Жамиятимизда одамлар ёши тахминан бир хил бўлган шериклар билан муносабатлар ўрнатиши одатий ҳолат ҳисобланади. Энг мақбул ёш фарқи 2 дан 5 йилгача бўлиши керак, деб ҳисобланади. Қоидага кўра, тенгдошлар бир-бирларини яхши тушунишлари осонроқ, чунки бир авлод вакиллари ўхшаш қарашларга эга бўлишади. Шу билан бирга, ёшида катта фарқ бўлган жуфтликлар ҳам шаклланади – 10, 15, ҳатто 20 йиллик фарқ билан.
Маълумки, муҳаббат ҳар қандай ёшда мавжуд бўлиши мумкин ва баъзида инсон ўз ёшидошлари орасидан ўзининг дўстини тополмаган ҳолларда шу каби жуфтликларга киришади. Бундай муносабатларда ҳам уйғунлик бўлиши мумкин, ёки турли муаммолар пайдо бўлиши мумкин.
Тенгдош жуфтликларда учрайдиган қийинчиликлардан ташқари, ёшдаги фарқ бўлган муносабатларда қўшимча муаммолар ҳам пайдо бўлиши мумкин.
Турли ўтмиш тажрибаси
Турли авлод вакиллари турли шарт-шароитларда ўсиб-улғаяди, турли маданий фонни сингдиради, турли фильмлар кўради ва турли мусиқалар эшитади. Бир шерик иккинчисидан 20 йил катта бўлса, улар ўртасида маданий кўприк пайдо бўлиши мумкин. Ёши кичик бўлган шерик пионер лагерга бўлган ностальгияни ёки совет фильмларидан цитаталарни тушунмаслиги мумкин. Ҳатто ҳар бир авлоднинг сўзлашув услублари ҳам ўзгача бўлиши мумкин. Албатта, бундай фарқларда ҳам ижобий жиҳат бор: бир-бирлари билан мулоқот қилиб, улар бир-бирларини яхшироқ тушунишлари ва бошқа авлоднинг маданияти билан танишишлари мумкин.
Тенгликнинг йўқлиги
Бир шерик иккинчисидан катта бўлганда, муносабатларда мувозанатсизлик пайдо бўлиши муқаррар. Катта шерик кўпроқ ҳаётий тажрибага эга ва, одатда, юқори даромадга эга бўлади. Шунга мувофиқ, у кўпроқ масъулиятни ўз зиммасига олади: муҳим қарорлар қабул қилади, шеригига ғамхўрлик қилади ва муносабатларни назорат қилади. Айрим одамлар бундан мамнун бўладилар, айниқса улар шерикларида ота-онага ўхшаш бирор нарса қидиришса. Аммо кўпинча севимли кишидан бундай ҳимоячи муносабат вақт ўтиши билан асабга тегиши мумкин, тенг бўлиш истаги пайдо бўлади.
Жамиятнинг айблови
Атрофдагилар одатда ўз стандартлари ва қоидаларига мос келмайдиган одамларни танқид қилишни яхши кўрадилар. Ёшда катта фарқ бўлган жуфтликлар ҳар доим муҳокамалар ва айбловлар мавзуси бўлади. Одамлар ёши катта бўлган эркакнинг жуфтлигини осонроқ қабул қиладилар. Бу кўпроқ одатий, чунки анъанавий никоҳлар шундай бўлган: ёш қиз катта ва бадавлат эркакка турмушга берилар эди. Аммо аёл ёши катта бўлса ва ёшдаги фарқ 10 йилдан ошса, атрофдагилар кўпинча жуфтликни муҳокама қилиш имкониятини қўлдан бой бермайдилар, аёлни номуносиб ҳаракатларда айблайдилар ва унинг шеригини эса фақат пул ёки совғалар туфайли унинг билан бўлишга тайёр эканини айтдилар. Ёшида катта фарқ бўлган муносабатларга киришишдан олдин, атрофингиз бундай муносабатларни маъқулламаслигига тайёр бўлишингиз керак.
Масалан, бундай никоҳларга қарши биринчи мухолифлар кўпинча ёши кичик шерикнинг ота-оналари бўлади.
Катта шерикнинг қайишқоқлик йўқлиги
Ёшлар доим ўзгариб турадилар, улар улғаядилар, тажриба тўплайдилар. Инсон қанчалик катта бўлса, унинг одатларини, дидини ва қарашларини ўзгартириш шунчалик қийин бўлади, янги нарсаларни қабул қилишга у шунчалик қийналади. Шу сабабли, ёшида катта фарқ бўлганда, оилавий ҳаёт катта шерикнинг одатига асосланади ва уни ёш тенгдошдан кўра муросага келтириш анча қийин бўлади. Албатта, кўплаб жиҳатларни оилавий терапия орқали ҳал қилиш мумкин.
Маълумки, муҳаббат ҳар қандай ёшда мавжуд бўлиши мумкин ва баъзида инсон ўз ёшидошлари орасидан ўзининг дўстини тополмаган ҳолларда шу каби жуфтликларга киришади. Бундай муносабатларда ҳам уйғунлик бўлиши мумкин, ёки турли муаммолар пайдо бўлиши мумкин.
Тенгдош жуфтликларда учрайдиган қийинчиликлардан ташқари, ёшдаги фарқ бўлган муносабатларда қўшимча муаммолар ҳам пайдо бўлиши мумкин.
Турли ўтмиш тажрибаси
Турли авлод вакиллари турли шарт-шароитларда ўсиб-улғаяди, турли маданий фонни сингдиради, турли фильмлар кўради ва турли мусиқалар эшитади. Бир шерик иккинчисидан 20 йил катта бўлса, улар ўртасида маданий кўприк пайдо бўлиши мумкин. Ёши кичик бўлган шерик пионер лагерга бўлган ностальгияни ёки совет фильмларидан цитаталарни тушунмаслиги мумкин. Ҳатто ҳар бир авлоднинг сўзлашув услублари ҳам ўзгача бўлиши мумкин. Албатта, бундай фарқларда ҳам ижобий жиҳат бор: бир-бирлари билан мулоқот қилиб, улар бир-бирларини яхшироқ тушунишлари ва бошқа авлоднинг маданияти билан танишишлари мумкин.
Тенгликнинг йўқлиги
Бир шерик иккинчисидан катта бўлганда, муносабатларда мувозанатсизлик пайдо бўлиши муқаррар. Катта шерик кўпроқ ҳаётий тажрибага эга ва, одатда, юқори даромадга эга бўлади. Шунга мувофиқ, у кўпроқ масъулиятни ўз зиммасига олади: муҳим қарорлар қабул қилади, шеригига ғамхўрлик қилади ва муносабатларни назорат қилади. Айрим одамлар бундан мамнун бўладилар, айниқса улар шерикларида ота-онага ўхшаш бирор нарса қидиришса. Аммо кўпинча севимли кишидан бундай ҳимоячи муносабат вақт ўтиши билан асабга тегиши мумкин, тенг бўлиш истаги пайдо бўлади.
Жамиятнинг айблови
Атрофдагилар одатда ўз стандартлари ва қоидаларига мос келмайдиган одамларни танқид қилишни яхши кўрадилар. Ёшда катта фарқ бўлган жуфтликлар ҳар доим муҳокамалар ва айбловлар мавзуси бўлади. Одамлар ёши катта бўлган эркакнинг жуфтлигини осонроқ қабул қиладилар. Бу кўпроқ одатий, чунки анъанавий никоҳлар шундай бўлган: ёш қиз катта ва бадавлат эркакка турмушга берилар эди. Аммо аёл ёши катта бўлса ва ёшдаги фарқ 10 йилдан ошса, атрофдагилар кўпинча жуфтликни муҳокама қилиш имкониятини қўлдан бой бермайдилар, аёлни номуносиб ҳаракатларда айблайдилар ва унинг шеригини эса фақат пул ёки совғалар туфайли унинг билан бўлишга тайёр эканини айтдилар. Ёшида катта фарқ бўлган муносабатларга киришишдан олдин, атрофингиз бундай муносабатларни маъқулламаслигига тайёр бўлишингиз керак.
Масалан, бундай никоҳларга қарши биринчи мухолифлар кўпинча ёши кичик шерикнинг ота-оналари бўлади.
Катта шерикнинг қайишқоқлик йўқлиги
Ёшлар доим ўзгариб турадилар, улар улғаядилар, тажриба тўплайдилар. Инсон қанчалик катта бўлса, унинг одатларини, дидини ва қарашларини ўзгартириш шунчалик қийин бўлади, янги нарсаларни қабул қилишга у шунчалик қийналади. Шу сабабли, ёшида катта фарқ бўлганда, оилавий ҳаёт катта шерикнинг одатига асосланади ва уни ёш тенгдошдан кўра муросага келтириш анча қийин бўлади. Албатта, кўплаб жиҳатларни оилавий терапия орқали ҳал қилиш мумкин.