Shaxsiy gigiyenaning ahamiyati va uning oqibatlari

Shaxsiy gigiyena qoidalari – bu inson tanasini va umumiy salomatligini toza saqlash uchun yaratilgan qoidalar to‘plami. Shaxsiy gigiyenaga rioya qilish, nafaqat tana tozaligini, balki umumiy sog‘lom turmush tarzini ta’minlashga ham yordam beradi. Ushbu maqolada shaxsiy gigiyena qoidalari, ularga rioya qilishning ahamiyati va rioya qilmaslikning oqibatlari haqida batafsil ma'lumot beriladi.

Shaxsiy gigiyenaning ahamiyati​

Inson tanasi orqali har hafta taxminan 200-300 gramm yog‘ va 3-7 litr ter ajraladi. Ushbu yog‘ va terning muntazam ravishda yuvilishi zarur, aks holda terining himoya xususiyatlari yo‘qolishi va natijada mikroblar uchun qulay muhit yaratilishi mumkin. Shaxsiy gigiyenaga rioya qilish, organizmni turli kasalliklardan himoya qiladi.

Shaxsiy gigiyenaga rioya qilishning yana bir muhim qismi – bu faol hayot tarzi va toza havoda vaqt o‘tkazishdir. Ilmiy nuqtai nazardan, shaxsiy gigiyena – bu tibbiyotning bir qismi bo‘lib, unda inson tanasi va uning kiyim-kechaklari, yashash joylarini toza saqlash bo‘yicha talablar va qoidalar ishlab chiqiladi. Shaxsiy gigiyenaga rioya qilmaslik jamiyatning umumiy salomatligiga salbiy ta'sir ko‘rsatishi mumkin.

Shaxsiy gigiyena qoidalari​

Shaxsiy gigiyena qoidalari quyidagilarni o‘z ichiga oladi: teri, og‘iz bo‘shlig‘i, sochlar, tirnoqlar, oyoqlar gigiyenasi va shaxsiy parvarish buyumlari. Bularni batafsil ko‘rib chiqamiz.

Teri gigiyenasi​

• Har kuni dush qabul qilish kerak, ayniqsa, qo‘ltiq osti va chov qismini yaxshilab yuvish lozim.
• Yo‘ldan kelgach, ovqatlanishdan oldin, hojatxonadan chiqqach, hayvonlar, pul va gadjetlar bilan aloqa qilgandan so‘ng qo‘llarni yuvish zarur.
• Haftada kamida bir marta vanna qabul qilish kerak.
• Dush, vanna yoki hammom qabul qilganda gubka ishlatish tavsiya etiladi.

Soch gigiyenasi​

• Sochlarni ifloslanganda yuvish kerak (kimdadir bu har kuni, kimdadir haftada bir marta bo‘lishi mumkin).
• Sochlarni iliq sochiq bilan artib, fen bilan quritmaslikka harakat qilish kerak.
• Kuniga ikki marta taranish tavsiya etiladi.

Og‘iz bo‘shlig‘i gigiyenasi​

Og‘iz bo‘shlig‘i gigiyenasi nafaqat tishlarning, balki ichki organlarning sog‘lig‘ini ham ta'minlaydi. Og‘iz bo‘shlig‘ida ko‘plab kasallik qo‘zg‘atuvchi mikroorganizmlar to‘planadi va agar ularni vaqtida yo‘q qilinmasa, ular organizmga kiradi.

• Tishlarni ertalab va kechqurun yuvish lozim.
• Tish cho‘tkasini har 3 oyda yoki cho‘tka tuklari eskirganda almashtirish kerak.
• Tish ipidan foydalanish tavsiya etiladi.
• Ovqatdan keyin og‘izni chayish lozim.
• Tishlar bilan bog‘liq muammolar bo‘lsa, stomatologga murojaat qilish kerak.

Tirnoqlar gigiyenasi​

• Tirnoqlar va tirnoq ostini toza saqlash lozim.
• Tirnoqlarni o‘sib chiqqanda qirqish kerak.

Oyoqlar gigiyenasi​

• Qalqon va oyoq taglarini muntazam ravishda tozalash, o‘lik hujayralarni olib tashlash uchun maxsus pilkalar yoki pemza ishlatish kerak.
• Mozolga e'tibor berish va agar paydo bo‘lsa, davolash kerak.

Kiyim-kechak va choyshablar gigiyenasi​

• Sochiqni haftada ikki marta almashtirish lozim.
• Choyshabni haftada bir marta almashtirish kerak.
• Ichki kiyim, paypoq, golf va kolgotkani har kuni almashtirish kerak.
• Dush yoki vanna qabul qilgandan so‘ng toza kiyim kiyish kerak.
• Poyabzalni nafaqat tashqaridan, balki ichkaridan ham yuvish lozim.
• Yopiq poyabzalda stelkalarni yuvib, quritib, almashtirish kerak.
• Choyshabda uy hayvonlarini yotqizmaslikka harakat qilish kerak.
• Boshqalar poyabzal va kiyimlarini kiymaslik kerak.

Shaxsiy gigiyenaga rioya qilmaslikning oqibatlari​

Shaxsiy gigiyenaga rioya qilmaslikning bir qator salbiy oqibatlari bor. Bu quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

1. Kasalliklarning rivojlanishi: Teri, soch, tirnoqlar va og‘iz bo‘shlig‘i gigiyenasiga rioya qilmaslik teri kasalliklari, stomatologik muammolar, qo‘ltiq osti va oyoq hidi kabi muammolarga olib kelishi mumkin.
2. Jamoat salomatligiga tahdid: Shaxsiy gigiyenaga rioya qilmaslik nafaqat o‘z salomatligingizga, balki atrofdagilarning ham sog‘lig‘iga tahdid soladi. Masalan, qo‘lni yuvmaslik orqali bakteriyalar va viruslarni boshqalarga yuqtirish mumkin.
3. Ijtimoiy muammolar: Yomon gigiyena ijtimoiy muammolarga olib kelishi mumkin. Bu odamlar bilan munosabatlarga salbiy ta'sir ko‘rsatishi, ish joyida yoki jamoat joylarida noqulaylik tug‘dirishi mumkin.
4. Salomatlik muammolari: Toza bo‘lmagan yashash muhiti nafaqat jismoniy, balki ruhiy salomatlikka ham salbiy ta'sir ko‘rsatadi. Toza bo‘lmagan muhit depressiya, stress va boshqa ruhiy muammolarga olib kelishi mumkin.

Shu sababli, shaxsiy gigiyenaga rioya qilish nafaqat sog‘lom va toza hayot tarzi uchun, balki umumiy salomatlikni saqlash uchun ham muhimdir. Har bir inson shaxsiy gigiyena qoidalariga rioya qilishga e'tibor berishi va uni hayotining ajralmas qismi sifatida qabul qilishi lozim.