Tushkunlik va dangasalik kabi muammolardan chiqishda kognitiv-povеdenchеskiy terapiya (KPT) yondashuvlari juda samarali bo’lishi mumkin. Disiplinga rioya qilishda esa o’zingizni rivojlantirish yo’lida ishlatiladigan turli strategiyalar mavjud. Quyidagi tavsiyalar sizga yordam bera oladi:
1. **Maqsad qo’yish**: Kichik va aniq maqsadlar qo'yishdan boshlang. Maqsadlaringizni yozib qo'yish va ularni muntazam ravishda ko'rib chiqib turish sizga disiplinni saqlashda va dangasalikni yengishda yordam beradi.
2. **Odatlarni shakllantirish**: Yangi odatlar yaratish va ularni kundalik hayotingizga asta-sekin qo’shish muhimdir. Bu sizning kun tartibingizni yaxshilaydi va dangasalikka qarshi kurashishda yordam beradi.
3. **O’z-o’zini kuzatish**: Kunlik faoliyatlaringiz haqida yozib borish fikrlar, hissiyotlar va harakatlaringiz orasidagi bog’liqliklarni tushunishga yordam beradi. Bu sizga dangasalik sabablari va unga qarshi kurash usullari haqida o’ylash imkonini beradi.
4. **Bayon etish**: O’zingizdan olingan vazifalarni boshqalarga, masalan, do’stingizga yoki oila a’zolaringizga bayon qilish, sizga ulardan qo’llab-quvvatlash va mas’uliyat hissi olishga yordam beradi.
5. **Mukofotlash**: Har bir erishgan kichik yutug’ingiz uchun o’zingizni mukofotlashni unutmang. Bu psixologik ravishda keyingi qadamlarni amalga oshirish uchun motivatsiya beradi.
6. **Aqliy va jismoniy salomatlik**: Muntazam jismoniy mashqlar va sog’lom ovqatlanish miya faoliyatini yaxshilaydi va umumiy kayfiyatni ko’taradi. Shuningdek, meditatsiya va nafas mashqlari kabi
stressni kamaytiruvchi amaliyotlar dan foydalanish yaxshi.
7. **KPT amaliyotlari**: O’zingizdagi salbiy fikrlar va ularning sizning hissiyot va harakatlaringizga ta’sirini tahlil qilish. Masalan, "men hech narsa qila olmayman" kabi o’z-o’zini kamaytiruvchi fikrlarni real faktlar bilan qiyoslab ko’rish va ularni ijobiyroq fikrlarga almashtirish.
Har bir insonning vaziyati turlicha bo’lgani uchun, agar siz tushkunlik yoki dangasalik kabi jiddiy muammolarni boshdan kechirayotgan bo’lsangiz, mutaxassis psixolog yoki terapevt bilan maslahatlashishingiz muhim.