Uyat – bu halokatli his-tuyg‘u bo‘lib, u bizni falaj qilib, imkoniyatlarimizni cheklab, shaxsiy o‘sishimizga to‘sqinlik qilishi mumkin. Uyatdan qutulish va uysiz hayotni qabul qilish vaqt va kuch talab qiladi, ammo bu mumkin. Quyida sizga uyatdan qutulishga va to‘liq hayot kechirishni boshlashga yordam beradigan uchta mashq keltirilgan.
Mashq:
Mashq:
Mashq:
1. Uyatni anglash va tan olish
Uyatdan qutulishning birinchi qadam – uning mavjudligini anglash va bu his-tuyg‘uni tan olishdir. Uyat ko‘pincha bizning ongimizning chuqurida yashirinadi va boshqa his-tuyg‘ular – g‘azab, qo‘rquv yoki xavotir sifatida namoyon bo‘ladi.Mashq:
- Sizni hech kim bezovta qilmaydigan tinch joyni toping.
- Ko‘zlaringizni yuming va nafas olishingizga e’tibor qarating.
- Sizga uyatni his qilgan vaziyatni eslang. Ushbu hisni tanangizning qayerida his qilayotganingizni aniqlang – bu ko‘krakdagi og‘irlik, tomoqdagi tugun yoki qorin bo‘shlig‘idagi taranglik bo‘lishi mumkin.
- Ushbu uyatni tan oling, o‘zingizni qoralamasdan. O‘zingizga ayting: “Men uyatni his qilyapman, va bu normal holat. Bu mening tajribamning bir qismi.”
2. His-tuyg‘ular kundaligini yuritish
Kundalik yuritish – his-tuyg‘ular bilan ishlashning kuchli vositasidir. O‘z fikrlaringiz va his-tuyg‘ularingizni yozib borish orqali, siz uyatni keltirib chiqaradigan omillarni yaxshiroq tushunishingiz va ularni yengish yo‘llarini aniqlashingiz mumkin.Mashq:
- Daftar sotib oling yoki kompyuteringizda kundalik yuritish uchun fayl yarating.
- Har kuni 10-15 daqiqa vaqt ajratib, o‘z fikr va his-tuyg‘ularingizni yozing.
- Uyat his qilganingizda, ushbu his-tuyg‘uni keltirgan vaziyatni batafsil yozib chiqing. Nima sodir bo‘ldi? Qanday fikrlar keldi? Qanday his-tuyg‘ularni boshdan kechirdingiz?
- Vaqt o‘tishi bilan siz uyatni keltiradigan omillarni va sabablarni ko‘ra boshlaysiz. Bu sizga ularni anglab, yengishda yordam beradi.
3. O‘z-o‘ziga rahm-shafqat ko‘rsatishni amalda qo‘llash
O‘z-o‘ziga rahm-shafqat – bu qiyin paytlarda o‘ziga nisbatan mehribonlik va tushunish ko‘rsatish qobiliyatidir. Bu uyatdan qutulishning muhim elementi bo‘lib, o‘zini tanqid qilishni kamaytirishga va o‘z-o‘ziga ijobiy munosabatni rivojlantirishga yordam beradi.Mashq:
- Uyat his qilganingizda to‘xtab, pauza qiling.
- Ko‘zlaringizni yuming va o‘zingizni do‘stingiz bilan gaplashayotganingizni tasavvur qiling, u ham xuddi shunday his-tuyg‘ularni boshdan kechiryapti. Unga nima deyardingiz? Uni qanday qo‘llab-quvvatlardingiz?
- Endi bu so‘zlarni o‘zingizga ayting. O‘zingizga ayting: “Men qo‘llab-quvvatlash va tushunishga loyiqman. Men hamma imkoniyatlarimni ishga solyapman va xato qilishga haqliman.”
- Bu so‘zlarni har safar uyat his qilganingizda qaytaring. Vaqt o‘tishi bilan bu odatga aylanadi va siz o‘zingizga nisbatan ko‘proq mehribon va hurmatli bo‘lasiz.