болалар кейинчалик эмоционал муаммолар билан осонроқ кураша олишади. Ота болага турли хил эмоционал тажрибаларни таклиф қилади, бу эса барқарор шахсият шаклланишига ёрдам беради. Хулқ-атвор ва ижтимоий меъёрлар
Ота боланинг ижтимоийлашувида муҳим роль ўйнайди. У болага жинсий роллар ва ижтимоий меъёрлар ҳақидаги илк тушунчаларни беради. Мисол учун, ота тарбия ва оилавий ғамхўрликда фаол иштирок этганида, ўғил болалар кейинчалик самимий ва ғамхўр шерик бўлиш эҳтимоли юқори бўлади. Шахсиятнинг ривожланишига таъсир
Ота боланинг жисмоний ва эмоционал ривожланишига катта ҳисса қўшади. У билан ўйинлар, спорт машғулотлари боланинг ижтимоий кўникмаларини ривожлантиришга ёрдам беради. Шунингдек, отанинг қиз болага бўлган эътибори унинг ўз-ўзига бўлган ишончини оширади ва анъанавий гендер стереотипларини енгиб ўтишга ёрдам беради. Эмоционал зийраклик ва тарбия
Отанинг эмоционал зийраклиги тўғридан-тўғри боланинг эмоционал ривожланишига таъсир қилади. Ота ўз ҳис-туйғуларини очиқ намоён қилиб, болага уларни тушуниши ва назорат қилишини ўргатади. Ҳаётий мисоллар
Ота боланинг ҳаётида фаол иштирок этган ҳолатлар боланинг руҳий ва эмоционал ривожланишидаги муҳим омиллардир. Масалан, бир оилада ота ҳар куни қизига дарсларида ёрдам беради, бу нафақат унинг академик ривожланишига, балки эмоционал ўсишига ҳам ёрдам беради.Хулоса
Отанинг бола ҳаётидаги таъсири ниҳоятда муҳимдир. Тарбия жараёни фақат она билан чегараланмайди, балки отанинг иштироки ҳам бола шахсиятнинг тўлақонли ривожланишига ҳисса қўшади. Ҳам ота, ҳам она биргаликда боланинг келажакда муваффақиятли ва бахтли инсон бўлиши учун муҳим ўрин тутади.
O'zbekistonning barcha shaharlarida istalgan fan bo'yicha eng yaxshi saralangan o'qituvchilar va repetitorlar.