Пассив агрессия нима?
Пассив агрессия — бу ниқобланган турдаги агрессия бўлиб, уни таниб олиш қийин бўлиши мумкин. Бу атамани Иккинчи жаҳон уруши даврида ҳарбий психиатр Уилям Меннингер киритган. Пассив-агрессив хатти-ҳаракат одамнинг ўзининг салбий ҳис-туйғуларини очиқчасига ифода эта олмаслиги ва дўстона, итоаткорлик ниқоби ортида яшириши билан намоён бўлади.
Нега пассив агрессия пайдо бўлади?
Психоаналитик назарияга кўра, пассив агрессия шахснинг ички ҳимоя механизми сифатида шаклланади ва унинг характерига айланади. Бу катталарга эмас, балки болаларга хос бўлган инфантил реакциядир. Пассив-агрессив хатти-ҳаракатлар тўғридан-тўғри зиддиятдан қочиш учун ишлатилади, аммо ўз позициясини ҳимоя қилишга ёрдам беради.
Қачон ва нима сабабдан одам пассив агрессияни танлайди?
Одатда пассив агрессия кучлироқ инсон билан муносабатларда ёки юқори мавқега эга шахслар билан алоқада пайдо бўлади. Масалан, раҳбар билан баҳслашиш қийинроқ, шунинг учун саркастик ҳазил қўлланилади. Ёки авторитар ота-онага эга бўлган ўсмир эса эътиборсизликни танлайди. Ҳар биримиз вақт-вақти билан пассив агрессиядан фойдаланамиз, аммо баъзи одамлар уни ўзларининг асосий муносабат усулига айлантиради.
Пассив агрессиянинг сабаблари
Одам пассив агрессияни қуйидаги ҳолатларда ифода этади:
Пассив агрессия турли шаклларда намоён бўлиши мумкин:
Пассив-агрессив хатти-ҳаракат билан яшайдиган одам ишончли муносабатларни ўрнатишда қийналади. Кўпинча бу одамлар ўзларини жабрланган деб ҳис қилишади ва ўз муаммоларида бошқаларни айблашади. Зллик ва ғазаб энергияси тўпланади ва вақт ўтиб, катта зарар билан юзага чиқади.
Қандай енгиш мумкин?
Пассив агрессия — бу одатий ҳаракат модели бўлиб, унинг сабабларини англаш ва салбий ҳис-туйғуларни конструктив ифода қилиш орқали ундан халос бўлиш мумкин.
Пассив агрессия — бу ниқобланган турдаги агрессия бўлиб, уни таниб олиш қийин бўлиши мумкин. Бу атамани Иккинчи жаҳон уруши даврида ҳарбий психиатр Уилям Меннингер киритган. Пассив-агрессив хатти-ҳаракат одамнинг ўзининг салбий ҳис-туйғуларини очиқчасига ифода эта олмаслиги ва дўстона, итоаткорлик ниқоби ортида яшириши билан намоён бўлади.
Нега пассив агрессия пайдо бўлади?
Психоаналитик назарияга кўра, пассив агрессия шахснинг ички ҳимоя механизми сифатида шаклланади ва унинг характерига айланади. Бу катталарга эмас, балки болаларга хос бўлган инфантил реакциядир. Пассив-агрессив хатти-ҳаракатлар тўғридан-тўғри зиддиятдан қочиш учун ишлатилади, аммо ўз позициясини ҳимоя қилишга ёрдам беради.
Қачон ва нима сабабдан одам пассив агрессияни танлайди?
Одатда пассив агрессия кучлироқ инсон билан муносабатларда ёки юқори мавқега эга шахслар билан алоқада пайдо бўлади. Масалан, раҳбар билан баҳслашиш қийинроқ, шунинг учун саркастик ҳазил қўлланилади. Ёки авторитар ота-онага эга бўлган ўсмир эса эътиборсизликни танлайди. Ҳар биримиз вақт-вақти билан пассив агрессиядан фойдаланамиз, аммо баъзи одамлар уни ўзларининг асосий муносабат усулига айлантиради.
Пассив агрессиянинг сабаблари
Одам пассив агрессияни қуйидаги ҳолатларда ифода этади:
- жавоб реакциясидан қўрққанда;
- айбланишдан қўрққанда;
- тўғридан-тўғри зиддиятга киришишни истамаганда;
- зиддият учун масъулиятни ўз зиммасига олгиси келмаганда;
- яширин хафа бўлганида;
- иерархияда паст мавқеда бўлганда;
- зиддиятни очиқчасига олиб бора олмаганда.
Пассив агрессия турли шаклларда намоён бўлиши мумкин:
- Иккита қиррали хабарлар – бир хил билдиришда ижобий ва салбий мазмуннинг бирга қўшилиши. Масалан: «Тетик кўринаяпсан, лекин танингнинг рангги сени ёши катта қилиб кўрсатяпти».
- Эътиборсизлик ва ёқламаслик – сўз билан ёки бевосита ҳаракатлар орқали.
- Камситиш ва саботаж – келишувларни бузиш, вазифаларни паст сифатда бажариш.
- Мажбуриятларни бажармаслик – айбни бошқа одамга юклаш.
- Маъноси бор совғалар – масалан, терга қарши дезодорант.
- Моназарога чорлаш ва сарказм – одамларни агрессияга ундаш ва кейинчалик уларни «мувофиқсиз» деб танқид қилиш.
Пассив-агрессив хатти-ҳаракат билан яшайдиган одам ишончли муносабатларни ўрнатишда қийналади. Кўпинча бу одамлар ўзларини жабрланган деб ҳис қилишади ва ўз муаммоларида бошқаларни айблашади. Зллик ва ғазаб энергияси тўпланади ва вақт ўтиб, катта зарар билан юзага чиқади.
Қандай енгиш мумкин?
Пассив агрессия — бу одатий ҳаракат модели бўлиб, унинг сабабларини англаш ва салбий ҳис-туйғуларни конструктив ифода қилиш орқали ундан халос бўлиш мумкин.