Кўпинча ота-оналар ўзларининг ўсмир болаларидан шикоят қилишади: улар гапга кирмайди, ўқишни хоҳламайди, хоналарини йиғиштиришмайди ва ота-оналари билан фикр ва режаларини бўлишмайди.
Ушбу мавзу бўйича кўп маълумотлар мавжуд бўлса-да, ҳар бир муаллиф ўзига хос ва фойдали жиҳатларни қўшади. Келинг, ўсмирларнинг истаклари ва уларнинг инкор қилиш сабабларини батафсил кўриб чиқайлик.Ўсмирлик даври — шахс шаклланиш жараёни бўлиб, бу ёшда ёшлар ўз ўрнини топишга ҳаракат қиладилар. Ушбу даврда улар кўплаб янги таассуротлар ва ҳис-туйғуларни бошдан кечиришади, улар орасида ҳам ижобий, ҳам салбий бўлганлари бор.
Бу вақтда ўсмирлар кўпинча ота-онаси, ўқитувчилари ва бошқа авторитет шахслар билан низоларга дуч келишади. Улар кўпинча салбий муносабат ва инкорни намоён қилишади, бу эса катталарда ташвиш уйғотади.
Ўсмирлар нима исташади?
Ўсмирларнинг ҳам катталар каби эҳтиёж ва хоҳишлари бор. Аммо катталардан фарқли равишда, ўсмирлар ўз эҳтиёжларини тушуниш ва уларни ифода этишни эндигина ўргана бошлашади. Улар кўпинча бир-бирига қарши бўлган хоҳишлар ва эҳтиёжлар билан тўқнаш келади, бу эса ички низоларга олиб келади.
Ўсмирларнинг асосий истакларидан бири — қабул қилинган ва тушунилган бўлиш истагидир. Улар катталарнинг уларни фақат бола сифатида кўришларини эмас, балки ўз фикрлари, ҳислари ва хоҳишлари бўлган ёш шахслар сифатида кўришларини исташади. Улар катталарнинг шахсий ҳудудларига ҳурмат кўрсатишларини ва мустақил қарорлар қабул қилиш имконини беришларини хоҳлашади.
Мустақил бўлиш истаги ҳам ўсмирлар учун муҳим аҳамиятга эга. Улар вақтини мустақил ўтказиш, ким билан гаплашиш ва нималар билан шуғулланишни ўзлари танлашни исташади. Улар катталар ҳар бир ҳаракатини назорат қилмасликларини ва дунёни мустақил равишда ўрганиш имкониятини беришларини хоҳлашади.
Ўсмирлар кўпинча тенгдошлари билан мулоқот қилиш ва қабул қилинганлик эҳтиёжини ҳис қилишади. Улар ўзига ишонадиган ва хавфсизлик ҳис қиладиган гуруҳ аъзоси бўлишни истайдилар.
Нега ўсмирлар ҳамма нарсани инкор қилишади?
Инкор қилиш — бу ўсмирларга ички низолар ва муаммолар билан курашишда ёрдам берадиган психологик ҳимоя механизмларидан биридир. Инкор қилиш уларга салбий фикрлар ва ҳис-туйғулардан узоқлашиш имконини беради ва ижобий кайфиятни сақлашга ёрдам беради.
Аммо инкор қилиш салбий оқибатларга олиб келиши мумкин. Бу ўсмирлар ўз эҳтиёжлари ва хоҳишларини инкор қилишига олиб келиши мумкин, бу эса ички низолар ва эмоционал зўриқишларга сабаб бўлади.
Инкор қилиш ўсмирларнинг мустақиллик ва эркинлик истагини ифода этишнинг бир усули бўлиши ҳам мумкин. Улар ўзларига ноқулай ёки адолатсиз туюлган қоидалар ва авторитетларни инкор қилишлари мумкин.
Катталар инкор қилишни конструктив тарзда ишлатишда ўсмирларга ёрдам бериши керак. Инкор қилиш баъзан мураккаб ҳаётий вазиятлардан ҳимоя сифатида фойдаланилиши мумкин, аммо ўсмирларни ўз эҳтиёжлари ва хоҳишларини инкор қилишдан сақланишга ўргатиш муҳим.
Шуни тушуниш керакки, инкор қилиш — бу доимий салбий ҳолат эмас. Ўсмирларнинг шахсий ривожланишларида инкор қилиш муайян роль ўйнайди ва уларнинг психологик ҳимоя механизми ҳисобланади.
Хулоса қилиб айтиш мумкинки, ўсмирлар ўз шахсини шакллантириш ва жамиятдаги ўрнини топиш жараёнида турли зиддиятли эҳтиёжлар ва хоҳишлар билан юзма-юз келадилар. Инкор қилиш ўсмирларга душворликлар ва ички низоларни енгишда ёрдам беради, аммо уни конструктив тарзда ишлатиш ва ўз эҳтиёжларини тушуниб яшаш муҳимдир.
Ушбу мавзу бўйича кўп маълумотлар мавжуд бўлса-да, ҳар бир муаллиф ўзига хос ва фойдали жиҳатларни қўшади. Келинг, ўсмирларнинг истаклари ва уларнинг инкор қилиш сабабларини батафсил кўриб чиқайлик.Ўсмирлик даври — шахс шаклланиш жараёни бўлиб, бу ёшда ёшлар ўз ўрнини топишга ҳаракат қиладилар. Ушбу даврда улар кўплаб янги таассуротлар ва ҳис-туйғуларни бошдан кечиришади, улар орасида ҳам ижобий, ҳам салбий бўлганлари бор.
Бу вақтда ўсмирлар кўпинча ота-онаси, ўқитувчилари ва бошқа авторитет шахслар билан низоларга дуч келишади. Улар кўпинча салбий муносабат ва инкорни намоён қилишади, бу эса катталарда ташвиш уйғотади.
Ўсмирлар нима исташади?
Ўсмирларнинг ҳам катталар каби эҳтиёж ва хоҳишлари бор. Аммо катталардан фарқли равишда, ўсмирлар ўз эҳтиёжларини тушуниш ва уларни ифода этишни эндигина ўргана бошлашади. Улар кўпинча бир-бирига қарши бўлган хоҳишлар ва эҳтиёжлар билан тўқнаш келади, бу эса ички низоларга олиб келади.
Ўсмирларнинг асосий истакларидан бири — қабул қилинган ва тушунилган бўлиш истагидир. Улар катталарнинг уларни фақат бола сифатида кўришларини эмас, балки ўз фикрлари, ҳислари ва хоҳишлари бўлган ёш шахслар сифатида кўришларини исташади. Улар катталарнинг шахсий ҳудудларига ҳурмат кўрсатишларини ва мустақил қарорлар қабул қилиш имконини беришларини хоҳлашади.
Мустақил бўлиш истаги ҳам ўсмирлар учун муҳим аҳамиятга эга. Улар вақтини мустақил ўтказиш, ким билан гаплашиш ва нималар билан шуғулланишни ўзлари танлашни исташади. Улар катталар ҳар бир ҳаракатини назорат қилмасликларини ва дунёни мустақил равишда ўрганиш имкониятини беришларини хоҳлашади.
Ўсмирлар кўпинча тенгдошлари билан мулоқот қилиш ва қабул қилинганлик эҳтиёжини ҳис қилишади. Улар ўзига ишонадиган ва хавфсизлик ҳис қиладиган гуруҳ аъзоси бўлишни истайдилар.
Нега ўсмирлар ҳамма нарсани инкор қилишади?
Инкор қилиш — бу ўсмирларга ички низолар ва муаммолар билан курашишда ёрдам берадиган психологик ҳимоя механизмларидан биридир. Инкор қилиш уларга салбий фикрлар ва ҳис-туйғулардан узоқлашиш имконини беради ва ижобий кайфиятни сақлашга ёрдам беради.
Аммо инкор қилиш салбий оқибатларга олиб келиши мумкин. Бу ўсмирлар ўз эҳтиёжлари ва хоҳишларини инкор қилишига олиб келиши мумкин, бу эса ички низолар ва эмоционал зўриқишларга сабаб бўлади.
Инкор қилиш ўсмирларнинг мустақиллик ва эркинлик истагини ифода этишнинг бир усули бўлиши ҳам мумкин. Улар ўзларига ноқулай ёки адолатсиз туюлган қоидалар ва авторитетларни инкор қилишлари мумкин.
Катталар инкор қилишни конструктив тарзда ишлатишда ўсмирларга ёрдам бериши керак. Инкор қилиш баъзан мураккаб ҳаётий вазиятлардан ҳимоя сифатида фойдаланилиши мумкин, аммо ўсмирларни ўз эҳтиёжлари ва хоҳишларини инкор қилишдан сақланишга ўргатиш муҳим.
Шуни тушуниш керакки, инкор қилиш — бу доимий салбий ҳолат эмас. Ўсмирларнинг шахсий ривожланишларида инкор қилиш муайян роль ўйнайди ва уларнинг психологик ҳимоя механизми ҳисобланади.
Хулоса қилиб айтиш мумкинки, ўсмирлар ўз шахсини шакллантириш ва жамиятдаги ўрнини топиш жараёнида турли зиддиятли эҳтиёжлар ва хоҳишлар билан юзма-юз келадилар. Инкор қилиш ўсмирларга душворликлар ва ички низоларни енгишда ёрдам беради, аммо уни конструктив тарзда ишлатиш ва ўз эҳтиёжларини тушуниб яшаш муҳимдир.