Бугунги кунда ўсмирлар маълумотни интернет орқали олишга мойил бўлишмоқда. Тахминан 40% ўсмирлар интернетдан олинадиган маълумотлар тўғри ва сифатли бўлишига ишонишади. Аслида эса, ота-оналар, мутахассислар ва психологлар бу масалага жиддий ёндашиб, ўсмирларга тўғри маълумот беришлари керак. Бу уларнинг соғлом жисмоний ва руҳий ривожланишида муҳим аҳамиятга эга.
Хулоса: Ота-оналар ўз болалари билан очиқ ва самимий мулоқот ўрнатишлари, уларга тўғри жавоб беришлари муҳим. Бу ўсмирларнинг соғлом ривожланиши ва келажакдаги ҳаёти учун катта аҳамиятга эга.
Статистикадан бир неча рақамлар:
- Оилада ҳеч ким сексуал таълим ҳақида гаплашмаган бўлса, болалар эртароқ жинсий ҳаётни бошлайдилар.
- Агар фақат ота ёки она бу ҳақда гапирган бўлса, хавф 2-3 марта камаяди.
- Агар икки ота-она биргаликда гапирган бўлса, бу кўрсаткич 5 мартага камаяди.
Ўсмирликдаги жисмоний ўзгаришлар
Ўсмирлик даврида жисмоний ўзгаришлар тез содир бўлади:- тез ўсиш;
- мушак массаси ортиши;
- тана ҳиди ва теридаги ўзгаришлар;
- қизнинг кўкраги шаклланади, қоматлари аёллик белгиларини олмоқда;
- ўғил болаларда овоз ўзгариши, юзда соқол ўсиши бошланади.
Менструация ва поллюция
Қизлар учун менструация, ўғиллар учун поллюция — ўсмирлик ривожланишининг асосий босқичлари. Поллюция тунда 2-3 марта содир бўлиши мумкин. Ота-оналар учун муҳим масала — болага бу жараён ҳақида тушунтириш ва уларга гигиеник қоидаларни ўргатишдир.Муҳим саволлар: ҳомиладорлик
- Қиз бола қачон ҳомиладор бўлиши мумкин? Ҳатто биринчи менструациядан олдин ҳам ҳомиладор бўлиши мумкин.
- Ўғил бола қачон ота бўлиши мумкин? Поллюциянинг бошланиши билан.
Гигиена ва ўз танасини тушуниш
Ўсмирлар учун тана гигиенасини тушунтириш жуда муҳим. Тана ҳиди ва жинсий органларнинг ўзгаришлари ҳақида гапиринг, ўз танасига бўлган муносабатни яхшилашга кўмаклашинг.Психосексуал ривожланиш босқичлари
12 ёшдан 26 ёшгача бўлган даврда ўсмирлар либидо (сексуал қизиқиш) шаклланишининг бир нечта босқичларидан ўтадилар:- Платоник босқич — биринчи дўстлик, алоқалар ва муҳаббат тушунчалари;
- Романтик босқич — эротик фантазиялар, нафақат жисмоний, балки руҳий муносабатларни шакллантириш;
- Сексуал босқич — жинсий қизиқишларни тушуниш ва уларни амалга ошириш.
Интернетда хавфсизлик
Секстинг — бу ўсмирлар томонидан шахсий интим фотолар ёки видеолар алмашиши. Бу жуда катта хавф туғдириши мумкин, шунинг учун ўсмирларга интернетдаги хавфсизлик қоидалари ҳақида тушунтириш керак.Хулоса: Ота-оналар ўз болалари билан очиқ ва самимий мулоқот ўрнатишлари, уларга тўғри жавоб беришлари муҳим. Бу ўсмирларнинг соғлом ривожланиши ва келажакдаги ҳаёти учун катта аҳамиятга эга.