Psixologiyada yomon odatlarning psixologik va biologik asoslari

Psixologiya insonning odatlarini o'rganish, tushunish va o'zgartirish bilan shug'ullanadigan ilmiy fan sifatida, o'zining munosabatlar va davranishlari ustida tafakkur qiladi. Inson odatlari, uning psixologik va biologik asoslariga bog'liq ravishda shakllanadi. Bu maqolada, yomon odatlarning psixologik va biologik asoslarini tahlil qilamiz.

Psixologik jarayonlarga o'tkaziladigan yomon odatlar, insonning o'zini yaxshilikka olib keladigan harakatlar va fikrlardan farq qiladi. Bu odatlar, boshqalar bilan munosabatlarda, o'z-o'ziga, hayot sharoitlarida va umumiy yaxshi his qilishda tasir ko'rsatadi. Yomon odatlarning psixologik va biologik asoslari bir-biriga ko'ra o'zaro aloqani anglatadi va ulardan qutqarish uchun integrativ qarorlar kerak bo'ladi.

Psixologik asoslar:

1. Tajriba va o'rgangan modellar: Insonlar o'zlarini o'rganish va tajribalariga qarab, ma'lum bir holatga mos tushuntirilgan harakatlar va fikrlar ustida odatlarni shakllantirishadi. Misol uchun, qo'rqinchli holatlarda chupka qolish, uzoq vaqtga qilingan yomon fikrlar va qarashlar, yoki tashvishlarni takrorlash kabi.
2. Boshqa insonlarning ta'siri: O'zaro munosabatlarda, boshqa kishilarning ta'siri va so'zlaridan o'zgaruvchilar odatlar shakllanishi uchun muhim bo'ladi. Agar kishi xohishlari va maqsadlari boshqa insonlar tomonidan tan qilingan bo'lsa, bu, odatlarning shakllanishida katta rolni o'ynaydi.
3. Majburiyatlar va shartlar: Hayotda bor majburiyatlar va shartlar, masalan, maishiy muammolardan, ta'lim, oilaviy va ijtimoiy o'rtaga oid qoidalardan kelib chiqadi. Bu majburiyatlar va shartlar insonlarning odatlarni shakllantirishda katta rolni o'ynaydi.

Biologik asoslar:

1. Muxit tizimi: Insonning asosiy biologik tizimi, uning odatlarini shakllantirishda muhim rol o'ynaydi. Muxit tizimining qattiqligi yoki kuchini boshqa odatlarning shakllanishi uchun ta'sir ko'rsatishi mumkin.
2. Kimyoviy modellar: Insonning kimyoviy modellari, masalan, neyrotransmittorlar va hormonlar, o'zgaruvchilarning shakllanishiga ta'sir ko'rsatishi mumkin. Misol uchun, stres hormonlarining ko'payishi qo'rqinchli odatlarni shakllantirishda o'zi bilan bog'liq bo'ladi.
3. Jismoniy faoliyat: Hayotning sharoitlariga qarab, jismoniy faoliyatlar, masalan, yorug'lik va yog'lik darajasi, odatlarning shakllanishida muhim bo'lishi mumkin.

Yomon odatlarning psixologik va biologik asoslari bir-biriga bog'liq bo'lib, ularni o'zgartirish uchun integrativ usullar kerak bo'ladi. Davlat va ijtimoiy tashkilotlar, shuningdek, o'zaro yordamchi va davo olish guruhlari odatlarni o'zgartirishda yordam berishadi. Bu usullar majburiyatlar, o'rganish va modifikatsiya jarayonlarini o'z ichiga oladi va insonning odatlarini o'zgartirishga yo'l ochadi.