Соглом чегараларни қандай шакллантириш мумкин?

Охирги пайтларда чегаралар ҳақидаги мавзу ҳар ерда тилга олинади: чегараларни шакллантириш лозимлиги, шахсий чегараларни бузмаслик кераклиги ҳақида кўп гапирилади. Бу ҳатто муносабатлар психологиясидаги модага айланган трендга ўхшаб кўринади. Аммо бу ҳақиқатдан ҳам муҳим масала, чунки чегаралар ўзингизни муносабатларда қулай ҳис қилишингиз, ўз истакларингиз ва эҳтиёжларингизни ҳурмат қилишингиз, шу билан бирга бошқаларнинг ҳис-туйғуларини инобатга олишингизга ёрдам беради.

Шахсан мен учун чегаралар ҳақидаги тушунча бир вақтлар катта кашфиёт бўлган. Мен муносабатларимга янада онглироқ ёндашишни бошладим ва кўпинча норозилик ва хафа бўлиш ҳолатлари айнан мен ўз чегараларимни аниқ билмаганим туфайли юзага келганини тушуниб етдим.

Чегараларни қандай ҳис қилиш мумкин?​

1. Эҳтиросларга эътибор қаратиш
   Агар кимдир сизнинг шахсий чегараларингизни бузса, сиз эҳтимол дискомфорт, ғазаб, хафа бўлиш ёки қўрқув ҳис қиласиз. Бу ҳис-туйғулар ички сигнал сифатида ҳаракат қилади ва сизнинг чегараларингиз бузилганлигини билдиради. Бу туйғуларни инкор этмаслик ёки уларни йўқ қилишга ҳаракат қилмаслик муҳимдир. Уларни қабул қилинг ва кузатиб боринг.
2. Ҳис-туйғуларни англаш ва уларни баён қилиш
   Чегаралар бузилганда сезилган ҳис-туйғуларингизни англаб етганингиздан сўнг, улар ҳақида бошқа инсонга гапириб беришингиз мумкин. Эҳсосларни бирдан ошкор қилишдан кўра, сокин ва суҳбатга очиқ вақтни танлаш яхши.
   Масалан, айбловларга ўтиш ўрнига "мен баёнотлари"дан фойдаланинг. "Сен ҳар доим мени эътиборсиз қолдирасан" деганнинг ўрнига, "Сен менинг гапларимга эътибор бермаётганингда ўзимни эшитилмагандай ҳис қиламан" дейишингиз мумкин.
3. Чегаралар девор эмас
   Чегаралар девор ёки тўсиқ эмас. Улар кўпроқ очиқ ва самимий тарзда эҳтиёжларингизни билдиришга қаратилган. Агар кимдир сизнинг чегараларингизни тушунмаса, бу сизнинг айбингиз эмас. Сизнинг вазифангиз уларни аниқ белгилаш ва уларнинг аҳамиятини тушунтириш.

Чегараларнинг ўзгарувчанлиги​

Чегаралар муносабатлар ва вазиятларга боғлиқ равишда ўзгариши мумкин ва бу нормал ҳолатдир. Шахсан мен ҳам вақт ўтиши билан ўз чегараларимни қайта кўриб чиққанман.

Чегараларни шакллантиришни қандай ўрганиш мумкин?​

• Онгли равишда тушуниш: Ўзингиздан сўранг: "Менга нима керак?", "Мен ўз вақтимни қандай ўтказмоқчиман?", "Нималарга розиман?".
• Машқ қилиш: Чегараларни шакллантириш — бу оддий ижтимоий кўникма бўлиб, уни ривожлантириш мумкин. Ҳар қанча кўп машқ қилсангиз, чегараларни ўрнатиш ва қўллаб-қувватлаш шунчалик осон бўлади.

Чегараларингизни шакллантиришда машқ қилиш ва ўз устингизда ишлаш муносабатларингизга ижобий таъсир кўрсатади.