Жуфтликлар билан ишлашда шундай қизиқ феномен кузатилади: иккала шерик ҳам аслида бир нарсани хоҳлаши мумкин, лекин турли маъно ва сўзлар билан ифода этиб, кўпроқ бир-бирининг гапларига эмас, балки фарқли нуқтаи назарларига жавоб беради. Бу ерда асосий масала – жуфтликнинг ўзаро муносабати ва жараёндир, контекст эса турли хил бўлиши мумкин. Жуфтлик гап сўз ва вазият контекстига шўнғийди, ўз ўзаро муносабат жараёнига эмас.
Мисол:
— Қандай ажойиб ёнғоқли торт! Олайлик!
— Қара, кокослиси қандай чиройли. Уни олиш яхшироқ!
— Сени кокосинг тўймас!
— Ўзинг тўймассан!
Аслида, жуфтлик ширинлик хоҳлаётганини гапирмоқда. Лекин улар ортиқча диққатни ёнғоқ ёки кокосга қаратишмоқда, холос. Бу ўринда эътибор фақатгина қайси ширинликни танлашда бўлиб, асосий эҳтиёж – ширинликка бўлган истак – унутилмоқда. Шу тариқа, кокос ёки ёнғоқ учун ҳақиқий жанжал бошланиши мумкин!
Ёки бошқа ҳолат:
У дам олишда онасининг уйига боришни хоҳлайди, у эса тоғларда ҳордиқ чиқаришни истайди. Икки ҳафталик таътил бор. Унинг онасини кўришга боришни хоҳламайди (гоёки бу унинг тоғлардаги ҳордиқ чиқариш истагини бекор қилади), аммо унинг учун онасини кўриш муҳим. Бунда жуфтликнинг эҳтиёжлари ва қадриятлари тўқнашуви юзага келиши мумкин. Аслида эса уларнинг ҳар иккаласи бир нарсани хоҳлайди – саёҳатни.
Агар жуфтлик секинлашса (бу борада жуфтлик терапевти ёрдам беради), улар фақат сўзларни (контекстни) эмас, балки эҳтиёжларни, маъноларни ва ҳис-туйғуларни ҳам эшитишга муваффақ бўлади. Шунда, "Мен ёнғоқни, сен эса кокосни хоҳлайсан, лекин биз иккаламиз ҳам ширинликни истаймиз" деган маънони аниқлашади ва шу тариқа ҳар бири ўз ширинлигини олиб, биргаликда ёқимли ширин кечани ўтказишлари мумкин.
Муносабатлар учун фойдаси
Онанинг уйига саёҳатга бориш ва йўлда тоғларга чиқиш жуфтликка қўшимча равишда ғамхўрлик, уйғунлик, ва тўйимли таассуротларни қўшади. Шундай қилиб, жуфтлик ҳар иккаласининг эҳтиёжларини инобатга олади ва биргаликда яхши дам олиш имконияти пайдо бўлади. Қадриятлар ва маънолар ҳар бир шерикдан янги – жуфтликка хос қадриятлар ва маъноларни яратади. Бу жараён шаклланиш жараёни бўлиб, фақат сўзлар контексти эмас, балки ўзаро муносабат жараёнидир.
Мисол:
— Қандай ажойиб ёнғоқли торт! Олайлик!
— Қара, кокослиси қандай чиройли. Уни олиш яхшироқ!
— Сени кокосинг тўймас!
— Ўзинг тўймассан!
Аслида, жуфтлик ширинлик хоҳлаётганини гапирмоқда. Лекин улар ортиқча диққатни ёнғоқ ёки кокосга қаратишмоқда, холос. Бу ўринда эътибор фақатгина қайси ширинликни танлашда бўлиб, асосий эҳтиёж – ширинликка бўлган истак – унутилмоқда. Шу тариқа, кокос ёки ёнғоқ учун ҳақиқий жанжал бошланиши мумкин!
Ёки бошқа ҳолат:
У дам олишда онасининг уйига боришни хоҳлайди, у эса тоғларда ҳордиқ чиқаришни истайди. Икки ҳафталик таътил бор. Унинг онасини кўришга боришни хоҳламайди (гоёки бу унинг тоғлардаги ҳордиқ чиқариш истагини бекор қилади), аммо унинг учун онасини кўриш муҳим. Бунда жуфтликнинг эҳтиёжлари ва қадриятлари тўқнашуви юзага келиши мумкин. Аслида эса уларнинг ҳар иккаласи бир нарсани хоҳлайди – саёҳатни.
Агар жуфтлик секинлашса (бу борада жуфтлик терапевти ёрдам беради), улар фақат сўзларни (контекстни) эмас, балки эҳтиёжларни, маъноларни ва ҳис-туйғуларни ҳам эшитишга муваффақ бўлади. Шунда, "Мен ёнғоқни, сен эса кокосни хоҳлайсан, лекин биз иккаламиз ҳам ширинликни истаймиз" деган маънони аниқлашади ва шу тариқа ҳар бири ўз ширинлигини олиб, биргаликда ёқимли ширин кечани ўтказишлари мумкин.
Муносабатлар учун фойдаси
Онанинг уйига саёҳатга бориш ва йўлда тоғларга чиқиш жуфтликка қўшимча равишда ғамхўрлик, уйғунлик, ва тўйимли таассуротларни қўшади. Шундай қилиб, жуфтлик ҳар иккаласининг эҳтиёжларини инобатга олади ва биргаликда яхши дам олиш имконияти пайдо бўлади. Қадриятлар ва маънолар ҳар бир шерикдан янги – жуфтликка хос қадриятлар ва маъноларни яратади. Бу жараён шаклланиш жараёни бўлиб, фақат сўзлар контексти эмас, балки ўзаро муносабат жараёнидир.