Депрессиялар, стресслар, хавотирлик, қўрқувлар.
Замонавий инсонга доимо атрофдаги ижтимоий муҳитнинг салбий таъсири жуда юқори бўлади. Замонавий дунё алоҳида шахсга нисбатан юмшоқроқ бўлган деб ўйламаслик керак. Технологиялар, ижтимоий тараққиёт, албатта, инсон дунёсини сезиларли даражада ўзгартирди, аммо инсоннинг ўзи ҳам ўзгарди: у юмшоқроқ, боғлиқроқ, ташқи таъсирларга нисбатан сезгирроқ бўлиб қолди.
Ҳозирда баъзи одамлар мулоқот ва ҳар қандай ривожланиш ҳаракатларидан узоқлашишни афзал кўрадилар.
Улар бунга кучсиз ёки хоҳишлари ва эҳтиёжлари йўқлиги учун эмас, балки бу осон ва тинч бўлгани учун амал қиладилар. Агар сиз қўрқувни ҳис қилаётган бўлсангиз, ёлғизликда бўлишингиз қўрқувингизга қарши курашишдан кўра осонроқ, шунчаки уни яшириш мумкин!
Ўзингизга ғарқ бўлиш ва ўз хавотирларингизни тинч ҳолда бошқаларга кўрсатмасдан ҳис қилиш осонроқ.
Ташқи кўринишда бу одам мутлақо нормал кўринади, аммо агар сиз унига яқинлашсангиз, у билан тасодифан боғлансангиз ёки уни ҳаракатга келтиришга уринсангиз, унинг юзи кескин ўзгаришини ва кўзларида пинҳоний қўрқувлар пайдо бўлишини кўрасиз.
Ички муаммолардан қочиш - бу кўпчилик одамларнинг кенг тарқалган хатоси.
Қўрқувни ҳис қилганлар ўз фикрларини ўзгартиришга ҳаракат қиладилар, ҳақиқий ташвишларини ўйламаслик учун ўзини энг фойдасиз ишлар билан банд қилишга интиладилар.
Ва кўпинча одамлар ўз қўрқувларига тўсқинлик қилишдан кўра, уларни яширади, ўзида ва ташқи дунёнидан ёпилади. Бу ҳолатда қўрқувлар ўз оғирлиги билан сиқилади ва инсон бир муддат ички ноқулайликдан қутулиши мумкин. Фақат қўшимча ташқи тажовуз бўлмаса ва вазият назоратдан чиқмаса.
Аммо бундай одамлар учун уларнинг узоқлашган хатти-ҳаракати ғалати ёки янги эмас. Улар болаликдан шундай яшашади ва ота-оналари ва атрофдагилар бунга одатланишади. Энг муҳими, аутистик фикрлаш тарзига эга бўлган шахс ўз яратган ва ташкил қилган психологик ва маиший коконида ўзини ёлғиз ва йўқотилган деб ҳис қилмайди. Бу унинг одатий ва тўлиқ тушунарли ҳолатидир.
Аммо кечагина одам мулоқотдан хурсанд бўлган бўлса, яқинда компаниянинг жони бўлган бўлса, ҳикоялар айтиб берган ва бошқаларга қизиқиш билдирган бўлса, бугун эса сиз уни танимаяпсиз ва у ҳар қандай мулоқотдан қочиб, ёпиқ, ёлғиз ҳаёт кечираётганини кўрасиз, бу каби ўзгаришлар ўз-ўзидан юз бермайди. Улар хавотир ва қўрқувга номуносиб реакция бўлиши мумкин, улар инсон енголмаган, аммо энг оддий йўл билан салбий фонни камайтиришга ҳаракат қилган - ҳаётидан қўрқув ва зўриқишни кучайтириши мумкин бўлган барча нарсаларни чиқариб ташлаш.
Замонавий инсонга доимо атрофдаги ижтимоий муҳитнинг салбий таъсири жуда юқори бўлади. Замонавий дунё алоҳида шахсга нисбатан юмшоқроқ бўлган деб ўйламаслик керак. Технологиялар, ижтимоий тараққиёт, албатта, инсон дунёсини сезиларли даражада ўзгартирди, аммо инсоннинг ўзи ҳам ўзгарди: у юмшоқроқ, боғлиқроқ, ташқи таъсирларга нисбатан сезгирроқ бўлиб қолди.
Ҳозирда баъзи одамлар мулоқот ва ҳар қандай ривожланиш ҳаракатларидан узоқлашишни афзал кўрадилар.
Улар бунга кучсиз ёки хоҳишлари ва эҳтиёжлари йўқлиги учун эмас, балки бу осон ва тинч бўлгани учун амал қиладилар. Агар сиз қўрқувни ҳис қилаётган бўлсангиз, ёлғизликда бўлишингиз қўрқувингизга қарши курашишдан кўра осонроқ, шунчаки уни яшириш мумкин!
Ўзингизга ғарқ бўлиш ва ўз хавотирларингизни тинч ҳолда бошқаларга кўрсатмасдан ҳис қилиш осонроқ.
Ташқи кўринишда бу одам мутлақо нормал кўринади, аммо агар сиз унига яқинлашсангиз, у билан тасодифан боғлансангиз ёки уни ҳаракатга келтиришга уринсангиз, унинг юзи кескин ўзгаришини ва кўзларида пинҳоний қўрқувлар пайдо бўлишини кўрасиз.
Ички муаммолардан қочиш - бу кўпчилик одамларнинг кенг тарқалган хатоси.
Қўрқувни ҳис қилганлар ўз фикрларини ўзгартиришга ҳаракат қиладилар, ҳақиқий ташвишларини ўйламаслик учун ўзини энг фойдасиз ишлар билан банд қилишга интиладилар.
Ва кўпинча одамлар ўз қўрқувларига тўсқинлик қилишдан кўра, уларни яширади, ўзида ва ташқи дунёнидан ёпилади. Бу ҳолатда қўрқувлар ўз оғирлиги билан сиқилади ва инсон бир муддат ички ноқулайликдан қутулиши мумкин. Фақат қўшимча ташқи тажовуз бўлмаса ва вазият назоратдан чиқмаса.
Аммо бундай одамлар учун уларнинг узоқлашган хатти-ҳаракати ғалати ёки янги эмас. Улар болаликдан шундай яшашади ва ота-оналари ва атрофдагилар бунга одатланишади. Энг муҳими, аутистик фикрлаш тарзига эга бўлган шахс ўз яратган ва ташкил қилган психологик ва маиший коконида ўзини ёлғиз ва йўқотилган деб ҳис қилмайди. Бу унинг одатий ва тўлиқ тушунарли ҳолатидир.
Аммо кечагина одам мулоқотдан хурсанд бўлган бўлса, яқинда компаниянинг жони бўлган бўлса, ҳикоялар айтиб берган ва бошқаларга қизиқиш билдирган бўлса, бугун эса сиз уни танимаяпсиз ва у ҳар қандай мулоқотдан қочиб, ёпиқ, ёлғиз ҳаёт кечираётганини кўрасиз, бу каби ўзгаришлар ўз-ўзидан юз бермайди. Улар хавотир ва қўрқувга номуносиб реакция бўлиши мумкин, улар инсон енголмаган, аммо энг оддий йўл билан салбий фонни камайтиришга ҳаракат қилган - ҳаётидан қўрқув ва зўриқишни кучайтириши мумкин бўлган барча нарсаларни чиқариб ташлаш.
Бундай ҳолатларда психологнинг ёрдами ўз қўрқувларини енгиш учун энг самарали восита ҳисобланади.