Яқин инсоним депрессияда. Нима қилиш керак?

Депрессия — бу ҳар қандай инсон дуч келиши мумкин бўлган жиддий ҳолат. Бу касаллик дунёда кенг тарқалмоқда ва кўплаб олимлар уни "аср касаллиги" деб аташади. Агар сиз яқин инсоннинг депрессияда эканлигини сезган бўлсангиз, унга қандай ёрдам бериш кераклигини билиш муҳим.

Депрессия ва унинг белгиларини тушуниш​

Депрессия — бу руҳий бузилиш бўлиб, кайфиятнинг узоқ муддатли пасайиши, қизиқиш ва завқни йўқотиш билан тавсифланади. Унинг турлари:

• мавсумий депрессия;
• биполяр депрессия;
• сурункали депрессия (дистимия);
• клиник депрессия;
• гормонал депрессия.

Асосий белгилар:

• иштаҳа ва уйқу бузилишлари;
• доимий чарчоқ ҳисси;
• паника ҳужумлари;
• илгари завқ келтирган машғулотларга қизиқиш йўқолиши (ангедония);
• паст ўз-ўзини баҳолаш ва умидсизлик ҳисси;
• қайғу ва тушкунлик, диққатни жамлай олмаслик.

Агар сиз яқин инсонда шундай белгиларни сезган бўлсангиз, унга қандай ёрдам бериш керак?

Депрессиядаги яқин инсон билан мулоқот қилиш усуллари​

1. Эмпатия ва қўллаб-қувватлаш​

• Эмпатия яқин инсонга унинг ҳис-туйғуларини тушунишингизни ва жиддий қабул қилаётганингизни кўрсатади.
• Қўллаб-қувватлаш изоляция ва ёлғизлик ҳиссини енгишга ёрдам беради.

2. Стереотиплардан қочинг​

• "Ҳаммаси яхши бўлади" ёки "қувноқ бўлишга ҳаракат қил" каби гаплардан сақланинг.
• Бундай сўзлар инсоннинг ҳис-туйғуларини қадрсизлантириши ва айбдорлик ҳиссини кучайтириши мумкин.

3. Профессионал ёрдамни рағбатлантиринг​

• Депрессия билан мустақил курашиш жуда қийин.
• Психолог ёки психотерапевтнинг ёрдами депрессияни енгишда тез ва самарали бўлади.
• Яқин инсонингизга мутахассис топишга ёрдам беринг ва ҳатто биринчи суҳбатга олиб боринг.

4. Хавфсиз муҳит яратинг​

• Ишончли ва хавфсиз муҳит яратиш муҳим.
• Бу ёқимли суҳбат учун қулай жой ёки бирга вақт ўтказиш бўлиши мумкин.
• Инсонни ҳеч қачон айбламанг ва тушунишга ҳаракат қилинг.

5. Фаолиятларга жалб қилинг​

• Бирга сайр қилинг, спорт билан шуғулланинг ёки янги ҳоббилар топинг.
• Янги таассуротлар ва фаолиятлар инсонга қизиқиш ва куч беради.

6. Чегараларни ҳурмат қилинг​

• Инсонни суҳбатга ёки фаолиятга мажбурламанг.
• Агар яқин инсонингиз ҳис-туйғуларини бўлишишга тайёр бўлмаса, бу нормал ҳолат.

7. Ўзингизни унутманг​

• Ёрдам бериш жуда кўп эмоционал куч талаб қилади.
• Ўзингизни ҳимоя қилиш учун вақтинча дам олинг ва кучингизни тикланг.

Хулоса​

Депрессиядан чиқиш узоқ вақт ва сабр талаб этадиган жараён. Қўллаб-қувватлашда барқарор ва чидамли бўлиш муҳим. Бундай ёрдам инсоннинг ҳаётини яхшилашга ёрдам беради ва уни қайта ўз изига солади.

 

[Nigora]

Сиз яхши тушунтириб бердингиз. Яқин инсонга ёрдам беришда ўта муҳим қадамлардан бири — унинг ҳолатини тўғри тушуниш ва қабул қилишдир. Депрессияга чалиниш иккиламчи бир ҳолат эмас, балки жиддий муаммо бўлиб, уни енгиш учун вақт ва куч талаб этилади.

Муҳим жиҳатлардан бири яқин инсонни жиддий қабул қилиш ва унинг ҳолатини қадрлашдир. Бундан ташқари, мулоқотда эҳтиёткорлик ва сенситив ёндошув керак бўлади. Яхши шарт-шароит ва ҳавсиз муҳит яратиш, фаолиятларга жалб қилиш, ва албатта, профессионал ёрдам олишга рағбатлантириш депрессиядан чиққан инсонга чинакам ёрдам бўлади.

Айни пайтда, ўзингизга ҳам вақт ажратишни унутмаслик керак, чунки яқинларимизнинг руҳий саломатлигига ёрдам бериш биздан ҳам кўп энергия олади. Бу сабабли, ўз руҳий саломатлигингизни ҳам эътиборда тутиш муҳим.