Бошқа инсон билан мулоқот дўстона чегарадан чиққанда, биз ниманидир ҳис қиламиз. Кўпинча бу ҳаяжон, асабийлик, хавотир ёки тушунмовчилик бўлиши мумкин. Ҳатто баъзан мулоқотни тўхтатиб кетгингиз ҳам келади.
Биз агрессия ва ғазабимизни намоён қилишдан, ўз чегараларимизни белгилашдан қўрқамиз. Мулоқотдан чиқиб кетиш тактикаси эса ўзлаштирилган ва таниш бўлган бир қўнимдир.
Ўз ғазабингиздан қўрқиш кўпинча бошқалар, асосан ота-оналар ёки аҳамиятли катталар билан муносабатларда пайдо бўлган. Шунинг учун ўз ғазабингизни қабул қилиш учун ҳам муносабатлар керак, бунда энг самарали усул психотерапевтик муҳит ҳисобланади.
Биз агрессия ва ғазабимизни намоён қилишдан, ўз чегараларимизни белгилашдан қўрқамиз. Мулоқотдан чиқиб кетиш тактикаси эса ўзлаштирилган ва таниш бўлган бир қўнимдир.
Ўз ғазабингиздан қўрқиш
Бундай хатти-ҳаракатнинг сабаблари турлича бўлиши мумкин, масалан:- Сизга ғазабланиш ёки норозилигингизни кўрсатиш тақиқланган эди. Шундай қилиб, сиз ғазаблансангиз, она ёки отаингизни хафа қилишингиз мумкин деб ўйлардингиз. Шундай қилиб, уларнинг кутилаётган реакцияларига жавоб бериш учун ўзингизни назорат қилишга ўргангансиз.
- Сиз жанжаллар, зўравонлик ва можаролар одатий ҳолатга айланган оилада ўсгансиз. Бу оилавий тизимда сиз тинч ва сабрли бўлишга мажбур инсон сифатида жой олгансиз.
- Сизни кўп танқид қилишган, қадрсизлашган, сиз билан гаплашмаган ёки эътибор бермаганлар, натижада сизда ғазаб ҳисси пайдо бўлмаган, уни қачон ва қандай қилиб намоён қилиш мумкинлигини билмайсиз.
Ғазабдан қочишнинг оқибатлари:
- Ўз чегараларингизни белгилай олмаслик;
- Пассив агрессияни намоён қилиш, фаол агрессияни намоён қилиш тақиқланган;
- Шахсий эҳтиёжлардан келиб чиқиб қарор қабул қилиш ва танлов қилишни билмаслик;
- Ҳақиқий ҳаракатлар учун куч ва энергия йўқлиги, фаоллик инсон ичида ҳибсга олинади;
- Можаролардан қўрқиш ва улардан қочиш, бошқаларнинг ғазабини кўтара олмаслик;
- Ўз нуқтаи назарингизни баён қилиш ва ҳимоя қилишни билмаслик;
- Ҳаётни кечиктириш синдроми, яъни орзулар кўп, аммо реалликда ҳеч нарса қилинмайди.
Ғазабни англаш ва қабул қилиш
Ғазаб – бу ҳаракат қилишга ундайдиган табиий ҳисдир. Ғазабингиздан қўрқмаслик учун, аввал уни аниқлашингиз керак. Ғазабланишингиз мумкинлигини қабул қилинг, бу нормал эканлигини тан олинг.Ўз ғазабингиздан қўрқиш кўпинча бошқалар, асосан ота-оналар ёки аҳамиятли катталар билан муносабатларда пайдо бўлган. Шунинг учун ўз ғазабингизни қабул қилиш учун ҳам муносабатлар керак, бунда энг самарали усул психотерапевтик муҳит ҳисобланади.