Депрессия кўпинча оғир фикрлар, ташвишлар ва ҳузурсизлик билан боғланади. Бироқ, баъзи ҳолларда депрессия жисмоний оғриқлар орқали намоён бўлади, бу ҳолат соматик депрессия деб аталади. Бу ҳолатда инсоннинг руҳий ва жисмоний ҳолати уйғунлашиб, касалликни тушуниш ва даволашда қўшимча муаммолар юзага келтиради.
Соматик депрессиянинг кўринишлари
- Соматик симптомлар билан депрессия:
- Депрессиянинг жисмоний намоён бўлишларини акс эттиради (уйқусизлик, чарчоқ, иштаҳанинг йўқолиши).
- Маскирланган депрессия:
- Бу турда жисмоний симптомлар асосий ҳолат бўлиб, депрессия ҳолати "ёпиқ" бўлади. Инсон ўзида депрессия борлигини тан олмайди.
- Соматизацияланган депрессия:
- Депрессия жисмонан намоён бўлиб, симптомлар асосий эътиборни тортади.
- Ажитацияланган депрессия:
- Депрессияга қўшимча равишда асабийлик, ҳаракатда безовталик каби симптомлар кузатилади.
Нега бундай бўлади?
Соматик депрессияда тана руҳий оғриқларни билдиришнинг "тили"га айланади. Ташвиш, ғам-қайғу ва ички низолар болалар синдроми ёки бошқа жисмоний безовталиклар сифатида намоён бўлади.Даволаш усуллари
Соматик депрессияни даволашда интегратив ёндашув муҳим:- Медикаментоз терапия:
- Антидепрессантлар, анксиолитиклар, анальгетиклар, ёки миорелаксантлар.
- Психотерапия:
- Когнитив-бихевиорал терапия (КБТ), телес терапияси, логотерапия, психоанализ.
- Организмга ғамхўрлик:
- Меъёрли жисмоний машқлар, соғлом овқатланиш, уйқу режимини яхшилаш.
- Ижтимоий қўллаб-қувватлаш:
- Оила аъзолари ва дўстлар билан мулоқот қилиш, психологик ёрдам гуруҳларига қўшилиш.
Соматик депрессияни қандай енгиш мумкин?
- Жисмоний фаолият:
- Югуриш, юриш, нафас олиш машқлари ёки йога каби машғулотлар билан шуғулланинг. Бу нафақат танадаги оғриқларни енгиллаштиради, балки жисмоний назорат ҳиссини қайтаради.
- Сабабларни тушуниш:
- Оғриқ ва ташвишлар ортидаги руҳий сабабларни тушунишга ҳаракат қилинг. Психотерапия бу жараёнда ёрдам беради.
- Эмоцияларни қабул қилиш:
- Ҳис-туйғуларни рад этмасдан, уларни қабул қилинг. Бу уларни яхшироқ тушунишга ёрдам беради.
- Қўллаб-қувватлаш муҳити яратиш:
- Яқин инсонлар билан бўлишиш, уларнинг қўллаб-қувватлашига таяниш муҳим.